Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
15.8°C19.3°C
1 BF 59%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
16 °C
11.6°C19.0°C
2 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
15 °C
12.0°C15.9°C
2 BF 67%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
16.8°C19.7°C
2 BF 63%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
11 °C
10.9°C15.7°C
0 BF 82%
ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Με το νι και με το σίγμα

Πώς γράφεται άραγε η Αλόννησος; Έτσι, με δύο νι, όπως διαβάζω ότι έγραφε τη λέξη ο Δημοσθένης, ή Αλόνησος, με ένα νι, όπως την προτιμούσε ο Στράβωνας; Πάντως όχι «Αλλόνησος», με δύο λάμδα, σαν να μετέχει στον σχηματισμό της κάποιος άλλος και όχι το «αλς - αλός», ούτε «Αλόνησσος», με δύο ουρανοκατέβατα σίγμα. Κι όμως. Στη μικρή οθόνη, το νησί των Σποράδων, που ταλανίζεται από τον παγετό, εμφανίστηκε και με τις τέσσερις γραφές, μισές σωστές, μισές λαθεμένες. Τα κανάλια, κρατικά και ιδιωτικά, αυτοσχεδίασαν όσο περισσότερο μπορούσαν. Παραδόξως, στο ωμέγα δεν πόνταρε κανένα.

Δεν χάθηκε ο κόσμος βέβαια. Ούτε η Αλόννησος, όπως ορθογραφείται σήμερα, λ.χ. στις επίσημες ιστοσελίδες της. Απλώς, όπως κάθε φορά που διεκδικεί μερίδιο στην τηλεοπτική επικαιρότητα και η εκτός Αττικής Ελλάδα, συνειδητοποιήσαμε εκ νέου πόσο μεγάλη είναι τελικά η πατρίδα μας. Τόσο που όσοι κρατούν ένα μικρόφωνο στο χέρι ή ένα μολύβι, ή όσοι πατούν πλήκτρα, να μην ξέρουν το γένος, τον τονισμό ή την ορθογραφία όχι λησμονημένων χωριών αλλά πόλεων και κωμοπόλεων, ποταμών, νησιών και βουνών. Να 'ναι καλά η εποχή μας, δηλαδή εμείς όλοι που τη φτιάξαμε, έχει να μας προσφέρει ένα σωρό βοηθήματα, χάρτινα και ηλεκτρονικά. Μόνο την όρεξη να τα αναζητήσουμε δεν μπορεί να μας προσφέρει.

Τα λάθη στα τηλεοπτικά τιτλάκια και στις λεζάντες επί μεταφρασμένων σίριαλ ή ταινιών είναι όλο και πιο πολλά, και όλο και πιο κραυγαλέα, αν είναι ανεκτός εδώ ο υπερθετικός. Άλλοτε τα παίρνουν έγκαιρα είδηση και τα διορθώνουν αμέσως, άλλοτε όχι. Δεν πρόκειται, πάντως, για αναμφισβήτητη απόδειξη γενικευόμενης απαιδευσίας. Απλώς είναι ένας επιπλέον λόγος για να συμπεράνουμε ότι εξαιτίας της μείωσης προσωπικού, που μπορεί να οφείλεται σε γνήσια οικονομικά προβλήματα ή να γίνεται με προσχηματική επίκληση της κρίσης, διορθωτές και επιμελητές, που κάποτε, όχι πολύ παλιά, θεωρούνταν άκρως απαραίτητοι, συναριθμούνται πια στα επαγγέλματα που χάνονται, ή τέλος πάντων περιττεύουν.

Με αφορμή τον χιονιά, μάθαμε επίσης ότι η πρόθεση «υπό» συντάσσεται αποκλειστικά μετά γενικής. Εξ ου και το «υπό του μηδενός», που το ακούσαμε ήδη πολλές φορές. Είναι βέβαιο πως όσοι το λένε θα 'χουν διαβάσει και θα 'χουν ακούσει κατ' επανάληψη το «υπό όρους», το «υπό περιορισμό» και το «Είκοσι χιλιάδες λεύγες υπό την θάλασσα». Και θα ξέρουν, επίσης, ότι το «υπό τον πρωθυπουργό» έχει άλλη σημασία από το «υπό του πρωθυπουργού». Φαίνεται ωστόσο πως είναι μικρές οι αντιστάσεις τους στη γοητεία της γενικής, που φαντάζει πιο καθωσπρέπει, πιο αρχαιοπρεπής. Γι’ αυτό και πλέον εκφέρονται μετά γενικής -και με το στανιό- ρήματα που συντάσσονται ανέκαθεν με αιτιατική, όπως το «μετέρχομαι», το «αποποιούμαι», το «επιδέχομαι». Πρωτίστως δε το καημένο το «απολαμβάνω» που, λόγω συγχύσεως με το «απολαύω», το σερβίρουμε με γενική. Μόνο «απολαμβάνω της μακαρονάδας μου» δεν έχουμε ακούσει ακόμα.

Άρθρο του Παντελή Μπουκάλα, 11.1.2017

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL