Του Γ. Τριποταμιανού
Η φτωχοποίηση της Ευρώπης είναι μια πραγματικότητα. Αυτό είναι λίγο ώς πολύ γνωστό. Εκείνο, όμως, που προκαλεί ταυτόχρονα έκπληξη και τρόμο είναι ο ρυθμός με τον οποίο αυξάνεται ο αριθμός των φτωχών Ευρωπαίων.
Πριν από το ξέσπασμα της κρίσης, το ποσοστό των φτωχών παρέμενε για πολλά χρόνια στο 16,5% περίπου. Δύο χρόνια αφότου ξέσπασε η κρίση χρέους, το 2012, το ποσοστό της σχετικής φτώχειας αυξήθηκε σε 16,8% και το 2014 τινάχτηκε στο 17,2%. Αν το καλοσκεφτεί κανείς, οι Ευρωπαίοι γυρνούν σχεδόν έναν αιώνα πίσω με ρυθμό 1% περίπου τον χρόνο. Και το χειρότερο απ' όλα είναι ότι, πλέον, στα αυτιά των Ευρωπαίων ηγετών η έννοια: «κοινωνική Ευρώπη» ηχεί σαν το ανέκδοτο με τον Τοτό.
Η παγκοσμιοποιημένη φτώχεια τείνει να γίνει καθεστώς. Στις ΗΠΑ, η αύξηση του ποσοστού της φτώχειας είναι σχεδόν μία ποσοστιαία μονάδα. Από 23,8% που ήταν το 2005, έφτασε στο 24,6% το 2012 και καλπάζει. Αποτέλεσμα; Σήμερα το 30% του παγκόσμιου πληθυσμού που χαρακτηρίζεται φτωχό κατέχει μόλις 2% του παγκόσμιου εισοδήματος.
Όπως επισημαίνουν πολλοί οικονομολόγοι και κοινωνιολόγοι, μία από τις βασικές αιτίες για την αύξηση της φτώχειας στις αναπτυγμένες χώρες είναι οι κατακλυσμιαίες αλλαγές που έχουν επέλθει στην αγορά εργασίας. Πλέον, οι θέσεις πλήρους απασχόλησης έχουν μειωθεί δραματικά και έχουν παραχωρήσει τη θέση τους σε θέσεις μειωμένης απασχόλησης και κουτσουρεμένων δικαιωμάτων που παρέχουν εισόδημα χαμηλότερο του 60% του κατά κεφαλήν εισοδήματος.
Για να το πούμε με απλά λόγια, η κρίση δημιούργησε ολόκληρες στρατιές «φτωχών εργαζόμενων» που είναι καταδικασμένοι να ζουν στα όρια της ένδειας και οι οποίοι, με τα σημερινά δεδομένα, είναι καταδικασμένοι να κινούνται στα όρια της περιθωριοποίησης όχι μόνο ως εργαζόμενοι, αλλά και ως συνταξιούχοι.
Στη λεηλασία της ανθρώπινης εργασίας θα πρέπει να προστεθεί και το αδιέξοδο στο οποίο έχουν οδηγηθεί τα προγράμματα κοινωνικής στήριξης. Σήμερα η πραγματικότητα είναι ότι τα προγράμματα λιτότητας έχουν αποτέλεσμα τα συστήματα πρόνοιας να μην είναι σε θέση να ανακόψουν την αύξηση της φτώχειας. Τα στοιχεία αυτά είναι ιδιαίτερα επίκαιρα. Ουσιαστικά, μπορεί να χρησιμεύουν ως μέτρο προκειμένου να κριθούν, για παράδειγμα, οι "μεταρρυθμίσεις" που προωθούνται στη Γαλλία. Μπορεί επίσης να ερμηνεύσουν την αιτία που χιλιάδες άνθρωποι βρίσκονται στον δρόμο προκειμένου να αποτρέψουν το μέλλον που τους επιφυλάσσουν οι "μεταρρυθμιστές". Δεν βγαίνουν στους δρόμους επειδή εναντιώνονται στην εξέλιξη, αλλά διότι γνωρίζουν με πάσα βεβαιότητα ότι θα είναι τα επόμενα θύματα των στατιστικών αλχημειών της... απασχόλησης. Έχουν αισθανθεί ότι για τους Ευρωπαίους ηγέτες η φτώχεια δεν βρίσκεται πλέον στην ατζέντα τους. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι οι δείκτες της ανεργίας. Για να τους φτιασιδώσουν προσφέρουν τα πάντα, ακόμη και ανθρωποθυσίες.
