Του Πέτρου Ι. Μηλιαράκη*
Όταν γράφονται αυτές οι γραμμές, στο «τοπίο» δεν υφίσταται καθαρή εικόνα, καθόσον είναι αντικρουόμενες οι θέσεις των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ΔΝΤ και πολιτικών παραγόντων κρατών - μελών. Έτσι υπάρχει μια ευρύτερη σύγχυση που χαρακτηρίζει το όλον σύστημα. Σε τελευταία ανάλυση η αυριανή σύνοδος κορυφής, αν πραγματοποιηθεί, θα επιλύσει τα κρίσιμα ζητήματα και θα υπάρξει «απορρύπανση» του περιβάλλοντος που δημιουργούν ακραίες και εξωνομικές εκφορές λόγου ενάντια στη χώρα μας.
Ασφαλώς, το μόνο απολύτως βέβαιον είναι ότι το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου επέφερε ισχυρό ράπισμα στην κυρίαρχη οικονομική ελίτ και τούτο έγινε απολύτως αντιληπτό!...
Το ότι δε πολιτικά πρόσωπα και εκπρόσωποι θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης «αντιπαρέρχονται» το μήνυμα του ελληνικού λαού με σοφίσματα, νομικισμούς και εκ πλαγίου δήθεν επιχειρηματολογία, δείχνει το κατά πόσον η σύγχρονη τάξη πραγμάτων (ορθότερα, η γραφειοκρατία Βρυξελών και Φραγκφούρτης), αποδέχεται ως αξία τη δημοκρατική αρχή, που ωστόσο αποτελεί τη βάση της ενωσιακής έννομης αλλά και πολιτικής τάξης.
Με τούτη την καταγραφή, είναι σαφές ότι η επικράτηση των νεοφιλελεύθερων δογμάτων δεν διολισθαίνει απλώς την Ευρωπαϊκή Ένωση σε ανεπίτρεπτες για τους λαούς καταστάσεις, αλλά ακριβώς ενέχει και την εσωτερική αντίθεση που οδηγεί στην αυτοκαταστροφή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφόσον με το φιλελεύθερο δόγμα το «όλον οικοδόμημα» κατολισθαίνει από το επίπεδο της δημοκρατικής αρχής και των ιδρυτικών αξιών.
Όσο οι πολιτικές ηγεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των θεσμών δεν αντιλαμβάνονται, ότι η επικράτηση του ευρωσυστήματος έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί διαδικασία διολίσθησης από τις βασικές αρχές και αξίες του όλου εγχειρήματος, τόσο η ανεπίτρεπτη αυτή πλάνη θα αυξάνει τον ευρωσκεπτικισμό με κίνδυνο δημιουργίας ανεξέλεγκτων τάσεων και εξ αυτών καταστάσεων.
Οι διαδικασίες δε ανατροπής αμετάκλητων συμφωνιών, όπως είναι η εισαγωγή του ενιαίου νομίσματος, θα εγκαταστήσει περαιτέρω την εσωτερική αντίθεση αυτοκαταστροφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του όλου εποικοδομήματος.
Το δόγμα των συμβιβασμών
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πολιτεύθηκε πάνω στο δόγμα των συμβιβασμών. Αυτό διατήρησε, διεύρυνε και εμβάθυνε το «όλον εποικοδόμημα». Ουδέποτε όμως, μέχρι την επικράτηση του ευρωσυστήματος επί της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αμφισβητήθηκε η δημοκρατική αρχή ως η βάση του εποικοδομήματος.
Το ενωσιακό εγχείρημα (από την Κοινότητα στην Ένωση) έχει εγκαταστήσει μια νέας τάξης Respublica που απαιτεί «άλλες» χωρητικότητες, «άλλες» λειτουργικότητες, αλλά και στοιχεία ομοσπονδιακού κράτους. Όσο όμως διευρύνεται το δημοκρατικό έλλειμμα και όσο, παρά τις αντίθετες αξιώσεις του ευρωπαϊκού ενωσιακού δικαίου οι αποφάσεις λαμβάνονται πέραν της βούλησης των λαών, τόσο θα υπάρχει διάσταση των τομεακών και οριζόντιων πολιτικών σε σημείο τέτοιο που αντί να υφίσταται προσέγγιση, θα υφίσταται απόκλιση κοινών στόχων και κοινών πολιτικών.
Οι εξελίξεις στην Ευρωζώνη καθιστούν αναπόφευκτο έναν νέο ιστορικό συμβιβασμό. Άλλωστε, η μεταπολεμική Ευρώπη πορεύθηκε διαρκώς με μικρούς ή μεγάλους συμβιβασμούς, όπως ο συμβιβασμός του Λουξεμβούργου (πολιτική της «κενής καρέκλας») και ο συμβιβασμός των Ιωαννίνων για την ένταξη της Αυστρίας, της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Προηγούμενος όμως ιστορικός συμβιβασμός ήταν και εκείνος που αφορούσε τη διαγραφή του χρέους της Γερμανίας μετά τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Αναφέρομαι στη διαγραφή του χρέους του έτους 1953. Αξιοσημείωτο είναι δε ότι με τη συμφωνία αυτή έλαβε χώρα διαγραφή του 62,6%(!) του γερμανικού χρέους που συνοδεύθηκε με ρήτρα ανάπτυξης και αποπληρωμή με βάση τις εξαγωγές - βλ. Ν.3840/1995 (ΦΕΚ 6/τ.Α/1955 σελ. 331).
Ωστόσο η μακρά αυτή παράδοση, που αφορά στο «δόγμα του συμβιβασμού», επ' ουδενί συνεπάγεται ότι ο όποιος συμβιβασμός μπορεί να απέχει ή να ακυρώνει τις βασικές αξιώσεις που έχει εγκαθιδρύσει η ίδια η Συνθήκη της Λισσαβώνας. Η ευρωπαϊκή ενωσιακή έννομη και πολιτική τάξη έχει αναγνωρίσει ως βασικές αρχές και αξίες: «την ευημερία των λαών», «την ασφάλεια και δικαιοσύνη χωρίς εσωτερικά σύνορα», «τα δικαιώματα, τις ελευθερίες, και τις αρχές που περιέρχονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης» καθώς και «την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών». Συνεπώς απόκλιση απ' αυτές τις αρχές είναι ανεπίτρεπτη με τον όποιο συμβιβασμό.
Υπ' όψιν και τα εξής:
1) Η πρόσφατη απόφαση της ΕΚΤ (που με τη Συνθήκη της Λισσαβώνας αφορά θεσμό πλέον της Ευρωπαϊκής Ένωσης), να στερήσει από ρευστότητα τις ελληνικές τράπεζες, κατ' ουσίαν να στερήσει από ρευστότητα τον ελληνικό λαό, αποτελεί πράξη υπέρβασης του μέτρου. Η πράξη αυτή αφορά απόφαση οριακής νομιμότητας, ενώ προδήλως παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας, καθόσον το κούρεμα (hair cut) στις εγγυήσεις (collateral) του Ελληνικού Δημοσίου για την ενεργοποίηση του ΕLA αφορά ακραία εκδοχή ως προς την πολιτική της ρευστότητας.
2) Είναι δεδομένη η προσφυγή της Ελλάδας στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM). Τούτο αποτελεί έννομο δικαίωμα της Ελληνικής Δημοκρατίας. Όσο όμως η οικονομική ελίτ στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα αποσυνδέει τη ρευστότητα από την ανάγκη εξυπηρέτησης κοινωνικών δικαιωμάτων, όλο και θα επιδεινώνονται οι αντιθέσεις εντός μιας οικονομικής ζώνης με αμφίβολα αποτελέσματα ακόμη και ως προς τους στόχους που η ίδια η ελίτ επιδιώκει.
3) Έχει ιδιαιτέρως τονιστεί ότι στο επίκεντρο της κυρίαρχης οικονομικής ελίτ είναι το «δόγμα Rothschild», όπου με βάση το δόγμα αυτό: «όποιος εκδίδει και ελέγχει τα χρήματα ενός έθνους, δεν τον ενδιαφέρει ποιος ψηφίζει τους νόμους διακυβέρνησης».
4) Ενταύθα πρέπει να ερωτηθεί ο κεντρικός Τραπεζίτης Μάριο Ντράγκι και να απαντήσει πόσο κόστισε στην ΕΚΤ η αγορά των ομολόγων που τώρα μας ζητεί να εξοφλήσουμε στο 100%. Σε αυτό το κρίσιμο ερώτημα πρέπει να δοθεί απάντηση. Επίσης απάντηση πρέπει να δοθεί και στο κατά πόσον είναι γνωστό στα εκλογικά σώματα των κρατών - μελών των δανειστών, εάν η φοροδοτική τους προσφορά έχει αναλωθεί χάριν των Ελλήνων ή στη διάσωση των δικών τους τραπεζών. Επίσης άξιο παρατήρησης είναι επίσης ότι το ΔΝΤ δανείζει με επιτόκιο 0,05% αλλά για την Ελλάδα το επιτόκιο είναι 3,6%. Υπ' όψιν ότι η διαφορά αυτή αφορά επαχθές χρέος.
5) Στις 29 Ιουνίου 2014, στη Βασιλεία της Ελβετίας, η «Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών» (BIS), στην οποία εκπροσωπούνται η Αμερικανική Fed και η ΕΚΤ, δια του Διοικητικού της Συμβουλίου, δεν απέφυγε να προειδοποιήσει για νέα παγκόσμια οικονομική κρίση. Αυτή η προειδοποίηση συμπίπτει και με το ότι το διεθνές οικονομικό περιβάλλον οξύνεται από τις διεθνείς εστίες πολεμικών και κυρίως εμφυλιακών αναμετρήσεων. Ως εκ τούτου η όλη διεθνής κατάσταση συνιστά δυσμενή προϋπόθεση για σταθερή οικονομική ανάπτυξη σε χώρες που μαστίζονται από ύφεση και λιτότητα και κυρίως από ανθρωπιστική κρίση, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα.
Υπό τις συνθήκες αυτού του περιβάλλοντος, οικονομικού και γεωπολιτικού, ο ευρωπαϊκός χώρος και κατ' επέκταση η παγκόσμια οικονομία εισέρχονται σε ζοφερή κατάσταση απροσδιόριστων εξελίξεων. Συνεπώς είναι βαρύτατη η ευθύνη στην επικυρίαρχη οικονομική ελίτ της Ευρώπης για το τι μέλλει γενέσθαι...
* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC - EU). Μέλος της Γραμματείας του Τμήματος Ευρωπαϊκής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ
