Η Ολλανδία και η Βρετανία ψήφισαν την Πέμπτη, η Ιρλανδία ψήφισε χθες, η Λετονία, η Μάλτα, η Σλοβακία και η Τσεχία ψηφίζουν σήμερα. Και οι υπόλοιπες 21 χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης σπεύδουν την Κυριακή στις ευρωκάλπες.
28 χώρες, σχεδόν 400 εκατομμύρια δυνάμει ψηφοφόροι, καλούνται να εκλέξουν τα 751 νέα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Τα αποτελέσματα θα βγουν ταυτόχρονα το βράδυ της Κυριακής, αφού κλείσουν και οι τελευταίες κάλπες, αυτές της Ιταλίας, στις έντεκα. Σε όλες τις χώρες ισχύει κάποιο σύστημα απλής αναλογικής, αλλού με «κατώφλι», της τάξης του 3% έως 5%, αλλού χωρίς.
Είναι η όγδοη κατά σειρά εκλογική αναμέτρηση για την Ευρωβουλή και έχει μια ιδιαιτερότητα σε σχέση με τις προηγούμενες. Από το αποτέλεσμα της ευρωκάλπης θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό ποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Κομισιόν.
Οι εκπρόσωποι των λαών
Κάθε χώρα έχει σταθερό αριθμό εδρών στην Ευρωβουλή, βάσει ενός συστήματος αναλογικότητας, το οποίο προβλέπει μεν ότι οι μεγάλες χώρες έχουν περισσότερες έδρες από τις μικρές, πλην όμως οι μικρές χώρες έχουν ανά κάτοικο περισσότερους ευρωβουλευτές από τις μεγάλες. Για παράδειγμα, η Γερμανία των 80 εκατομμυρίων κατοίκων στέλνει 96 ευρωβουλευτές στο Στρασβούργο και τις Βρυξέλλες (ένας βουλευτής ανά 830.000 κατοίκους), ενώ το Λουξεμβούργο των 530.000 κατοίκων στέλνει 6 ευρωβουλευτές (έναν ανά 88.000 κατοίκους).
Κύπρος, Μάλτα, Λουξεμβούργο και Εσθονία θα στείλουν από 6 ευρωβουλευτές, Λετονία και Σλοβενία από 8, Ιρλανδία, Κροατία, Λιθουανία από 11, Δανία, Ιρλανδία και Σλοβακία από 13, η Βουλγαρία 17, η Αυστρία 18, η Σουηδία 20, Ελλάδα, Βέλγιο, Πορτογαλία, Τσεχία και Ουγγαρία από 21, η Ολλανδία 26 και η Ρουμανία 32.
Πάνω από 50 ευρωβουλευτές στέλνουν: η Πολωνία (51), η Ισπανία (54), η Βρετανία και η Ιταλία (από 73), η Γαλλία (74) και η Γερμανία (96).
Σε κάποιες χώρες, πλάι στις ευρωκάλπες στήνονται και κάλπες για προεδρικές εκλογές (Λιθουανία), για βουλευτικές (Βέλγιο), για δημοτικές (Ελλάδα, και σε κάποιες επαρχίες της Ιταλίας, της Γερμανίας και της Βρετανίας) και για δημοψηφίσματα (Δανία).
Οι πολιτικές οικογένειες
Αμέτρητα πολιτικά κόμματα και σχηματισμοί κατεβαίνουν σ' αυτές τις εκλογές, πολλά από τα οποία είναι εξαιρετικά δύσκολο να τοποθετηθούν στον κλασικό άξονα «Δεξιά-Αριστερά». Καθώς σε πολλές χώρες συμμετέχουν στις ευρωεκλογές και κόμματα για πρώτη φορά (π.χ. τα «Πέντε Αστέρια» στην Ιταλία, η «Εναλλακτική» στη Γερμανία, οι «Μπορούμε» στην Ισπανία ή το «Ποτάμι» στην Ελλάδα), είναι δύσκολο να τοποθετήσει κανείς στις υφιστάμενες πολιτικές ομάδες τους δυνάμει ευρωβουλευτές τους. Πάντως, στην απερχόμενη Βουλή υπάρχουν πέντε μεγάλες πολιτικές οικογένειες- οι συντηρητικοί, οι σοσιαλιστές, οι φιλελεύθεροι, οι αριστεροί και οι πράσινοι. Υπάρχει και μία έκτη, αυτή της Ακροδεξιάς, ευτυχώς τόσο διασπασμένη την προηγούμενη πενταετία που δεν είχε κοινή εκπροσώπηση. Ωστόσο, οι περισσότερες δημοσκοπήσεις φέρνουν τα ακροδεξιά κόμματα να ενισχύονται εντυπωσιακά, κυρίως στη Γαλλία, την Ολλανδία, την Αυστρία, την Ουγγαρία και την Ελλάδα.
Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα
Το ΕΛΚ αποτελεί την Κεντροδεξιά πολιτική οικογένεια της Ευρώπης. Συμπεριλαμβάνει 74 κόμματα από 39 χώρες - καθώς, όπως όλες οι πολιτικές ομάδες του Κοινοβουλίου, είναι ανοιχτό και στα αδελφά κόμματα εκτός Ε.Ε.. Στην απερχόμενη Ευρωβουλή είχε τη μεγαλύτερη ομάδα (273 ευρωβουλευτές), ενώ συντηρητικοί είναι αυτή τη στιγμή και οι περισσότεροι ηγέτες των «28», καθώς και τα περισσότερα μέλη της Κομισιόν.
Υποψήφιος της Ευρωδεξιάς για την προεδρία της Κομισιόν είναι ο πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
Σ' αυτές τις ευρωεκλογές το ΕΛΚ αναμένεται να αναδειχθεί οριακά πρώτο κόμμα, αλλά με μειωμένη τη δύναμή του σε σχέση με το 2009, ίσως και κατά 50 ευρωβουλευτές, όπως δείχνουν οι περισσότερες δημοσκοπήσεις.
Να σημειωθεί -και αυτό ισχύει για όλες τις πολιτικές ομάδες- ότι οι πανευρωπαϊκές δημοσκοπήσεις είναι μια συρραφή των εθνικών, γεγονός που τις κάνει ακόμη πιο... επίφοβες.
Προοδευτική Συμμαχία των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών
Το ΕΣΚ είναι η ομάδα των σοσιαλιστικών, σοσιαλδημοκρατικών και εργατικών κομμάτων. Συμπεριλαμβάνει 53 κόμματα και στην απερχόμενη Ευρωβουλή αποτελούσε τη δεύτερη πολιτική δύναμη, με 196 ευρωβουλευτές.
Υποψήφιος των Ευρωσοσιαλιστών για την προεδρία της Κομισιόν είναι ο πρόεδρος της απερχόμενης Ευρωβουλής, ο Γερμανός Μάρτιν Σουλτς.
Σ' αυτές τις ευρωκλογές το ΕΣΚ μάχεται να πάρει την πρώτη θέση από τους συντηρητικούς, με περιορισμένες ελπίδες, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις. Εκτιμάται, πάντως, ότι θα αυξήσει ελαφρά τον αριθμό των ευρωβουλευτών του.
Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη
Το ALDE είναι η ομάδα των Φιλελευθέρων. Αποτελείται από 55 κόμματα, σε ολόκληρη την ήπειρο, και στην απερχόμενη Ευρωβουλή είχε 83 ευρωβουλευτές.
Υποψήφιοι των Φιλελευθέρων για την προεδρία της Κομισιόν είναι ένα δίδυμο, αφού δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε έναν: ο πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου, Γκι Φερχόφστατ και ο πρώην επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Φινλανδός Όλι Ρεν.
Σ' αυτές τις εκλογές, οι Φιλελεύθεροι θα προσπαθήσουν να διατηρήσουν την τρίτη θέση, ενώ, σύμφωνα με τις περισσότερες δημοσκοπήσεις, θα δουν την κοινοβουλευτική ομάδα τους να συρρικνώνεται.
Πράσινοι
Το Ευρωπαϊκό Κόμμα των Πρασίνων διαθέτει στην απερχόμενη Ευρωβουλή 57 ευρωβουλευτές.
Υποψήφιοι των Πρασίνων για την προεδρία της Κομισιόν είναι επίσης ένα δίδυμο, αλλά από επιλογή, καθώς παραδοσιακά τον ρόλο του επικεφαλής μοιράζονται μια γυναίκα και ένας άνδρας. Εν προκειμένω, η νυν Γερμανίδα ευρωβουλευτής Σκα Κέλερ και ο Γάλλος αγροτοσυνδικαλιστής Ζοζέ Μποβέ.
Σ' αυτές τις εκλογές οι Πράσινοι θα δουν τη δύναμή τους να μειώνεται, σύμφωνα με τις περισσότερες δημοσκοπήσεις.
Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς
Το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς είναι η νεότερη πολιτική οικογένεια της Ευρωβουλής, καθώς ιδρύθηκε το 2004, την ημέρα της Ευρώπης. Αποτελείται από 26 μέλη και από 7 κόμματα παρατηρητές από όλη την Ευρώπη και στην απερχόμενη Ευρωβουλή έχει 35 ευρωβουλευτές.
Υποψήφιος της Ευρωαριστεράς για την προεδρία της Κομισιόν είναι ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας.
Σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις, θα αυξήσει σημαντικά την κοινοβουλευτική του δύναμη σ' αυτές τις ευρωεκλογές, αλλά θα πρέπει να δώσει μεγάλη μάχη για να αναδειχθεί τρίτη δύναμη.
Η συμμετοχή
Ίσως το μεγαλύτερο στοίχημα αυτών των ευρωεκλογών θα είναι το αν οι Ευρωπαίοι πολίτες θα πάνε μαζικά στις κάλπες. Στις εκλογές του 2009 η συμμετοχή ήταν η μικρότερη μέχρι τώρα, μόλις 43%, και υπάρχουν βάσιμοι φόβοι ότι μπορεί να πέσει αύριο ακόμη περισσότερο.
