ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΒΟΥΤΣΗ
Πέραν από διαπιστώσεις, από την αναγκαία αποτίμηση πλευρών της πολιτικής και της τακτικής μας, πέραν από απολύτως επίσης αναγκαίες αναλύσεις και εκτιμήσεις που υπάρχουν στις θέσεις της Κεντρικής Επιτροπής και τον προσυνεδριακό διάλογο, ένα ζήτημα πρέπει να απασχολήσει το συνέδριό μας και αυτό είναι: πώς θα νικήσουμε.
Προφανώς με απολύτως δημοκρατικά μέσα στον πόλεμο που διεξάγεται εναντίον μας από τα ποικίλα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα και κέντρα στο εσωτερικό της χώρας και βεβαίως σε κλίμακα Ε.Ε. Αυτή είναι η υποχρέωσή μας απέναντι στην κοινωνία και την ιστορία. Αυτή είναι η δέσμευση που πήραμε ενώπιον του λαού και από τον λαό με όλα τα δεδομένα της συμφωνίας - Μνημονίου παρόντα, ελεγχόμενα και σε πολύπλευρη αντιπαράθεση στις εκλογές του Σεπτέμβρη του 2015.
Οι διαδοχικές, εμπροσθοβαρείς ως προς τις δεσμεύσεις τους, δυο αξιολογήσεις συγκροτούν, μαζί με τη συμφωνία για αναδιάρθρωση - απομείωση του χρέους και τη συμμετοχή της χώρας στις επιπλέον πηγές και τα ευρωπαϊκά εργαλεία χρηματοδότησης, τον κύριο άξονα της διαδρομής που μέλλει να ολοκληρωθεί τους αμέσως προσεχείς μήνες.
Στη διαδρομή αυτή το κυβερνητικό έργο έχει δώσει επιπλέον απτά δείγματα σε επίπεδο νομοθέτησης, εφαρμοσμένης πολιτικής αλλά και προθέσεων σε σειρά άλλων θεμάτων που αποτελούν ψηφίδες αυτού που έχει αποκληθεί «παράλληλο πρόγραμμα».
Είναι σαφές λοιπόν ότι «κερδίζουμε χρόνο» με ορίζοντα την ολοκλήρωση της τετραετούς προβλεπόμενης συνταγματικής θητείας της κυβέρνησης διεξάγοντας από την πλευρά μας επίσης έναν δημοκρατικό «πόλεμο θέσεων», ώστε να ηττηθεί η συνεχώς αναζωπυρούμενη στρατηγική της «αριστερής παρένθεσης».
Στόχος πάντα βεβαίως προς κατάκτηση και μετάβαση σε μια νέα κατάσταση με υπέρβαση των μνημονιακών δεσμεύσεων και των πολιτικών ασφυκτικής επιτήρησης, δηλαδή με την ανάκτηση της κοινωνικής αξιοπρέπειας και της λαϊκής κυριαρχίας.
Το πρόταγμα της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας με ένα νέο πρότυπο αναπτυξιακό και με ταυτόχρονη απόδοση κοινωνικής δικαιοσύνης που θα προκαλέσουν ευνοϊκό πλαίσιο για κοινωνική αναδιανομή και οι πολιτικές πρωτοβουλίες - δημοκρατικές τομές για τη θεσμική ανασυγκρότηση και την ιστορική υποχώρηση του παλαιού συστήματος, που έχει στην καρδιά του τη διαπλοκή, αποτελούν τα πεδία όπου δοκιμάζονται καθημερινά οι ιδέες και οι αξίες μας.
Η έννοια της πολιτικής ηγεμονίας σε όρους εμπράγματης και εφαρμοσμένης πολιτικής απαιτεί αυξημένη ικανότητα για να επιτυγχάνουμε ανοχές - συναινέσεις, διευρύνσεις επιρροής πρώτα απ’ όλα μέσα στην κοινωνία, αλλά και στα πεδία της επικοινωνίας, του πολιτικού συσχετισμού. Ηγεμονία όμως σημαίνει αντίθεση και αντιπαλότητα με πολιτικές για επιβολή, για τακτικισμούς και για καθεστωτικές νοοτροπίες, φαινόμενα που παραδοσιακά ανθίζανε στο θερμοκήπιο του δικομματισμού.
Πρέπει να γίνουμε συλλογικά περισσότερο ικανοί ως παράταξη, που έχει την ευθύνη της διακυβέρνησης όχι όμως και της εξουσίας -όπως γνωρίζουμε πολύ καλά-, για να κερδίζουμε σε ιδέες, σε κύρος, σε αποτελεσματικότητα. Το πεδίο της καθημερινότητας και των περιφερειακών, των τοπικών και των επιμέρους κοινωνικών ζητημάτων είναι το πεδίο το οποίο δεν διαμορφώνει μεν το «μεγάλο κάδρο», αλλά σε αυτό μένει και ενεργεί το αποτύπωμα της ουσιαστικής διαφορετικότητας και της ποιοτικής διακριτότητας της Αριστεράς.
Στο παρελθόν το μικρό μέγεθος της δικιάς μας, της ριζοσπαστικής και ανανεωτικής Αριστεράς, λειτουργούσε, εύλογα, ως αποτρεπτικός παράγων για τη συγκρότηση κοινωνικών και πολιτικών συμμαχιών και πέραν του χώρου της Αριστεράς.
Οι ίδιες οι κοινωνικές διεργασίες, τα μεγάλα προβλήματα, μπροστά στα οποία η Ε.Ε. βιώνει τους έντεχνα και ταξικά κρυμμένους δαίμονες και σκελετούς της πολιτικής της, πιέζουν ευτυχώς όχι μονοσήμαντα προς την επικίνδυνη και απάνθρωπη ακροδεξιά ανασυγκρότηση, αλλά γεννούν και διεργασίες θετικής μετατόπισης κομμάτων και παραγόντων του ευρύτερου σοσιαλιστικού χώρου που ήταν στην κρίσιμη τελευταία δεκαπενταετία σθεναρά τοποθετημένα από την πλευρά της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης και της στρατηγικής της λιτότητας στην Ε.Ε.
Οι αδελφές δυνάμεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς στην Ε.Ε., χωρίς να είναι στην κυβέρνηση, κάνουν τις δικές τους κινήσεις για να πιέσουν και να επηρεάσουν τη διαμόρφωση ευρύτερων συνεργασιών πάνω σε μια προοδευτική ατζέντα. Για να νικήσουμε πραγματικά στην Ελλάδα πρέπει να υπάρχουν ήττες στην Ευρώπη για την πολιτική του νεοφιλελεύθερου μονόδρομου.
Βρισκόμαστε σε ένα ιστορικό σταυροδρόμι όπου οι εξελίξεις οδηγούν σε σκληρές πολιτικές συγκρούσεις. Επιλέξαμε να είμαστε μέσα σε αυτό το πεδίο και επιλέγουμε η Αριστερά να είναι μέσα σε αυτές τις αναμετρήσεις, τόσο στο κοινωνικό γίγνεσθαι, όσο και στο πεδίο των πολιτικών αναμετρήσεων μέσα σε δυσμενείς συσχετισμούς. Γι’ αυτή την επιλογή ο λαός μάς επέλεξε ακόμα και όταν δεν μπορέσαμε να βγάλουμε τη χώρα το 2015 από τις μνημονιακές επώδυνες δεσμεύσεις όπως είχαμε υποσχεθεί πριν από τις εκλογές του Γενάρη.
Η σχέση μας με την κοινωνία δεν πρέπει να διαρραγεί και όπου δοκιμάζεται λόγω εφαρμογής δεσμεύσεων του προγράμματος πρέπει να είναι ανατάξιμη είτε μέσω εξισορρόπησης σε κοινωνικά μέτρα είτε μέσω ρεαλιστικής προσδοκίας για αναπλήρωση στο πεδίο του εισοδήματος και των κοινωνικών παροχών.
Μας πιέζουν για να διαμορφωθεί μια εικόνα και ένα κλίμα «θραύσης της εμπιστοσύνης» με την κοινωνία, με προφανή στόχο μέσα στον δεδομένο συσχετισμό δυνάμεων, για τον οποίο κανείς εκ δεξιών αλλά και εξ αριστερών δεν διατυπώνει την εκτίμηση ότι είναι διαφορετικός, να επιβληθούν ύστερα ανεμπόδιστα οι πιο ακραίες ταξικά νεοφιλελεύθερες πολιτικές.
Το συνέδριό μας εν τέλει μπορεί επίσης να σηματοδοτήσει την κοινή απόφαση και δέσμευση για συλλογική προσπάθεια, για ένα κόμμα ενιαίο, ικανό να κάνει συνθέσεις, πολυτασικό αλλά όχι άθροισμα τάσεων, όπου όλα τα μέλη είναι ισότιμα και λειτουργούν αποκλειστικά με τις δεσμεύσεις του καταστατικού και στη βάση των συλλογικών αποφάσεων του κόμματος.
Η διαδικασία αυτή πρέπει να αγγίξει και την κριτική αποτίμηση πρακτικών και νοοτροπιών που εμφανίζονται -έστω και πολύ περιορισμένα προσώρας- ως διαχρονικά συμπτώματα των δομών διακυβέρνησης και εξουσίας. Πελατειακά συστήματα, αποστασιοποίηση από την κοινωνία που αγωνιά και προβληματίζεται, συμπεριφορές προσωπικής στρατηγικής και αλαζονείας, έλλειψης συντονισμού και αδυναμία διαμόρφωσης σχέσεων συνεργασίας μέσα στην κοινή προσπάθεια πρέπει να εκλείψουν απολύτως.
Η προσέγγιση αυτών των θεμάτων δεν μπορεί να γίνει βεβαίως ούτε με κυνήγι μαγισσών ούτε με την επιβολή και διαμόρφωση περιχαρακώσεων μέσα στην ίδια την κυβέρνηση και στη σχέση του κόμματος με την κυβέρνηση, πόσο μάλλον στις σχέσεις με την κοινωνία.
Απαιτείται και νομίζω ότι είναι κοινή συνείδηση όλων μας μια συστηματική προσπάθεια για τη διαμόρφωση των ρόλων και των ορίων μέσα σε όλα τα επίπεδα των συλλογικών οργάνων και των προσωπικών αρμοδιοτήτων. Γιατί εμείς γνωρίζουμε ότι «δεν είμαστε ίδιοι με τους άλλους», αλλά αυτό πρέπει να είναι κάθε στιγμή κοινό κτήμα της ίδιας της κοινωνίας και οργανικό στοιχείο για να μείνει όρθια και να ανακτήσει την ελπίδα και τις προσδοκίες της.
