Όταν οι κυβερνώντες απολέσουν κάθε πραγματική ελπίδα, στρέφονται, μέσα στον απύθμενο κυνισμό και την απελπισία τους, στον χώρο της μεταφυσικής. Κι αν η μια πλευρά του νομίσματος είναι η προϊούσα πολιτική εξαχρείωση με την ουσιαστική κατάργηση του κράτους δικαίου, τον εξευτελισμό κάθε έννοιας δημοκρατίας, την καταπάτηση όλων των θεσμών, η άλλη είναι η πραγματικότητα της φτώχειας και της φτωχοποίησης, των απολύσεων και της ανεργίας, της κατάρρευσης του κράτους πρόνοιας, προβλήματα ενός άλλου κόσμου, με τον οποίο οι κυβερνώσες ελίτ δεν έχουν πλέον καμία σχέση, ζώντας στην κυριολεξία σε «άλλο πλανήτη». Αυτές οι λέξεις δεν σημαίνουν κάτι ιδιαίτερο για τους κυβερνώντες αλλά υπάρχουν μόνο ως πρακτικές πολιτικές δυσκολίες και επικοινωνιακά προβλήματα που οι ίδιοι και οι εντολοδόχοι τους στα μίντια καλούνται να διαχειρισθούν με ψέματα, με μισές αλήθειες, με μονταζιέρες, με εξυπνακισμούς, με τεχνητή πόλωση που μεταθέτει τα ζητήματα, με ειρωνεία, μανιχαϊκά διλήμματα, σοφιστείες και ηθικισμούς.
Το ύφος τους καταδεικνύει και το ήθος της εξουσίας τους, καμία αιδώς πλέον, καμία τσίπα (ωραία λαϊκή λέξη), μόνο Ύβρις με υπέρτατο φόβο τους την εκλογική αποτυχία και την απώλεια της εξουσίας, στον βαθμό που η διατήρησή της τους έχει γίνει αυτοσκοπός. Όχι μόνο δεν «ακούν» την κοινωνία οι κυβερνώσες ελίτ, όπως ισχυρίζονται δημόσια, αλλά κατ' ιδίαν την περιφρονούν βαθύτατα και την περιγελούν μέσα στην απέραντη ταξική τους αλαζονεία, τον κυνισμό και την αυταρέσκειά τους - το μόνο που τους ενδιαφέρει πλέον είναι τα καθημερινά σκαμπανεβάσματα των εκλογικών τους ποσοστών και όσο για τους υπόλοιπους «δεν πάνε να λένε ό,τι θέλουν», απλά δεν δίνουν δεκάρα τσακιστή (περίπτωση Άδωνι, Φαήλου, Κεδίκογλου). Και σε όλες τις εκφάνσεις των πολιτικών τους πρακτικών διαφαίνεται ένας αφόρητος φορμαλισμός, ένας λιγκαλισμός, μια απέραντη τυπολατρία όχι από πίστη και σεβασμό στους κανόνες της κοινής ζωής και της πολιτείας, αλλά, αντίθετα, με την υστεροβουλία ότι η δημοκρατία μετατρέπεται σε σοφιστεία, ότι δίνει τη δυνατότητα να διαστρέφουμε τα πάντα -στον βαθμό που τα πάντα μπορούν να είναι ακόμη μια ερμηνεία εξίσου αποδεκτή με όλες τις άλλες (περίπτωση Βενιζέλου)-, ώστε να υποστηρίζουν τα συμφέροντα των κυρίαρχων -εδώ ο ακραίος σχετικισμός μετατρέπεται σε αμοραλισμό και η κυρίαρχη ιδεολογία αυτονομείται πλήρως από την όποια πραγματικότητα.
Το μέτρο λοιπόν της ιστορικής απελπισίας τους είναι ότι τη στιγμή που δεν ελπίζουν πλέον σε τίποτα συγκεκριμένο, παρά μόνο σε ένα «θαύμα», που όλα τα σχέδιά τους επί χάρτου καταρρέουν, δεν έχουν κανέναν ενδοιασμό να χρησιμοποιούν διαρκώς τη στρατηγική του φόβου, της καταστολής, του αυταρχισμού, του ότι «και κεφάλια θα ανοίξουν» για το καλό της χώρας (που μόνο αυτοί οι εκλεκτοί βεβαίως μπορούν να ερμηνεύσουν αυθεντικά), όλον τον κατασταλτικό, νομικό και σωφρονιστικό μηχανισμό απέναντι στους αντιπάλους τους χωρίς κανέναν δισταγμό. Ενθαρρύνονται και αυτο-ντοπάρονται με αισιοδοξία (σημείο της βαθιάς απελπισίας τους) με το γεγονός ότι η στρατηγική τους φαίνεται να «λειτουργεί», ότι ο κόσμος έχει τρομοκρατηθεί, έχει λουφάξει, έχει αποδεχτεί την κατάσταση και δεν αντιδρά. Θέλουν να πιστέψουν -οι άφρονες και ανιστόρητοι- ότι μια κοινωνία μπορεί να κυβερνηθεί με το μαστίγιο και με φαντασιακά μόνο καρότα, ότι οι πληβείοι υπήκοοί τους (σημείο της βαθιά ταξικής τους περιφρόνησης) είναι λωτοφάγοι, λήσμονες, κουτοί και εύπιστοι ιθαγενείς που θα αγοράσουν τις χρωματιστές χάντρες της τάχα «ανάπτυξης» και θα τα καταπιούν και αυτά τα μέτρα, θα πιστέψουν και αυτά τα ψέματα, όπως και όλα τα προηγούμενα, όπως και όλα τα επόμενα. Όμως η «πανουργία» του ιστορικού λόγου είναι ότι όλα αυτά που συνειδητά προετοίμασαν και «κατάφεραν», το ιδιότυπο ιστορικό μείγμα αλαζονείας, απελπισίας και κυνισμού έγινε ο λάκκος στον οποίο έχουν πέσει και οι ίδιοι μέσα και έτσι είναι διατεθειμένοι να οδηγήσουν τη χώρα στην καταστροφή και την κοινωνία στην απόγνωση, ψάχνοντας τρόπους και σχέδια-σχεδίες, υποσχόμενοι γεφύρια και Ποτάμια, ρίχνοντας ψίχουλα-επιδόματα από το τραπέζι όπου όλοι μαζί τα φάγανε, για να διατηρηθούν όσο μπορούν στην εξουσία με κάθε τρόπο και κάθε κόστος. Στην περίπτωσή τους, όμως, η βαθιά ιστορική σοφία του λαού λέει «πίσω έχει η αχλάδα την ουρά»...
Για τον Ερνέστο.
* Ο Ηρακλής Μαυρίδης διδάσκει Επιστημολογία και Μεθοδολογία των Κοινωνικών Επιστημών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
