Του Στέφανου Στεφάνου*
Οι εξελίξεις, όπως αυτές διαμορφώνονται έπειτα από τις παράνομες και προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ, προσφέρονται για μερικά πολύ σημαντικά συμπεράσματα.
Συμπέρασμα πρώτο: Η αντίληψη ότι η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η ανακάλυψη υδρογονανθράκων αυτόματα ενισχύει τη γεωστρατηγική θέση της χώρας μας είναι ψευδαίσθηση. Η αναβάθμιση του γεωστρατηγικού ρόλου της χώρας μας μπορεί να επιτευχθεί με συγκεκριμένο σχεδιασμό και κατάλληλο πολιτικό χειρισμό που θα αξιοποιεί ανάλογα τις δύο πιο πάνω σημαντικές εξελίξεις.
Συμπέρασμα δεύτερο: Η εγκατάλειψη της πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής και ο αναπροσανατολισμός της προς την κατεύθυνση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ δεν έχει ενισχύσει τη διεθνή θέση της Κύπρου, όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση, αλλά την έχει αποδυναμώσει. Τα περί «στρατηγικών εταίρων», που ανέφερε ο Αμερικανός αντιπρόεδρος κατά την επίσκεψή του στην Κύπρο και που η κυβέρνηση πρόβαλε επανειλημμένα για να δικαιώσει την εξωτερική της πολιτική, αποδείχθηκαν επίσης ψευδαίσθηση, αφού οι ΗΠΑ πολύ χλιαρά αντέδρασαν στις προκλήσεις της Τουρκίας.
Συμπέρασμα τρίτο: Η θέση της κυβέρνησης ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟϊκό πρόγραμμα «Συνεταιρισμός για την Ειρήνη» και προοπτικά στο ΝΑΤΟ θα καταστήσει την Κύπρο ισχυρή σύμμαχο της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας και των ΗΠΑ κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος. Πέραν των ΗΠΑ, σημαντικές ΝΑΤΟϊκές χώρες επέλεξαν τη σιωπή ή τα μισόλογα έναντι των τουρκικών προκλήσεων. Οι ξεκάθαρες πρόσφατες δηλώσεις του νέου γ.γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ στην Άγκυρα δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για παρερμηνείες. Δήλωσε πως η Τουρκία είναι στρατηγικής σημασίας χώρα για το ΝΑΤΟ, τόσο για τη σταθερότητα όσο και για τον ρόλο της Συμμαχίας στην περιοχή. Επομένως, οι Δυτικοί συνειδητά επιλέγουν το στρατόπεδο της Τουρκίας, όπως κάνουν για δεκαετίες.
Συμπέρασμα τέταρτο: Οι πιο πάνω δηλώσεις του γ.γ. του ΝΑΤΟ για την Τουρκία πρέπει να προσγειώσουν τους κυβερνώντες από την ψευδαίσθηση ότι, παραχωρώντας εκδουλεύσεις στις ΗΠΑ και στο ΝΑΤΟ, η Κύπρος θα υποκαταστήσει τον ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή. Όσα μέτωπα κι αν έχει ανοικτά η Τουρκία -και έχει πολλά ανοιχτά μέτωπα- εξακολουθεί η στρατηγική της σημασία για τους ΝΑΤΟϊκούς να είναι μεγάλη.
Συμπέρασμα πέμπτο: Η μοναδική οδός για την Κύπρο να μπορεί να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στην περιοχή είναι η επιστροφή στην πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που ακολουθούνταν επί προηγούμενης κυβέρνησης. Αυτή η πολιτική αξιοποιούσε την ευρωπαϊκή ιδιότητα της χώρας μας, καθώς και τις παραδοσιακά πολύ καλές σχέσεις που έχει με τα αραβικά κράτη. Παράλληλα, ανέπτυξε πολύ καλές σχέσεις με το Ισραήλ, καθώς και με όλα τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η πολιτική που τώρα ακολουθεί η κυβέρνηση για συνεργασία με κράτη της περιοχής, ελπίζουμε να μην είναι προσωρινή, αλλά ουσιαστική αλλαγή πλεύσης. Το ίδιο ελπίζουμε και για την προσπάθειά της να αναθερμάνει τις σχέσεις της με τη Ρωσική Ομοσπονδία, που έχουν πληγεί από την κυβερνητική στροφή προς τη Δύση.
Συμπέρασμα έκτο: Το status quo όχι μόνο δεν παρέχει καμία λύση στα βασικά προβλήματα της Κύπρου, αλλά αποτελεί όχημα για την Τουρκία να απαιτεί ολοένα και περισσότερα, όπως κάνει τώρα, διεκδικώντας ΑΟΖ και φυσικό αέριο. Η θεωρία ότι με το πέρασμα των χρόνων η Κύπρος καθίσταται πιο ισχυρή αποδεικνύεται ψευδαίσθηση. Η Κύπρος μπορεί να διασφαλίσει πλήρως τα κυριαρχικά της δικαιώματα μέσα από τη λύση του Κυπριακού, όπως αυτή προβλέπεται στα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ και τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου του 1977 και '79, που προνοούν για λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Η προσπάθεια να απαγκιστρωθούμε από αυτήν θα ακυρώσει τα ψηφίσματα και θα οδηγήσει απευθείας στη διχοτόμηση.
* Ο Στέφανος Στεφάνου είναι μέλος του Πολιτικού Γραφείου του ΑΚΕΛ
