Live τώρα    
17°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
14.5°C18.7°C
2 BF 61%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
12.4°C18.0°C
1 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
13.7°C16.0°C
2 BF 65%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
14.3°C18.0°C
0 BF 57%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
15.7°C15.7°C
1 BF 69%
Μνημόνιο και σύνδρομο Στοκχόλμης
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Μνημόνιο και σύνδρομο Στοκχόλμης

Του Δημήτρη Σκαρπαλέζου*

Τις πρώτες μέρες μετά την υπογραφή της "συμφωνίας", ο Πρωθυπουργός μιλούσε για εκβιασμό και ένα μεγάλο μέρος του κόμματος που υποστήριζε την υπερψήφιση της συμφωνίας το έκανε με μόνο επιχείρημα τον επαίσχυντο εκβιασμό που υπέστη η κυβέρνηση και η χώρα.

Με τον καιρό όμως, και ιδίως μετά την αποχώρηση της Αριστερής Πλατφόρμας και την προκήρυξη των εκλογών, βλέπουμε να κερδίζει έδαφος (κυρίως στους προεδρικούς φίλους) μια εξωραϊσμένη εικόνα του νέου Μνημονίου σαν ευκαιρίας μεταρρυθμιστικής πολιτικής, σαν σκληρού αλλά διαχειρίσιμου Μνημονίου που επιδέχεται αριστερή ερμηνεία και εφαρμογή.

Τελευταία, η πιστή εφαρμογή αυτού του Μνημονίου (και όχι η απεμπλοκή απ' αυτό) γίνεται για πολλούς κομματικούς σχολιαστές ο στρατηγικός ορίζοντας τριετίας. Η έκφραση "εκβιασμός" περιθωριοποιείται και η πιστή εφαρμογή του Μνημονίου παρουσιάζεται σαν απαραίτητη για την ένταξη στην "Ευρώπη". Η άρνηση του Μνημονίου παρουσιάζεται σαν έγκλημα καθοσιώσεως σε σχέση με τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Με λίγα λόγια, το "απεχθές" Μνημόνιο πρέπει να το υπηρετήσουμε πιστά και με συνέπεια και αυταπάρνηση, όποιες και αν είναι οι συνθήκες.

Ο καθηγητής Δρεττάκης έφτασε μάλιστα να υποστηρίξει ότι εάν ο ΣΥΡΙΖΑ έβγαινε αξιωματική αντιπολίτευση, θα είχε ηθικό καθήκον να ψηφίσει όλα τα άρθρα του Μνημονίου που αποδέχθηκε σαν αποτέλεσμα "εκβιασμού" όταν ήταν στην κυβέρνηση. Αυτή η τοποθέτηση έχει σαν αρνητική κατοπτρική εικόνα την εκτίμηση κάποιων της Αριστερής Πλατφόρμας ότι η υπογραφή της συμφωνίας ήταν κάτι σαν "δήλωση" που αποξένωνε για πάντα τον "δηλωσία" από το κίνημα. (Ξεχνώντας τη "δήλωση" του Άρη και την μετέπειτα αντίσταση που οργάνωσε παραβιάζοντας την υπόσχεσή του).

Η στροφή προς το Μνημόνιο μέρους της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ θυμίζει την ψυχολογική συμπεριφορά που περιγράφεται ως "Σύνδρομο Στοκχόλμης", όπου το θύμα εκβιασμού, ομηρείας, βιασμού, βασανισμού, οδηγείται να πιστέψει ότι μόνο αν υποταχθεί πρόθυμα και αγαπήσει τον βασανιστή του μπορεί ίσως να σωθεί. Έτσι αναπτύσσεται ένα αριστερός ευρωπαϊκός μαζοχισμός σαν κατοπτρικό συμπλήρωμα του σαδοφιλελευθερισμού του Σόιμπλε.

Σήμερα η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να επιλέξει ή να είναι σαν όμηρος που δουλεύει για την απόδραση και την καταγγελία του εκβιαστή και βιαστή του ή υποδειγματικό και πιστό θύμα που ενστερνίζεται δουλικά την υποταγή του.

Δηλαδή, ή να αρχίσει να αποδομεί την νομιμότητα του Μνημονίου και να προετοιμάζει με κάθε τρόπο την απεμπλοκή της χώρας από το νέο καθεστώς χρεοδουλοπαροικίας ή με διάφορα ευφάνταστα ιησουιτικά σοφίσματα να ψάχνει "εμπροσθοβαρές και αριστερό" πρόσημο σε ένα υφεσιακό Μνημόνιο, που από την φύση του δεν μπορεί παρά να μεγαλώσει ακόμα περισσότερο την κοινωνική δυστυχία και την υποταγή της χώρας.

Αν αντιδράσει με "σύνδρομο Στοκχόλμης", θα καταργήσει την Επιτροπή Αλήθειας του χρέους και την επιτροπή γερμανικών οφειλών για να μην δυσαρεστήσει τους επικυρίαρχους, ενώ αν αποφασίσει να αναλάβει τη δύσκολη αντιστασιακή πορεία ανταρτοπόλεμου εναντίον του Μνημονίου, όχι μόνο θα διατηρήσει τις ως άνω επιτροπές αλλά, και με την αλληλεγγύη διεθνών προοδευτικών δυνάμεων, θα κάνει τα πάντα για να απονομιμοποιήσει τα Μνημόνια.

Η δήθεν απαίτηση για πάλη εναντίον της διαφθοράς μπορεί να γίνει όπλο για μπλοκάρισμα αθέμιτων ιδιωτικοποιήσεων, με τη δίωξη όσων ιδιωτικοποίησαν εθνική περιουσία για ένα κομμάτι ψωμί και όσων επωφελήθηκαν από τέτοιες ιδιωτικοποιήσεις, και η λίστα δυνατών μεθόδων "ανταρτοπολέμου" είναι ακόμα αρκετά μεγάλη, αν υπάρχει θέληση και πεποίθηση ότι είναι καθήκον μας για την επιβίωση του λαού μας να συνεχίσουμε την αντίσταση με κάθε μέσο.

Αν μετά το "Όχι" του δημοψηφίσματος και το "Ναι" της υπογραφής, μεγάλο μέρος του λαού συνεχίζει να εμπιστεύεται τον Αλέξη Τσίπρα, είναι γιατί ελπίζει ότι οι υποσχέσεις και οι υποχρεώσεις του προς τον λαό έχουν γι' αυτόν μεγαλύτερο βάρος από τις υποσχέσεις του στους εκβιαστές. Είναι γιατί ελπίζει ότι η "δήλωση" βαραίνει λιγότερο από τη θέληση για αντίσταση.

Αν όμως στην πολιτική και στη γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ επικρατήσει το "σύνδρομο της Στοκχόλμης", η νίκη του Σόιμπλε θα είναι απόλυτη και η ήττα της Αριστεράς καταστροφική - και οι δύο θα προκαλέσουν δραματικές συνέπειες για τα λαϊκά στρώματα, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε ολόκληρη την Ευρωζώνη.

Ακόμα και τώρα είναι δυνατή μια απόδραση του ΣΥΡΙΖΑ από την "ομηρεία" της υπογραφής του Μνημονίου και από τον κίνδυνο του "συνδρόμου της Στοκχόλμης" αλλά αυτό απαιτεί, όπως συχνά σε τέτοιες καταστάσεις, "αρετή και τόλμη", καθώς και εφευρετικότητα και μελέτη όλων των ανάλογων εμπειριών του παγκόσμιου λαϊκού κινήματος.

* Ο Δημήτρης Σκαρπαλέζος είναι επίκουρος καθηγητής μαθηματικών στο πανεπιστήμιο Παρίσι 7, πρώην μέλος της αυτοδιαλυθείσας οργάνωσης ΣΥΡΙΖΑ Παρισιού

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL