Ο προσυνεδριακός διάλογος στο Ποτάμι, όπως συντελείται μέσα από τον επίσημο ιστοχώρο του κόμματος, είναι ακόμα ένα υπόδειγμα της μεταπολιτικής που αποτελεί ήδη σήμα κατατεθέν του εν λόγω σχηματισμού. Το Ποτάμι μοιάζει να θέλει να συγκροτηθεί σαν συναθροιστής μεμονωμένων "ιδεών" μέσα σε ένα αποπολιτικοποιημένο πλαίσιο.
Το Ποτάμι, το κόμμα Ποτάμι, οργανώνει το πρώτο του συνέδριο, το οποίο ξεκινάει την Παρασκευή 27/6. Στο πλαίσιο του προσυνεδριακού διαλόγου το κόμμα αποφάσισε να καινοτομήσει: επέλεξε να δώσει τον λόγο μέσα από το σάιτ του, από το οποίο αντιγράφουμε το κάλεσμα στα μέλη του:
"(...) Η Οργανωτική Επιτροπή Συνεδρίου ταξινόμησε και κωδικοποίησε τις κυριότερες από αυτές τις οποίες και αναρτά, χωρίς δική της τοποθέτηση υπέρ ή κατά, προκειμένου να τεθούν στην κρίση των μελών και φίλων του Ποταμιού και να αποτελέσουν έναυσμα διαλόγου. Για ορισμένα θέματα, όπως είναι λογικό, έχουν κατατεθεί και εκ διαμέτρου αντίθετες προτάσεις. Θεωρούμε ότι στο πλαίσιο του δημοκρατικού διαλόγου και αυτές οι προτάσεις θα πρέπει να δημοσιοποιηθούν έτσι ώστε να αξιολογηθούν, και να δοθεί η δυνατότητα στα μέλη και τους φίλους του Ποταμιού να τοποθετηθούν. Η διαδικασία θα συνεχιστεί και θα κλιμακωθεί στο συνέδριο του Ποταμιού, όπου θα τεθεί στην κρίση των συνέδρων μια ολοκληρωμένη πολιτική πρόταση.
Οι παρακάτω προτάσεις είναι διαιρεμένες σε 19 θεματικές ενότητες, κωδικοποιημένες χρωματικά. Δεν αποτελούν επίσημες προτάσεις του Ποταμιού, αλλά ιδέες μελών και φίλων. Πατώντας σε κάθε πρόταση μπορείτε να τη διαβάσετε πιο αναλυτικά, καθώς και να ψηφίσετε (συμφωνώ / διαφωνώ)".
Η διαδικασία που προέκριναν στο Ποτάμι λοιπόν είναι κατά τα φαινόμενα ανοικτή -δεν ξέρουμε ποια είναι τα κριτήρια με τα οποία απέρριπτε από τη δημοσίευση η Επιτροπή συνεδρίου τις υπό συζήτηση προτάσεις- και προσομοιάζει με status και like στο facebook: Οι προτάσεις κατατίθενται ως έχουν, μονοθεματικές και μονοδιάστατες, χωρίς τεκμηρίωση και χωρίς τη δυνατότητα συζήτησης επ' αυτών. Οι χρήστες του σάιτ του Ποταμιού (δυνητικά ακόμη και εχθρικοί προς το Ποτάμι χρήστες) μπορούν να πουν απλά ένα ναι ή ένα όχι σε αυτές. Δεν είμαι σίγουρος, δεν είναι σαφές στο σάιτ του Ποταμιού, ποια θα είναι η πορεία τους μετά την ανάρτησή τους. Θα τεθούν ως έχουν στο συνέδριο για ψηφοφορία; Θα τεθούν όλες ή μόνο εκείνες που έχουν περισσότερες θετικές αξιολογήσεις στο σάιτ; Αν ισχύει το πρώτο, ποιο το νόημα της διαδικτυακής ψηφοφορίας πέραν από τη "μούρη" μιας συμμετοχικότητας για το φαίνεσθαι; Αν ισχύει το δεύτερο, είναι δυνατόν το πλαίσιο της συζήτησης να καθορίζεται στην κυριολεξία από κάθε περαστικό, επαναλαμβάνω, συχνά εχθρικό απέναντι στο Ποτάμι; Ήδη το περιεχόμενο ορισμένων από τις "προτάσεις" που δημοσιεύει το topotami.gr έχει δημιουργήσει σοσιαλμιντιακό σούσουρο και χλευασμό και είναι βέβαιο πως αρκετοί έχουν πάει να ψηφίσουν για να "τρολάρουν", κατά το διαδικτυακά λεγόμενο, τη διαδικασία.
Η διαδικασία η ίδια σαν ιδέα είναι εμβληματική δύο λογικών:
1. Πως η πολιτική και το πολιτικό πρόγραμμα είναι ένα άθροισμα, μια παράθεση "λύσεων" για κάποια κοινά παραδεκτά "προβλήματα" τα οποία δεν χρειάζεται να πολιτικοποιούνται. Ας κρατήσουμε δηλαδή την πολιτική μακριά από την πολιτική...
2. Πως το μόνο που χρειάζεται είναι να κατατεθούν απόψεις και "ιδέες" και η διαδικασία διαμόρφωσης προγράμματος δεν είναι παρά η εύρεση ενός μέσου όρου πέραν από αντιτιθέμενα κοινωνικά συμφέροντα και πέραν από συγκρούσεις - παρά μόνο με κάποιους (παγκοίνως πάλι αναγνωρίσιμους ως) "κακούς". Η καχυποψία επί της διαδικασίας επιβεβαιώνεται με την ανάγνωση των προσυνεδριακών αυτών "προτάσεων" και επί του περιεχομένου.
Αν διαβάσει κανείς λοιπόν την πλήρη λίστα των δημοσιευμένων προτάσεων των φίλων του Ποταμιού, ένα πράγμα κάνει εντύπωση: Όλες σχεδόν, με μετρημένες στα δάκτυλα εξαιρέσεις, είναι προτάσεις που δεν αφορούν την κρίση και, το σημαντικότερο, δεν αναφέρονται πουθενά στη συντελούμενη κοινωνική καταστροφή. Επίσης, στον βαθμό που αναφέρονται στην οικονομία, δεν αναφέρονται πουθενά στην πλήρη απαξίωση μισθών και εργασιακών συνθηκών στη χώρα ή την αποχρηματοδότηση του κοινωνικού κράτους.
Κοιτάζοντας όλες τις μέχρι τώρα δημοσιευμένες προτάσεις του προσυνεδριακού διαλόγου, απουσιάζει οιοαδήποτε νύξη για προβλήματα όπως η επισιτιστική κρίση, η κατάρρευση του συστήματος υγείας, δεν γίνεται καμία αναφορά στο δημόσιο χρέος, αλλά ούτε καν στο ιδιωτικό, στις τράπεζες και το καθεστώς τους. Είναι σαν να καταγράφονται κεντρικά σημεία μιας καφενειακής συζήτησης μεταξύ ευκατάστατων εργοδοτών στα Βόρεια Προάστια της Αθήνας το 2007 σε σοσιαλμιντιακό περιβάλλον. Στον βαθμό που επισημαίνονται προβλήματα, η προτεινόμενη λύση αφορά συνήθως τον ένα ή τον άλλο βαθμό ιδιωτικοποίησης ή την επίκληση της μαγικής δύναμης της αγοράς. Τουλάχιστον μία συνιστώσα όσων καταθέτουν προτάσεις είναι κομμάτι της κλασικής μνημονιακής μίρλας εναντίον της "ηγεμονίας της Αριστεράς" και της "κουλτούρας της Μεταπολίτευσης" και υπέρ του φιλελευθερισμού ως θαυματουργού δόγματος μείωσης του κόστους εργασίας. Δείτε, π.χ., μια πρόταση για τα λιμάνια:
"Στα λιμάνια με εμπορική δραστηριότητα να υπάρχουν διάφορες εταιρίες ανταγωνιστικές, με μειωμένο κόστος και περισσότερες θέσεις εργασίας. Οι ναυτεργάτες να αμείβονται με χαμηλό μηνιαίο μισθό και με ποσοστά επί της ποσότητας του φορτίου που θα φορτοεκφορτώσουν. Αυτό ισχύει στην Ιταλία, καθώς και σε άλλα λιμάνια της Ε.Ε." ή "Απόλυτη εξίσωση της συμμετοχής του Δημοσίου στην πολιτική μητρότητας, ανεξάρτητα από τον τομέα στον οποίο εργάζονται. Το κόστος της κρατικής πολιτικής δεν μπορεί να το επωμίζονται οι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων στον ιδιωτικό τομέα. Για κάθε εργαζόμενη μητέρα σε άδεια μητρότητας, πέραν του διμήνου μετά τον τοκετό, το κόστος των αποδοχών της, άρα και της προσωρινής αναπλήρωσής της στην επιχείρηση, δημόσια ή ιδιωτική, σε ποσοστό ως 75%, πρέπει να καταβάλλεται από τον κρατικό προϋπολογισμό μέχρι τη λήξη του νόμιμου ορίου άδειας μητρότητας".
Στο ακραίο άκρο του φάσματος αυτού βρίσκονται προτάσεις για "ιδιωτικές φυλακές" και για εισαγωγή θερμοκοιτίδων επιχειρηματικότητας από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού. Για "Σχολικά μαθήματα ευγένειας". Φυσικά, η ίδια η μορφή της διαδικασίας δεν προκρίνει παρά την παράθεση σκόρπιων σκέψεων, χωρίς καμία τεκμηρίωση, και "λύσεων" επιπέδου καφενείου που δημιουργούν προβλήματα περισσότερα από όσα λύνουν. Ακόμα και όταν διατυπώνονται ενδιαφέρουσες ιδέες, όπως η καθιέρωση ανώτατου μισθού, μεταξύ αρκετών άλλων, αυτές είναι μετέωρες μια και δεν έχουν να προτείνουν τίποτα συνολικό - π.χ. για τη συνολική φορολογική πολιτική, μέσα στην οποία ένα τέτοιο μέτρο θα εντάσσονταν.
Αν τα κείμενα του προσυνεδριακού διαλόγου είναι ενδεικτικά των προβληματισμών στον χώρο του Ποταμιού, φαίνεται πως τα νερά του Ποταμιού είναι θολά: ένα κράμα Σημιτικού και Δρασίτικου νεοφιλελευθερισμού με ανταύγειες από το "κοινωνικά προοδευτικό" ΠΑΣΟΚ του ΓΑΠ. Πράγματα τα οποία έχουμε ξαναδεί, απλά ποτέ ώς τώρα σε τόσο απολίτικη και επικοινωνιακά κούφια συσκευασία...
