Επιμέλεια: Χάρης Λογοθέτης
Με την υποστήριξη ρωσικών βομβαρδιστικών, Ιρανών συμβούλων και Λιβανέζων σιιτών μαχητών, ο συριακός στρατός ξανακέρδισε έδαφος πριν από την κατάπαυση του πυρός, στα τέλη Φεβρουαρίου. Στην πρώτη γραμμή υποστήριξης του Σύρου προέδρου Μπασάρ Αλ Άσαντ, η Χεζμπολά βλέπει την αποδοχή της και τη θέση της να έχουν ενισχυθεί στην εσωτερική πολιτική σκηνή. Μολονότι έχει χαρακτηριστεί «τρομοκρατική οργάνωση» από τον Αραβικό Σύνδεσμο, η Χεζμπολά παραμένει εξαιρετικά δημοφιλής και στις χώρες της βόρειας Αφρικής.
Της ειδικής απεσταλμένης μας Marie Kostrz*
Σε κάθε γωνία της Νταϊγιέ, των νότιων προαστίων της Βηρυτού, και κατά μήκος των δρόμων στην κοιλάδα Μπεκάα, στο ανατολικό τμήμα της χώρας, τα πορτρέτα των μαχητών που σκοτώθηκαν στη Συρία αποτελούν πια μέρος του τοπίου. Η Χεζμπολά πληρώνει βαρύ τίμημα για τη συμμετοχή της στη συριακή διένεξη. Πίσω από το ταμείο του μικρού καταστήματος όπου εργάζεται, στο Ρουέις, νότια της πρωτεύουσας του Λιβάνου, η Φαράχ Κ.1 φυλάει ευλαβικά μια φωτογραφία του αρραβωνιαστικού της, ο οποίος σκοτώθηκε το 2014 στην Γκούτα, κοντά στη Δαμασκό. «Έφευγε για να πολεμήσει δεκαπέντε μέρες στη Συρία, μετά ερχόταν μια εβδομάδα για να ξεκουραστεί, πριν ξαναφύγει» διηγείται η νεαρή γυναίκα, τυλιγμένη με ένα μακρύ μαύρο πέπλο. «Είχε συχνά προβλήματα στα μάτια και τα αυτιά λόγω του καπνού και των βομβαρδισμών. Έλεγε ότι ένιωθε συνέχεια τη μυρωδιά του αίματος. Ήταν πολύ σκληρό, αλλά δεν είχα ποτέ σκεφτεί ότι θα μπορούσε να πεθάνει...». Ως απλή αρραβωνιαστικιά, δεν έχει δικαίωμα να λάβει καμία βοήθεια, σε αντίθεση με τις χήρες των μαχητών, οι οποίες λαμβάνουν οικονομικό βοήθημα από το κόμμα. Ωστόσο, συνεχίζει να υποστηρίζει τη Χεζμπολά: «Πολλοί μαχητές πεθαίνουν. Μόνο στη γειτονιά μου, έχουν χαθεί επτά. Αλλά πρέπει να προστατεύσουν τους ιερούς τόπους μας και, εάν δεν πολεμήσουν, οι takfiri2θα επιτεθούν στους σιίτες του Λιβάνου».
Καμένα αυτοκίνητα, σπασμένες βιτρίνες, άψυχα κορμιά κείτονται στη μέση ενός δρόμου γεμάτου καπνούς: Στις 12 Νοεμβρίου 2015, η διπλή επίθεση αυτοκτονίας στη συνοικία Μπουρζ Αλ Μπαραζνέχ, στην Νταϊγιέ, υπήρξε η πιο πολύνεκρη από το τέλος του εμφυλίου πολέμου στον Λίβανο, το 1990. Ωστόσο, η επίθεση δεν κατάφερε παρά να θυμίσει στους κατοίκους ότι στον Λίβανο τα προπύργια της Χεζμπολά παραμένουν προνομιακός στόχος του Ισλαμικού Κράτους (IΚ). Από το 2013, στις ζώνες που ελέγχει το σιιτικό ισλαμιστικό κόμμα στη Βηρυτό ή στην κοιλάδα Μπεκάα έχουν πραγματοποιηθεί δέκα επιθέσεις, για μερικές από τις οποίες έχουν αναλάβει την ευθύνη οργανώσεις που συνδέονται με την Αλ Κάιντα. Πρόκειται για αντίποινα στη στρατιωτική υποστήριξη που παρέχει η Χεζμπολά στον συριακό στρατό επίσημα από τον Απρίλιο του 2013.
«Η Συρία διαθέτει στην περιοχή πραγματικούς φίλους, οι οποίοι δεν θα επιτρέψουν η χώρα να πέσει στα χέρια των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ισραήλ ή των ομάδων των takfiri» είχε δηλώσει τότε ο γενικός γραμματέας του κόμματος Χασάν Νασράλα, περιγράφοντας έμμεσα τους σουνίτες αντάρτες που είχαν πάρει τα όπλα ενάντια στα στρατεύματα του Σύρου προέδρου Μπασάρ Αλ Άσαντ. Ο Νασράλα επιβεβαίωνε, έτσι, την υποστήριξή του στο συριακό καθεστώς, το οποίο θεωρεί, όπως και το Ιράν, ως έναν από τους πυλώνες του άξονα «αντίστασης» απέναντι στο Ισραήλ.
Μερικές ημέρες αργότερα, η Χεζμπολά συμμετείχε μαζικά στη μάχη του Κουσαΐρ, στο δυτικό τμήμα της Συρίας που συνορεύει με τον Λίβανο, το οποίο βρισκόταν τότε στα χέρια των ανταρτών. Η στρατιωτική εμπλοκή της προκάλεσε σημαντική μεταβολή στον συσχετισμό δυνάμεων, σε μια στιγμή που οι πιστές στο καθεστώς δυνάμεις έχαναν ξεκάθαρα έδαφος. Με την επέμβαση της Χεζμπολά, η περιοχή του Κουσαΐρ ανακαταλήφθηκε σε λιγότερο από έναν μήνα. Στα μαγνητοσκοπημένα στιγμιότυπα των ηττημένων μαχητών, που είχαν καταβληθεί από τη δίψα και τρέφονταν με ωμές πατάτες, είχε αποτυπωθεί η πρώτη οδυνηρή ήττα των ανταρτών.
«Στην αρχή του κύματος αμφισβήτησης του Αλ Άσαντ, οι οπαδοί [της Χεζμπολά] δεν ένιωθαν ότι η υπόθεση τους αφορά άμεσα» εξηγεί η Κιάρα Καλαμπρέζε, η οποία μελετά τη Χεζμπολά στο [γαλλικό] Ινστιτούτο Ερευνών και Μελετών για τον αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο (Iremam). Όμως, η ερμηνεία που έδωσε το κόμμα για την απαγωγή Λιβανέζων σιιτών προσκυνητών στο Χαλέπι, το 2012, οι εχθρικές απέναντι στη Χεζμπολά δηλώσεις ορισμένων στελεχών της συριακής αντιπολίτευσης και οι επιθέσεις στην Νταϊγιέ διαμόρφωσαν μια πολύ ισχυρή γραμμή μέσα στο κόμμα. «Η Χεζμπολά προέταξε, κατ’ αρχάς, την ανάγκη προστασίας των ιερών τόπων των σιιτών, οι οποίοι απειλούνταν ή καταστρέφονταν από ορισμένες ομάδες ανταρτών» συνεχίζει η ερευνήτρια, η οποία θυμίζει την επίθεση στο τζαμί Σαΐντα Ζεϊνάμπ, νότια της Δαμασκού, ενός πολύ σημαντικού τόπου λατρείας των σιιτών που στεγάζει το μαυσωλείο της κόρης τού χαλίφη Αλί και εγγονής του Μωάμεθ. «Η επέμβαση της Χεζμπολά στη Συρία μετατράπηκε τότε σε ιερή υποχρέωση, με σκοπό την υπεράσπιση αυτού που θεωρεί αληθινό ισλάμ, απέναντι στις ομάδες των ανταρτών, όπως το Daech [ΙΚ]».
Παρ’ όλα αυτά, μια διακριτική δυσαρέσκεια, της οποίας η έκταση είναι δύσκολο να εκτιμηθεί, υπέβοσκε σε ορισμένα μέλη του κόμματος. Το 2013, ο Αλί Μ., παλιός μαχητής, του οποίου ο γιος πολεμούσε, εκείνη την εποχή, στη Συρία, επικρίνει την ανάμειξη της Χεζμπολά στη γειτονική χώρα: «Πάντοτε υποστήριζα την αντίσταση στο Ισραήλ, αλλά δεν βλέπω τι σχέση έχει η συριακή διένεξη». Το 2014, η ανακήρυξη χαλιφάτου από το Ισλαμικό Κράτος, μετά την κατάληψη της Μοσούλης, στο Ιράκ, έβαλε τέλος στις προσεκτικές αυτές διαφοροποιήσεις. Τώρα πια, η βάση της Χεζμπολά είναι πεπεισμένη ότι η επιβίωση του κινήματος εξαρτάται από την ικανότητά του να βοηθήσει το συριακό καθεστώς να μείνει στην εξουσία.
Ο Αχμάντ Μπ., που πολεμά από το 2013 στη Συρία, ονειρευόταν να σταματήσει να μάχεται, έχοντας κουραστεί από τον πόλεμο θέσεων στη συνοριακή ζώνη. Η βία του ΙΚ τον έκανε να επανεξετάσει την απόφασή του: «Πρέπει οπωσδήποτε να πολεμήσουμε την τρομοκρατία στη Συρία για να εμποδίσουμε το ΙΚ να επιτεθεί στον Λίβανο». Επαναλαμβάνει διαρκώς την υποστήριξή του στο Ιράν και στη Ρωσία, τις μόνες χώρες που, στα μάτια του, πολεμούν κατά της «τρομοκρατίας», η οποία τροφοδοτείται, σύμφωνα με τον ίδιο, από την Τουρκία, τις χώρες του Κόλπου, τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ. «Η Χεζμπολά κατάφερε να συνδέσει το Ισλαμικό Κράτος με το Ισραήλ» αναλύει η Καλαμπρέζε. «Η σύνδεση εδραιώθηκε σαφώς με την [ισραηλινή] επιδρομή στο Γκολάν, τον Ιανουάριο του 2015.3 Σκοτώνοντας όσους πολεμούσαν κατά του ΙΚ, το Ισραήλ φάνηκε ως ενσάρκωση του ίδιου εχθρού».
Η υποστήριξη στην επέμβαση της Χεζμπολά στη Συρία παραμένει ισχυρή στο σύνολο της σιιτικής κοινότητας. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που πραγματοποίησε το 2015, η εταιρεία Χάγια Μπίνα, της οποίας ο ιδρυτής Λοκμάν Σλιμ είναι γνωστός για τις επικριτικές θέσεις του έναντι της Χεζμπολά, το 78,7% των σιιτών εγκρίνουν την επέμβαση. Οι περίπου 1.500 «μάρτυρες» του πολέμου αυτού δεν έχουν ανακόψει τον ρυθμό στρατολόγησης. Οι νεότεροι έχουν παθιαστεί με την υπόθεση. Σύμφωνα με παράγοντα του πολιτιστικού χώρου, ο οποίος εργάζεται στον νότιο Λίβανο, η έλλειψη προοπτικών στα πολύ φτωχά προπύργια της Χεζμπολά κάνει την υπόθεση ακόμη πιο ελκυστική. «Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Χεζμπολά δίνει και μια ιδεολογική μάχη» συμπληρώνει ο Χουσεΐν Μ., από τη συνοικία Μαρ Μικαέλ, στις πύλες της Νταϊγιέ. «Τα παιδιά μπορούν να συμμετάσχουν στις κατασκηνώσεις στρατολόγησης της Χεζμπολά και, όταν είναι περίπου 16 χρόνων, τους δίνουν μια πρώτη γεύση από μάχη». Το κόμμα αποτελεί, επίσης, μέσο βελτίωσης της καθημερινότητας: «Η Χεζμπολά δίνει μάχες με τα όπλα, αλλά στρατολογεί και μυαλά. Έχει ανάγκη από ανθρώπους με προσόντα: δημοσιογράφους, μηχανικούς...» συνεχίζει ο νεαρός άνδρας, ο οποίος έχει χάσει δύο φίλους στη Συρία. «Πληρώνει τις σπουδές τους και μετά τους προσλαμβάνει». Ακόμη κι αν η παράταση της σύγκρουσης έχει υποχρεώσει το κόμμα να μειώσει τους μισθούς και τα βοηθήματα που χορηγεί στα μέλη του, παραμένει ελκυστική προοπτική σε μια χώρα όπου ο κατώτατος μισθός φτάνει τα 410 ευρώ τον μήνα και η παράλληλη οικονομία αντιστοιχεί στο 30% της παραγωγής.
Η Χεζμπολά αντλεί τη νομιμοποίησή της από ένα πολιτικό σχέδιο αντίστασης στο Ισραήλ και στους συμμάχους του, το οποίο κινητοποιεί κοινωνικές δυνάμεις πέρα από τους σιίτες, ειδικά μετά τον «Πόλεμο των 33 ημερών» το καλοκαίρι του 2006. Με την ανάδυση του ΙΚ, κατόρθωσε να ενισχύσει την τάση αυτή και να γίνει απαραίτητη. Εμφανίζεται ως ο εγγυητής της εδαφικής ακεραιότητας του Λιβάνου απέναντι στους τζιχαντιστές. Τον Οκτώβριο του 2014, μια επίθεση του Μετώπου Αλ Νόσρα, που συνδέεται με την Αλ Κάιντα, σε στρατιωτικό φυλάκιο στην περιοχή του Μπριτάλ, νότια του Μπααλμπέκ, αποκάλυψε ότι ουσιαστικά η Χεζμπολά, και όχι ο στρατός, έλεγχε ορισμένα τμήματα της συνοριακής γραμμής. Μόλις περάσει κανείς το τελευταίο σημείο ελέγχου του στρατού, κοντά στο Νάμπι Σμπατ, μόνο οι σιίτες μαχητές κυκλοφορούν στους ελικοειδείς δρόμους της οροσειράς του Αντιλιβάνου για να επιστρέψουν στις θέσεις τους, αρκετά χιλιόμετρα πιο πέρα.
Η συνεργασία είχε ήδη έρθει στο φως τον Ιούνιο του 2013, με την επίθεση του σαλαφιστή σεΐχη Αχμάντ Αλ Ασίρ κατά του στρατού στη Σάιντα. Την ώρα που πολλά τεθωρακισμένα και συστήματα διαβιβάσεων έπαθαν βλάβη κατά τη διάρκεια της επίθεσης, επενέβη η Χεζμπολά. «Οι επίλεκτοι σκοπευτές της μας κάλυψαν» εξομολογείται ο Ιμάντ Κ., στρατιώτης των λιβανέζικων ειδικών δυνάμεων, ο οποίος συμμετείχε στη μάχη. Ένας απόστρατος στρατηγός παραδέχεται με πικρία: «Τι άλλο να κάνουμε; Το στράτευμα έχει ελλείψεις σε άνδρες και εξοπλισμό». Είτε υιοθετούν το πολιτικό και θρησκευτικό σχέδιο της Χεζμπολά είτε όχι, αρκετοί μη σιίτες Λιβανέζοι αναγνωρίζουν το κόμμα ως τη μόνη δύναμη που είναι σε θέση να σταματήσει το ΙΚ.
Στο πλαίσιο αυτό, η απόφαση της Σαουδικής Αραβίας, στις 19 Φεβρουαρίου, να αναστείλει το πρόγραμμα βοήθειας προς τις Ένοπλες Δυνάμεις του Λιβάνου και να ανακτήσει εξοπλισμό αξίας 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων (2,7 δισεκατομμυρίων ευρώ) αποκτά μεγάλη σημασία.
Την ίδια ημέρα, στο Σααντιγιάτ, είκοσι χιλιόμετρα από τη Βηρυτό, ξεσπούσαν συγκρούσεις μεταξύ σουνιτικών δυνάμεων και της Σαράγια Αλ Μουκαουάμα, των «ταξιαρχιών αντίστασης» που συνδέονται με τη Χεζμπολά. «Τα σουνιτικά στοιχεία έκοψαν τον δρόμο που οδηγεί στον Νότο, κάτι που ερμηνεύεται ως σαφές μήνυμα προς τη Χεζμπολά, καθώς ο Νασράλα πάντα επέμενε ότι είναι πολύ σημαντικό να παραμένει ανοιχτός ο συγκεκριμένος οδικός άξονας που ενώνει τη Βηρυτό με τα προπύργια του κόμματος στο νότιο τμήμα της χώρας» εξηγεί ο Σλιμ, σύμφωνα με τον οποίο τέτοια περιστατικά θα μπορούσαν να πολλαπλασιαστούν. Την ώρα που ο Αλ Άσαντ ανακτά το πλεονέκτημα στη Συρία, χάρη στην επέμβαση Ρωσίας και Ιράν, το Ριάντ καταγγέλλει «τον έλεγχο του κράτους [του Λιβάνου] από τη Χεζμπολά».
Μεταξύ των λόγων για την απόφαση της Σαουδικής Αραβίας είναι και η άρνηση του Λιβάνου, στις αρχές Ιανουαρίου, να καταδικάσει την πολιτική του Ιράν στην περιοχή και να χαρακτηρίσει τη Χεζμπολά «τρομοκρατική οργάνωση». Αφού απέλασε Λιβανέζους επιχειρηματίες και διέταξε τους υπηκόους του να μη μεταβαίνουν στη Χώρα των Κέδρων, το ουαχαμπιτικό βασίλειο και οι πέντε άλλες μοναρχίες του Κόλπου υιοθέτησαν τελικά, στις 2 Μαρτίου, ψήφισμα για να ασκήσουν πίεση στη Χεζμπολά, η οποία συμμετέχει στην κυβέρνηση και κυριαρχεί στην πολιτική ζωή του Λιβάνου - όπως μαρτυρά ο ρόλος της στις άκαρπες, από τον Μάιο του 2014, προσπάθειες εκλογής νέου Προέδρου της Δημοκρατίας από το Κοινοβούλιο. Μολονότι η συριακή διένεξη έχει ενισχύσει τη θέση της Χεζμπολά στον Λίβανο, έχει, επίσης, οξύνει και τις εντάσεις μεταξύ των διαφόρων κοινοτήτων. Η ρητορική μερίδας των σουνιτών, οι περισσότεροι από τους οποίους υποστηρίζουν τη συριακή αντιπολίτευση, έχει ριζοσπαστικοποιηθεί. Η απουσία ισχυρής σουνιτικής ηγεσίας και η χειραγώγηση της ριζοσπαστικοποίησης από ορισμένους πολιτικούς απλώς έχουν οξύνει την κατάσταση. «Στο πλαίσιο αυτό, η θέση της Χεζμπολά στη Συρία είναι άκρως προβληματική» προειδοποιεί ο Σλιμ. «Η σκλήρυνση κινδυνεύει να γίνει ακόμη πιο επικίνδυνη με την παρουσία στον Λίβανο 1,5 εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων που, στην πλειονότητά τους, είναι εχθρικοί προς τη Χεζμπολά». Στην εικόνα αυτή προστίθενται και οι πρόσφατες κυρώσεις του αμερικανικού Κογκρέσου, τον περασμένο Δεκέμβριο, με τις οποίες η Χεζμπολά χαρακτηρίζεται πια όχι απλώς τρομοκρατική, αλλά και εγκληματική οργάνωση. Η απόφαση υποχρεώνει τις τράπεζες του Λιβάνου να μη δέχονται πελάτες που συνδέονται με το σιιτικό κόμμα. Και ένα συμπληρωματικό στοιχείο, σύμφωνα με τον Σλιμ, για να επιβαρυνθεί λίγο ακόμη η κατάσταση: «Είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς εάν, μακροπρόθεσμα, οι πιέσεις αυτές θα αποδυναμώσουν τη Χεζμπολά. Άμεσα, πάντως, οι εξελίξεις σίγουρα θα τροφοδοτήσουν μίση».
1 Τα ονόματα ορισμένων προσώπων έχουν τροποποιηθεί.
2 Ο όρος takfiri περιγράφει τους φονταμενταλιστές σουνίτες που ασκούν το takfir, δηλαδή τον θρησκευτικό αποκλεισμό τών, σουνιτών ή σιιτών, μουσουλμάνων που δεν υιοθετούν τις απόψεις ή τις πεποιθήσεις τους.
3 Ο γιος του Ιμάντ Μουγκνιέ, ηγετικού στελέχους της Χεζμπολά που είχε σκοτωθεί σε επίθεση το 2008, έχασε τη ζωή του στην επιδρομή αυτή.
ΕΝΘΕΤΟ 1
Η αύρα της αντίστασης στο Ισραήλ
Η Χεζμπολά (Κόμμα του Θεού στα αραβικά) γεννήθηκε στους κόλπους της σιιτικής κοινότητας μετά την εισβολή των ισραηλινών στρατευμάτων στον νότιο Λίβανο, το 1982. Η ύπαρξή της, ωστόσο, δεν επισημοποιήθηκε παρά το 1985, με τη δημοσίευση ανοιχτής επιστολής. Στο μανιφέστο αυτό, η Χεζμπολά δήλωνε την επιδίωξή της να αποτελέσει την αιχμή της «αντίστασης» απέναντι στο Ισραήλ και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πολιτικό κόμμα και, ταυτόχρονα, πολιτοφυλακή που συμμετέχει στον εμφύλιο πόλεμο του Λιβάνου, η Χεζμπολά δηλώνει πίστη στον πνευματικό ηγέτη της ιρανικής ισλαμικής επανάστασης, με την οποία ανετράπη ο σάχης, το 1979. Και ο αγιατολάχ Ρουχολά Χομεϊνί, και ο Μοχάμαντ Χουσεΐν Φαντλαλά, ο οποίος θεωρείται πνευματικός ηγέτης της Χεζμπολά, σπούδασαν στη Νατζάφ του Ιράκ, τον τόπο εκπαίδευσης των σιιτών ανώτερων κληρικών.
Το κόμμα αναπτύσσει δίκτυο αλληλεγγύης (σχολεία, ενώσεις, νοσοκομεία) εξασφαλίζοντάς του μια θέση στο εσωτερικό της σιιτικής κοινότητας, η οποία ήταν μέχρι τότε περιθωριοποιημένη στον Λίβανο. Και μπορεί να υπολογίζει σε οικονομική υποστήριξη, στελέχωση και προμήθεια πολεμικού εξοπλισμού από το Ιράν. Η Χεζμπολά, ως ένοπλο κίνημα, συνεχίζει να μάχεται κατά της ισραηλινής κατοχής και έρχεται πιο κοντά με το συριακό καθεστώς. Το 1989, οι συμφωνίες του Ταέφ, με τις οποίες τερματίζεται ο εμφύλιος πόλεμος στον Λίβανο, προκαλούν στο εσωτερικό του κόμματος μια διαδικασία «λιβανοποίησης». Η Χεζμπολά εγκαταλείπει τον στόχο ίδρυσης ισλαμικού κράτους και, το 1992, με την παρότρυνση του νέου ηγέτη της Χασάν Νασράλα, συμμετέχει για πρώτη φορά στις εκλογές, διατηρώντας, ταυτόχρονα, και τη στρατιωτική της πτέρυγα, τη στιγμή που οι υπόλοιπες πολιτοφυλακές είχαν δεχτεί να αφοπλιστούν.
Μετά τη δολοφονία του πρωθυπουργού του Λιβάνου Ραφίκ Χαρίρι, στις 14 Φεβρουαρίου 2005, στη Βηρυτό, οι υποψίες που βαραίνουν τη Δαμασκό και τη Χεζμπολά αποδυναμώνουν το κίνημα και προκαλούν πόλωση στην κοινωνία. Αλλά, μαζί με τους σιίτες και τους χριστιανούς συμμάχους του, το κόμμα καταφέρνει να κάνει επίδειξη δύναμης, συγκεντρώνοντας αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές στους δρόμους της Βηρυτού, στις 8 Μαρτίου. Στις 14 Μαρτίου, τα εχθρικά προς τη Συρία κόμματα σουνιτών, δρούζων και χριστιανών προχωρούν, με τη σειρά τους, σε μια γιγάντια διαδήλωση και πετυχαίνουν την απόσυρση του συριακού στρατού, που βρισκόταν στον Λίβανο από το 1976. Στο τέλος, επιτυγχάνεται συμβιβασμός και δύο μέλη της Χεζμπολά συμμετέχουν για πρώτη φορά σε κυβέρνηση ευρείας συνεργασίας. Την επόμενη χρονιά, η νέα ισραηλινή επίθεση αρχίζει και ενισχύει τη δημοτικότητα του κόμματος. Καταφέρνοντας καθοριστικά πλήγματα στον αντίπαλο, η Χεζμπολά δικαιολογεί την αυτονομία δράσης της και την άρνησή της να καταθέσει τα όπλα.
ΕΝΘΕΤΟ 2
Η μάχη για την προεδρία
Θα μπορούσε να είναι αντάξιο ενός «moussalssal», μιας από τις τηλεοπτικές σειρές που μεταδίδονται σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο. Από τις 25 Μαΐου 2014 και την ολοκλήρωση της θητείας του Μισέλ Σλεμάν, ο Λίβανος δεν έχει πια πρόεδρο. Το Κοινοβούλιο έχει συνεδριάσει 40 φορές, αλλά δεν έχει επιτευχθεί η απαιτούμενη απαρτία του σώματος. Η Χεζμπολά, μολονότι διαθέτει μόλις 12 βουλευτές σε σύνολο 128, βρίσκεται στην καρδιά της εμπλοκής. Μπορεί να υπολογίζει στους 27 βουλευτές του Ελεύθερου Πατριωτικού Ρεύματος (CPL) του χριστιανού ηγέτη Μισέλ Αούν, καθώς και στους βουλευτές αρκετών κομμάτων που βρίσκονται στην επιρροή της Συρίας.
Στην αρχή, το κόμμα του Χασάν Νασράλα επεδίωκε να εμποδίσει την εκλογή του Σαμίρ Ζαζά, ηγέτη του χριστιανικού κόμματος Λιβανέζικες Δυνάμεις. Το κόμμα αυτό, στο πλαίσιο του Συνασπισμού της 14ης Μαρτίου, υπήρξε σύμμαχος του πρώην πρωθυπουργού Σαάντ Χαρίρι, δηλωμένου εχθρού της Δαμασκού και του Κόμματος του Θεού. Όμως, τα δεδομένα άλλαξαν το καλοκαίρι του 2015, όταν ο Χαρίρι, με αντάλλαγμα κάποιες υποσχέσεις, αποφάσισε να υποστηρίξει την υποψηφιότητα του χριστιανού βουλευτή Σολεϊμάν Φρανζιέ, του νεότερου, εγγονού του παλιού προέδρου της χώρας, σταθερού συμμάχου της Χεζμπολά και προσωπικού φίλου του προέδρου Μπασάρ Αλ Άσαντ. Η μεταστροφή αυτή προκάλεσε την οργή του Ζαζά, ο οποίος, από τον Ιανουάριο, υποστηρίζει τον παλαιό αντίπαλό του Μισέλ Αούν.
Αποτέλεσμα; Οι δύο υποψήφιοι για την προεδρία του Λιβάνου είναι όχι μόνο χριστιανοί μαρωνίτες (όπως επιτάσσει το ιδιότυπο πολιτικό καθεστώς της χώρας, που προβλέπει συγκεκριμένα αξιώματα για πολίτες συγκεκριμένου θρησκεύματος), αλλά και σύμμαχοι της Χεζμπολά. Το σιιτικό κόμμα δεν έχει ακόμη αποφασίσει ποιον υποψήφιο θα στηρίξει, εκτιμώντας ότι η παράταση της εκκρεμότητας είναι προς το συμφέρον του. Θα μπορούσε να υποχρεώσει τους πολιτικούς αντιπάλους του, με πρώτο τον Χαρίρι, να κάνουν κι άλλες παραχωρήσεις - κυρίως να δεχτούν την αναμόρφωση των εκλογικών Περιφερειών και τη μεταρρύθμιση του εκλογικού νόμου για τις βουλευτικές εκλογές. Η Χεζμπολά έχει θέσει τους δύο αυτούς κεντρικούς στόχους ώστε να εξισορροπήσει τον συσχετισμό δυνάμεων στο Κοινοβούλιο.
* H Marie Kostrz είναι δημοσιογράφος
