ΤΟΥ ΣΤΑΘΗ ΣΤΑΥΡΙΑΝΙΔΗ
Σάλο ξεσήκωσε η κίνηση της κυβέρνησης για αναγκαστική μεταφορά των μη άμεσα αναγκαίων διαθεσίμων των δήμων και των Περιφερειών σε λογαριασμό στην Τράπεζα της Ελλάδος, προκειμένου μέχρι τον Ιούνιο να εξασφαλίσει την απαραίτητη ρευστότητα ώστε με καλύτερους όρους να ολοκληρώσει τη διαπραγμάτευση με τους πιστωτές της. Διαμαρτύρονται η ΚΕΔΕ, η ΠΕΔΑ η ΕΝΠΕ, η ΠΟΕ - ΟΤΑ και σύσσωμη η αντιπολίτευση, διότι ισχυρίζονται ότι με την ΠΝΠ θα αδυνατούν οι δήμοι να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους προς τους εργαζόμενους, τους προμηθευτές και τους αναδόχους έργων τους και να σχεδιάσουν και να εκτελέσουν νέα έργα και προμήθειες για την κάλυψη λειτουργικών αναγκών.
Παράλληλα, υποστηρίζουν ότι με τη συγκεκριμένη πράξη την οποία χαρακτηρίζουν αντισυνταγματική, προσβάλλεται η αυτοτέλεια της Τ.Α.
Είναι έτσι τα πράγματα;
Ας πάρουμε τον πρώτο ισχυρισμό και στο πρώτο του σκέλος.
Είναι μύθος.
Πρώτον, διότι η πράξη υποχρεώνει τους δήμους να καταθέσουν στον λογαριασμό της ΤτΕ μόνο τα ποσά που απομένουν αφού αφαιρεθούν οι τρέχουσες υποχρεώσεις, δηλαδή μισθοδοσίες, εργοδοτικές εισφορές και ενταλαμτοποιημένες δαπάνες που δεν έχουν εξοφληθεί ακόμη.
Δεύτερον, οι δήμοι θα μπορούν αμέσως να απαιτούν τη διάθεση του 10% του ποσού που κατέθεσαν, ενώ για μεγαλύτερο ποσοστό προβλέπεται χρόνος λίγων ημερών για την ικανοποίηση του αιτήματος.
Τρίτον, οι δήμοι έχουν ίδια έσοδα που προέρχονται από τη ΔΕΗ (ανταποδοτικά) και τα οποία αποδίδονται σε διμηνιαία βάση αλλά και ίδια έσοδα που προέρχονται από τέλη και φόρους που καταβάλλουν διαφόρων ειδών επιχειρήσεις και απασχολούμενοι και τα οποία είναι σε θέση να καλύψουν τρέχουσες ανάγκες των δήμων. Σημειώνουμε εδώ ότι τα έσοδα από τη ΔΕΗ καλύπτουν το 40 με 50% των εσόδων των δήμων.
Τέταρτον, τα περισσότερα έργα των δήμων εκτελούνται μέσω ΕΣΠΑ και εξαιρούνται από τη σχετική ρύθμιση.
Πέμπτον, πάρα πολλοί δήμοι μεταξύ, των οποίων και ο Δήμος Αθηναίων, δεν έχουν διαθέσιμα λόγω των μνημονιακών περικοπών στις αποδόσεις των πόρων των ΟΤΑ και έτσι δεν επηρεάζονται από τη σχετική ρύθμιση.
Έκτον, το επιτόκιο της ΤτΕ είναι υψηλότερο του παρεχόμενου από τις εμπορικές τράπεζες και οι καταθέσεις αυτές είναι προστατευμένες με νόμο έναντι οποιουδήποτε πιθανού κινδύνου. Είναι άξιον απορίας το ότι οι φωνασκούντες θεωρούν ότι οι καταθέσεις των δήμων π.χ. στην Τράπεζα Πειραιώς είναι πιο ασφαλείς από την κατάθεσή τους στην ΤτΕ.
Έβδομον, η συγκεκριμένη κίνηση είναι για περιορισμένο χρονικό διάστημα (έως τέλη Ιουνίου).
Το δεύτερο σκέλος είναι και αυτό μύθος.
Όσοι έχουμε εργαστεί σε δήμους, αλλά το ίδιο ισχύει σε κάθε περίπτωση, με πολύ μικρές διαφορές και στις Περιφέρειες και σε κάθε άλλο δημόσιο οργανισμό, γνωρίζουμε ότι η έναρξη των διαδικασιών για την εκτέλεση κάποιου έργου ή προμήθειας δεν απαιτεί την εκταμίευση κανενός ποσού. Ούτε ενός ευρώ. Αρκεί να υπάρχει εγγεγραμμένη πίστωση στον προϋπολογισμό. Επίσης γνωρίζουμε ότι ο χρόνος εκτέλεσης των διαγωνιστικών διαδικασιών διεθνούς, τακτικού ή ακόμα και πρόχειρου διαγωνισμού μαζί με την εκτέλεση του έργου ή της προμήθειας ξεπερνά το τρίμηνο (για τους πρόχειρους διαγωνισμούς) και το εξάμηνο ή τον χρόνο (για τους διεθνείς και τακτικούς διαγωνισμούς). Η δε ενταλματοποίηση ενός τιμολογίου, ώστε αυτό να καταστεί πληρωτέο, ξεπερνά το δίμηνο. Και αυτά όλα αν τα πάντα στους σχετικούς διαγωνισμούς τρέξουν ομαλά. Άλλως... ζήσε μαύρο άλογο να φας τον Μάη τριφύλλι.
Ως προς τον δεύτερο ισχυρισμό.
Είναι πραγματικότητα. Η πράξη παραβιάζει την αυτοτέλεια της Τ.Α. Τυπικά δικαίως διαμαρτύρονται οι φορείς της. Υπάρχουν όμως και άλλες πραγματικότητες.
Όπως:
* Η πράξη είναι προσωρινή. Ως εκ τούτου, η όποια προσβολή της αυτοτέλειας αίρεται με το τέλος ισχύος της.
* Στο παρελθόν υπήρξαν μόνιμες νομοθετικές προσβολές της αυτοτέλειας της Τ.Α. όπως:
* Η κατάργηση της δυνατότητας που είχαν οι δήμοι για συμβιβαστική επίλυση των διαφορών με εργαζόμενους και υποχρεώθηκαν να ασκούν όλα τα ένδικα μέσα ακόμα και αν διαφωνούσαν τα δημοτικά συμβούλια.
* Οι περικοπές και οι παρακρατήσεις των νομοθετημένων πόρων της με αποφάσεις της κυβέρνησης που αισίως στα χρόνια του Μνημονίου έφτασε στο 60% περίπου.
* Οι καταργήσεις δομών της Τ.Α. (σχολικοί φύλακες, δημοτική αστυνομία) με αποφάσεις της κυβέρνησης.
* Η άσκηση από υπουργεία (που ήθέλαν να εξυπηρετήσουν μνημονιακές επιταγές) αρμοδιοτήτων που είχαν μεταφερθεί στους δήμους με τον Νόμο 3852/10 όπως π.χ. ο καθορισμός της λειτουργίας των φαρμακείων.
* Η υποχρεωτική ένταξη των δήμων στο Οικονομικό Παρατηρητήριο και η επιβολή ποινών παρακράτησης θεσμοθετημένων πόρων.
* Η παρουσία αρμόδιου για την Ελλάδα υφυπουργού της Γερμανίας, ο οποίος δρούσε στο επίπεδο της Τ.Α. προωθώντας τα γερμανικά συμφέροντα.
* Η λήψη αποφάσεων που περιόριζαν τα θεσμοθετημένα ίδια έσοδα των δήμων, όπως η μείωση του τέλους διαφήμισης από 6% σε 2% και του τέλους 2% (δημοτικός φόρος σε κάθε είδους κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος και ξενοδοχεία) σε 0,5%.
* Η υποχρεωτική απόλυση κάθε είδους προσωπικού με σχέση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου ακόμα κι αν κάλυπταν πάγιες και διαρκείς ανάγκες και τα δημοτικά συμβούλια είχαν ομοφώνως ταχθεί υπέρ της παραμονής τους.
Οι σημερινοί διαφωνούντες και κηρύσσοντες τη μη τήρηση της σχετικής πράξης ελέγχονται για την τότε σιωπή τους και την προθυμία τους να υλοποιήσουν τις σχετικές επιλογές. Το μόνο που άλλαξε τώρα και φωνασκούν είναι η κυβέρνηση. Άλλοι για αντιπολιτευτικούς και μόνο λόγους και άλλοι γιατί σκέφτονται καριέρα στην κεντρική πολιτική σκηνή.
Επιμένει όμως ένα μεγάλο ερώτημα.
Μπορεί η αυτοτέλεια της Τ.Α. να είναι ανεξάρτητη από την ανεξαρτησία της χώρας και τη δυνατότητά της να διαπραγματευτεί ένα καλύτερο μέλλον για το μεγαλύτερο μέρος της; Υποχρεούται η Τ.Α. να συμβάλει σε αυτήν την προσπάθεια η προτιμά να κοπούν συντάξεις, μισθοί, να απολυθούν και άλλοι υπάλληλοί της, να καθιερωθούν ομαδικές απολύσεις σε μια χώρα με 25%, να αυξηθεί ο ΦΠΑ σε φάρμακα κ.λπ., να συνεχιστεί ο ΕΝΦΙΑ, να περικοπούν έτι περαιτέρω οι νομοθετημένοι πόροι της;
Ας το πουν ευθέως ότι προτιμούν να γίνουν αυτά και θα τους κρίνουμε γι' αυτό.
Τέλος, θα μπορούσε η κυβέρνηση να συζητήσει το θέμα πριν νομοθετήσει; Θα μπορούσε. Θα είχε κάποιο καλύτερο αποτέλεσμα; Αμφιβάλλω. Αν κρίνω από τις τοποθετήσεις των αντιπολιτευτικών παρατάξεων στη σχετική συζήτηση στην Περιφέρεια Αττικής, τη στάση των παλαιών διοικήσεων των ασφαλιστικών ταμείων που αρνήθηκαν (ευτυχώς, όχι όλες) την εθελοντική συμμετοχή, τη στάση των κομμάτων της αντιπολίτευσης (που όταν ήταν στην κυβέρνηση, άλλα έπραταν κατά συρροή), τις υποκριτικές αντιδράσεις ακόμα και δημάρχων όπως ο κ. Καμίνης (ο οποίος υποστήριζε ότι, νόμος είναι νόμος και πρέπει να τηρείται και τώρα ξιφουλκεί και ζητάει τη μη συμμόρφωση), το γεγονός ότι κανένας δήμος ή καμία Περιφέρεια πλην της Αττικής δεν εκδήλωσε πρωτογενώς τη βούλησή του / της να διευκολύνει την κατάσταση (μη μου πείτε ότι μετά τον ντόρο που έγινε στην Περιφέρεια Αττικής δεν ξέρανε την κατάσταση), τότε μάλλον ο ισχυρισμός ότι η επιλογή της κυβέρνησης ήταν αναγκαστική ευσταθεί απόλυτα.
