ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΜΠΑΝΟΥ*
Η παρούσα πολιτική συγκυρία μάς δείχνει για ακόμη μια φορά ότι η Ιστορία ακολουθεί τους δικούς της δρόμους, χωρίς να κοντοστέκεται μπροστά στη ραθυμία των κινημάτων. Τελευταία, φαίνεται ότι ετοιμάζεται ν' αναθέσει στην ελληνική Αριστερά έναν καινούργιο ρόλο μέσα στην Ευρώπη. Με αυτή την κεντρική σκέψη, εδώ και αρκετό καιρό με απασχολεί η ιδέα μιας πολιτικής παρέμβασης στον χώρο του πληροφοριακού "γίγνεσθαι" του ελληνικού κράτους. Εξηγούμαι.
Ένας από τους βασικούς πυλώνες, πάνω στους οποίους στηρίζονται οι κρατικές λειτουργίες, είναι ο δημόσιος πληροφοριακός ιστός. Μέχρι τώρα αυτός ο ιστός δίνει την εντύπωση μιας άμορφης μάζας από υλικά, λογισμικά, συστήματα επικοινωνιών, διαδικασίες, πληροφορίες, δομές κ.λπ., η οποία άμορφη μάζα συνδέεται στενά με την αγορά και είναι εκτεθειμένη στην αδηφαγία της. Μεγάλα μερίδια της αγοράς αυτής (και τα αντίστοιχα κέρδη) κατευθύνονται προς συγκεκριμένες εγχώριες ή ξένες επιχειρήσεις, ενώ πολλά μικρότερα μερίδια της ίδιας αγοράς τα μοιράζονται άναρχα πολλές μικρότερες επιχειρήσεις μεταξύ τους.
Αν η παραπάνω υπόθεση είναι σωστή, τότε, εκτός από το ζήτημα της ανεξέλεγκτης ιδιωτικής εκμετάλλευσης των δημόσιων πληροφοριακών αναγκών, προκύπτει και ένα άλλο μείζον ζήτημα: η χώρα δεν μπορεί να εγγυηθεί για την αυτοδυναμία, την αυτονομία και, επομένως, για την ανεξαρτησία του πληροφοριακού ιστού της. Αν ταυτόχρονα αναγνωρίσουμε ότι η ύπαρξη σε μια χώρα ενός στιβαρού και κυρίως ανεξάρτητου πληροφοριακού κορμού (με όλα τα παρακλάδια του) έχει παρόμοια σημασία με την εθνική άμυνα, τότε θα πρέπει να δούμε την υπόθεση αυτή του "πληροφοριακού γίγνεσθαι" σαν ένα ύψιστο ζήτημα εθνικής ανεξαρτησίας.
Σκέφτομαι, λοιπόν, την αναγκαιότητα εκπόνησης ενός Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για έναν Ανεξάρτητο Πληροφοριακό Κορμό της χώρας, ιδιαίτερα με την παρούσα πολιτική συγκυρία, που εγκυμονεί σοβαρές εξελίξεις σε εθνικό, ευρωπαϊκό, αλλά και διεθνές επίπεδο.
Ποιος θα πρέπει να κληθεί να εκπονήσει αυτό το Στρατηγικό Σχέδιο; Μια υψηλόβαθμη ομάδα αξιωματούχων, μια Ειδική Γραμματεία, μια "Επιτροπή Σοφών" κατά τα συνήθη νεοφιλελεύθερα πρότυπα; Μπορώ να φανταστώ ότι το ζήτημα που θέτω θα μπορούσε να δικαιολογήσει άνετα ακόμη και τη δημιουργία ενός ειδικού υπουργείου σε μια μελλοντική "μοντέρνα" κυβέρνηση.
Για την Αριστερά η απάντηση στην παραπάνω ερώτηση αποτελεί μονόδρομο: ο καθορισμός των αξόνων που θα πρέπει να τεθούν ως προϋπόθεση ενός στρατηγικού επανασχεδιασμού είναι υποχρέωση του πολιτικού φορέα που αναλαμβάνει την ευθύνη. Ωστόσο, αναγκαίο συστατικό στη διαδικασία της διαμόρφωσης μιας άλλης, εναλλακτικής πληροφοριακής πολιτικής είναι η εκκίνηση ενός προβληματισμού "από τα κάτω" για τη φύση, τον χαρακτήρα, τη φιλοσοφία, τη σχεδίαση και τη διαχείριση του παρόντος πληροφοριακού ιστού της χώρας με την προοπτική δημιουργίας ενός ισχυρού και ανεξάρτητου Εθνικού Πληροφοριακού Κορμού. Οι άνθρωποι "από τα κάτω" είναι άνθρωποι σαν κι εμένα, που από τη θέση του ο καθένας έχει γνώση κάποιων τμημάτων αυτού του "πληροφοριακού γίγνεσθαι", είναι οι καθημερινοί εργάτες στον χώρο της πληροφορίας, είναι οι απόφοιτοι των Πολυτεχνείων και των άλλων πανεπιστημιακών σχολών, που περιμένουν την ευκαιρία να εργαστούν στην πληροφοριακή αγορά, να ενταχθούν στην παραγωγική διαδικασία του χώρου της πληροφορίας.
Στη διαδικασία σχεδιασμού της νέας πληροφοριακής πολιτικής είναι σημαντικό, κατά τη γνώμη μου, να αναδειχτεί η διαλεκτική σχέση ανάμεσα στον στρατηγικό ρόλο του πολιτικού φορέα και στην αναγκαιότητα της γείωσής του με τον χώρο της παραγωγής. Και βεβαίως χρειάζεται οι συμμέτοχοι και συλλειτουργοί, είτε πρόκειται για υψηλόβαθμα, είτε για μεσαία στελέχη, είτε για απλούς πληροφοριακούς εργάτες, να είναι αξιόπιστοι, ανιδιοτελείς, έντιμοι, δημιουργικοί, με βαθιά γνώση του αντικειμένου αλλά και με όραμα για μια δίκαιη και δημοκρατική κοινωνία.
Η αληθινή Δημοκρατία έχει χώρο για τον καθένα και ανάγκη απ' όλους μας μαζί.
*Ο Β. Μπάνος είναι πληροφορικός και εργάζεται στη δημόσια εκπαίδευση
