Η Γουατεμάλα είναι μια όμορφη μικρή χώρα της Λατινικής Αμερικής. Είναι η χώρα για την οποία εφευρέθηκε ο όρος μπανανία. Πέρασε από αμερικανόφερτα δικτατορικά καθεστώτα και πολυετή εμφύλιο πόλεμο. Οι οικονομικοί της δείκτες σήμερα δεν είναι κακοί για εποχές κρίσης.
Περίπου ο μισός πληθυσμός της Γουατεμάλας ζει σε παράγκες μέσα σε σκουπιδότοπους. Η Γουατεμάλα είναι πρώτη σε αριθμό απαγωγών ανά κάτοικο και σε αριθμό ελικοπτέρων ανά κάτοικο. Η «Γουατεμαλοποίηση» δεν είναι συλλογή ποιημάτων από τις παραγκουπόλεις της Γουατεμάλας, αλλά η διαδικασία μετατροπής ενός δυτικού κράτους σε μπανανία.
Είναι γνωστό ότι η οικονομική κρίση είναι διεθνής και ότι οι λαοί της Ευρωζώνης πλήρωσαν βαρύτερο τίμημα λόγω της αρχιτεκτονικής του ευρώ. Δεν έχουν όμως όλοι καταλάβει ότι ο ελληνικός λαός πλήρωσε και πληρώνει βαρύτερο τίμημα από όλους τους λαούς της Ευρωζώνης γιατί οι οικονομικές δομές της Ελλάδας έχουν μερικά χαρακτηριστικά που συναντάμε κυρίως στη Γουατεμάλα και στις πρώην ανατολικές χώρες.
Η Δυτική Ευρώπη γνώρισε παλιότερα την πιο ανθρώπινη εκδοχή του καπιταλιστικού συστήματος. Το ελληνικό δαιμόνιο στη μετεμφυλιοπολεμική Ελλάδα είχε τη δική του εκδοχή κράτους πρόνοιας: Το κράτος των από μέσα, που δουλεύει για τους δικούς μας ανθρώπους.
Αντί για επιδόματα στους αδύναμους μοιράζονταν αργομισθίες μόνο για φίλους. Αντί για υπηρεσίες, θελήματα και επιλεκτική εφαρμογή νόμων. Η διακυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ απλώς διεύρυνε την πελατειακή βάση του κράτους. Νέα τζάκια απέκτησαν πρόσβαση στην ελληνικού τύπου επιχειρηματικότητα. Οι προβληματικές και οι ΔΕΚΟ έγιναν κέντρα πελατειακής επαγγελματικής αποκατάστασης.
Το σάπιο αντιπαραγωγικό εποικοδόμημα συνέχισε να διογκώνεται υποσκάπτοντας την οικονομική δραστηριότητα και τα επόμενα χρόνια. Ο φτηνός δανεισμός λειτούργησε πολλαπλασιαστικά στη φούσκα της ελληνικής οικονομίας. Οι δέκα νταβατζήδες δεν σταμάτησαν να διαφεντεύουν τον τόπο.
Και μετά ήρθε η κρίση και η τρόικα.
Κάποιοι αθώοι και άμυαλοι φιλελεύθεροι, είχαν την αυταπάτη ότι η τρόικα, παρά τα κακά που θα φέρει, τουλάχιστον θα εκσυγχρονίσει τις δομές του κράτους. Είναι όμως προφανές ότι ακόμα κι αν όλα τα λεγόμενα κλειστά επαγγέλματα ανοίξουν, το επάγγελμα του κρατικοδίαιτου καπιταλιστή δεν θα ανοίξει ποτέ.
Για ποιο λόγο άλλωστε οι δανειστές θα ήθελαν να μετατρέψουν σε παραγωγικά ανταγωνιστική οικονομία την ελληνική; Και αυτό μάλιστα ενώ η ελίτ και το πολιτικό της προσωπικό ασχολείται αποκλειστικά με τη διατήρηση του συντεχνιακού κρατικοδίαιτου ρόλου της εις βάρος της κοινωνίας; Το μοντέλο σταθεροποίησης που έχει επιλεγεί για μας χωρίς εμάς δεν έχει χαρακτηριστικά καπιταλιστικής ανασυγκρότησης, αλλά χαρακτηριστικά Γουατεμαλοποίησης.
Οι παπαγάλοι της ανάπτυξης εκτός από το εικονικό πρωτογενές πλεόνασμα πανηγυρίζουν τη μεγάλη μείωση των εισαγωγών και την μικρή αύξηση των εξαγωγών. Ενώ είναι γνωστό ότι η μείωση των εισαγωγών οφείλεται στην καταστροφή του βιοτικού επιπέδου, λίγοι ξέρουν ότι η αύξηση των εξαγωγών οφείλεται κυρίως σε εκποίηση εξοπλισμού από επιχειρήσεις που κλείνουν και πώληση Ι.Χ. στο εξωτερικό.
Οι οικονομικοί δείκτες αναμένεται να αρχίσουν να δείχνουν οριακή τεχνική βελτίωση μέσα στο 2015 χωρίς αυτό να δημιουργεί θετικά αποτελέσματα στην πραγματική οικονομία και στα λαϊκά εισοδήματα. Αν δεν αλλάξουν τα πράγματα, το ελάχιστο χρήμα που θα κινείται θα διοχετεύεται μέσα από συγκεκριμένα κανάλια διογκώνοντας το πελατειακό κράτος και τη διαπλοκή. Και όλο και περισσότεροι θα τρώνε από τα σκουπίδια.
Μόνο με ριζική αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας υπάρχει πιθανότητα να δούμε κάποτε ευημερία. Και μόνο με κυβέρνηση Αριστεράς υπάρχει ελπίδα -δυστυχώς, όχι βεβαιότητα- για αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου.
Όμως, λόγω χώρου, για να γράψω για την αλλαγή παραγωγικού μοντέλου, θα χρειαστώ άλλο άρθρο...
*Ο Μακμάκ είναι ένα ασήμαντο ονειροπόλο γρανάζι του συστήματος που ακροβατεί ανάμεσα στον αντικαπιταλιστικό ρεαλισμό και τον ρεαλιστικό αντικαπιταλισμό
