«41,77% συγκέντρωσε η Αριστερά στη Λέσβο, στις περιφερειακές εκλογές», έγραψε η τοπική εφημερίδα Εμπρός. Το ψηφοδέλτιο που υποστηρίχτηκε από τον Σύριζα πήρε 21,89%, του ΚΚΕ 14,25%, της Δημάρ 3,48% και της Ανταρσύα 2,15%. Σχεδόν 42% πήραν τα ίδια κόμματα στις ευρωεκλογές, από τα οποία μόνο ο Σύριζα αύξησε το ποσοστό του σε 27,88, ενώ και τα τρία άλλα μείωσαν τη δύναμή τους.
Βεβαίως όλοι συμφωνούμε ότι δεν γίνεται αυτή η πρόσθεση, γιατί υπάρχουν πολιτικές και άλλες διαφορές ανάμεσα στα κόμματα και στους αυτοδιοικητικούς συνδυασμούς. Όμως ο προσδιορισμός Αριστερά είναι υπαρκτός, δεν γίνεται να μην αναφερθεί, ούτε και να απαλειφθεί. Αν εξετάσουμε την πολιτική ιστορία της Λέσβου, θα διαπιστώσουμε το προοδευτικό και αριστερό πολιτικό πρόσημο που έχει το νησί διαχρονικά. Αυτό καταγράφεται από τις πρώτες εκλογές μετά την Απελευθέρωση του νησιού (1912) που έγιναν το 1915 μέχρι και σήμερα. Στις εκλογές τον Μαΐου του 1915 και τις 11 έδρες καταλαμβάνουν βενιζελικοί βουλευτές. Στις εκλογές τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου που έκανε η κυβέρνηση Γούναρη και απείχαν οι Φιλελεύθεροι η αποχή ήταν 90%. Και το 1920 οι 12 βουλευτές που εκλέγονται είναι Φιλελεύθεροι. Στις συμπληρωματικές εκλογές τον Ιούλιο του 1931 έχουμε την πρώτη ένδειξη σημαντικής παρουσίας της Αριστεράς με ποσοστό 21,39%, το οποίο ανησύχησε τους πολιτικούς αντιπάλους στη Λέσβο και στην Αθήνα.1 Στις υπόλοιπες εκλογές μέχρι τη δικτατορία του Μεταξά τα εργατικά και αγροτικά κόμματα παίρνουν ποσοστά από 15 έως 32%. Στις εκλογές τον Ιανουάριο του 1936 εκλέγεται, με το Παλλαϊκό Μέτωπο, ο πρώτος κομμουνιστής βουλευτής του νομού ο Μιχάλης Τυρίμος.
Μετά τον πόλεμο υπάρχει σημαντική εκλογική παρουσία της Αριστεράς, κι αυτός είναι ο λόγος που χαρακτηρίστηκε η Λέσβος «κόκκινο νησί». Τον Μάρτιο του 1950, αμέσως μετά τον Εμφύλιο, η Αριστερά με το ψηφοδέλτιο της Δημοκρατικής Παράταξης έρχεται πρώτη με 21,83% και εκλέγει δύο βουλευτές, τον δημοσιογράφο Θείελπι Λευκία και τον γνωστό συγγραφέα Ασημάκη Πανσέληνο. Στις ίδιες εκλογές το Κόμμα των Χιτών πήρε 9,83%. Τον Σεπτέμβριο του 1951 η ΕΔΑ με 26,46% έρχεται δεύτερη και εκλέγει τον Ηλία Ηλιού, όμως επειδή ήταν εξόριστος τη θέση του πήρε ο Γιώργος Σίμος. Στις εκλογές του Νοεμβρίου 1952 η Αριστερά παίρνει 38,79% αλλά λόγω πλειοψηφικού συστήματος δεν εκλέγει βουλευτή.
Ιδιαίτερη περίπτωση είναι οι εκλογές που έγιναν τον Φεβρουάριο του 1956. Η Αριστερά και το Κέντρο συνασπίζονται στη Δημοκρατική Ένωση, παίρνουν 62,56% και εκλέγουν πέντε βουλευτές μεταξύ των οποίων οι Ηλίας Ηλιού και Παναγιώτης Γλιγλής. Στις επόμενες εκλογές, τον Μάιο του 1958, η ΕΔΑ, που τότε αναδείχθηκε αξιωματική αντιπολίτευση, παίρνει 42,15% και εκλέγει 3 βουλευτές, τους Ηλιού, Γλιγλή και Μίμη Γαληνό. Στις εκλογές του Οκτωβρίου 1961 («της βίας και νοθείας») η Αριστερά με το ΠΑΜΕ (ΕΔΑ και Αγροτικό Κόμμα) παίρνουν 25,41% και εκλέγονται οι Ηλιού και Θεόφραστος Παππάς. Ομοίως στις εκλογές του 1963 η ΕΔΑ παίρνει 31,02% και του 1964 29,57%. Χαρακτηριστικό όλων των εκλογών ήταν η συνεργασία των διάφορων αριστερών πολιτικών χώρων.
Ξεχωριστή περίπτωση συνεργασίας αποτελούν οι δημοτικές εκλογές στον δήμο Μυτιλήνης. Ο Απόστολος Αποστόλου, ο δάσκαλος, δεν εκλέχτηκε δήμαρχος, πέντε ολόκληρες τετραετίες, μόνο με τις ψήφους των κομμουνιστών. Συνεργάστηκαν κομμουνιστές, αριστεροί, σοσιαλιστές και δημοκράτες προοδευτικοί πολίτες. Κι όπως γράφει στα απομνημονεύματά του, στις εκλογές του 1978, «οι δημοκρατικές δυνάμεις κατεβαίνουν ενωμένες, με υποψήφιο δήμαρχο τον Αποστόλου».
Τώρα διαφαίνεται ότι η ιστορία χτυπά την πόρτα της Αριστεράς. Όχι για να αυξήσει την εκλογική της δύναμη, αλλά για να κυβερνήσει. Σήμερα, στις αρχές του 21ου αιώνα, όσοι θέλουν και μπορούν πρέπει να της ανοίξουν. Τα μεμονωμένα ποσοστά, όσο κι αν αυξηθούν, είναι για καταγραφή και σχολιασμό. Πρέπει να επιτευχθεί μια ενωτική πορεία των αριστερών δυνάμεων. Κι αν δεν θέλουν οι ηγεσίες, αυτό πρέπει να επιτευχθεί στη βάση.
*Ο Ηλίας Ηλιού στην προκυμαία Μυτιλήνης με υποψήφιους βουλευτές της ΕΔΑ. Αρχές 1964.
1 Βλ. Αριστείδης Καλάργαλης, «Ο φόβος της Αριστεράς», Ενθέματα Αυγής, 18.5.2014.
