"Η απλούστευση (των γεγονότων) σε σημείο διαστρέβλωσης σήμερα είναι εύκολη" έγραψε τις προάλλες στην "Ουνιτά" ο Βάλτερ Βελτρόνι κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για την αυξανόμενη κυκλοφορία ψευδών ειδήσεων "κατασκευασμένων με ιδιαίτερη τέχνη προς εξυπηρέτηση διαφόρων συμφερόντων".
"Ο κίνδυνος της 'μετα-αλήθειας'", που λέει ο Βελτρόνι, δεν είναι άλλος από τη γνωστή σ’ εμάς "μονταζιέρα" που ο πρώην διευθυντής της "Ουνιτά", για χρόνια ηγετικό στέλεχος της ιταλικής Αριστεράς, συνδέει ευθέως με τη βία: "Οι λέξεις γίνονται βίαιες και αυτός υπήρξε ανέκαθεν ο προθάλαμος της βίας", τονίζει αναφέροντας κάτι που βιώνουμε για τα καλά στην Ελλάδα. Αρκεί να κοιτάξουμε από τι τρέφεται η ξενοφοβική ρητορική, από τα κοινωνικά δίκτυα έως τα κανονικά ΜΜΕ, ακόμα και αυτά που ονομάζουμε συστημικά -αρκεί να θυμηθούμε πώς έχουν χρησιμοποιηθεί οι δηλώσεις της Τασίας Χριστοδουλοπούλου, αρκεί να δούμε πώς δουλεύει σήμερα η μαύρη προπαγάνδα που καταγγέλλει ο Γιάννης Μουζάλας...
Πρόκειται για φαινόμενο που ακουμπά την ενημέρωση σε όλο τον κόσμο και το οποίο ο Βελτρόνι συνδέει ευθέως, και σωστά, με τη διαχείριση της "επιλογής και διακίνησης της γνώσης στον νέο κόσμο. Πότε θα αντιληφθούμε ότι αυτή που ζούμε είναι μια τεχνολογική επανάσταση που συγκρίνεται με εκείνη που έφερε, στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, τη γέννηση της σύγχρονης εποχής, των πόλεων, των κοινωνικών τάξεων και των ισχυρών πολιτικών ιδεών;" αναρωτιέται για να συμπληρώσει: "Σήμερα συμβαίνει κάτι ακόμα πιο μεγάλο, επειδή εισβάλλει πιο δυναμικά και επειδή λαμβάνει χώρα σε μια περίοδο που δεν είναι επεκτατική για την οικονομία".
Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι αυτή η παραπληροφόρηση, η διάχυση της οποίας ευνοείται και γιγαντώνεται από τις νέες τεχνολογίες και τις συνήθειες που φέρνει (κοινωνικά δίκτυα αδιάλειπτα στη διάθεσή μας μέσω των έξυπνων κινητών), ακουμπά ιδιαίτερα τις νέες γενιές, αυτές που υποτίθεται ότι είναι πιο εξοικειωμένες με το διαδίκτυο. "Ακριβώς το αντίθετο" επισημαίνει ο καθηγητής Sam Wineburg, επικεφαλής της ομάδας της Stanford Graduate School of Education, που δημοσίευσε πριν από λίγες μέρες μια έρευνα σε 7.804 Αμερικανούς μαθητές 10-22 χρόνων που ζουν μέσα στην τεχνολογική πρωτοπορία.
Τι έδειξε η έρευνα; Άγνοια στοιχειωδών πραγμάτων: Οι νέοι αδυνατούν να ξεχωρίσουν μια πραγματική είδηση από καταχώριση, αδυνατούν να ξεχωρίσουν ένα αυθεντικό προφίλ στο Facebook ή στο Twitter από ένα πλαστό και, όταν προχωρούν σε μια αναζήτηση στο Google, δεν καταφέρνουν να ξεχωρίσουν ποιες πηγές είναι έγκυρες και ποιες όχι... Χρειάζεται επειγόντως, σημειώνει ο καθηγητής, τα σχολεία να αρχίσουν να διδάσκουν την ανάγνωση των νέων μέσων.
Δεν αρκεί, αλλά είναι μια αρχή, παράλληλα με την πολιτική μάχη για την ενημέρωση και τη Δημοκρατία.
