Live τώρα    
17°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
14.5°C18.7°C
2 BF 61%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
12.4°C18.0°C
1 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
13.7°C16.0°C
2 BF 65%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
14.3°C18.0°C
0 BF 57%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
15.7°C15.7°C
1 BF 69%
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Αστικό περιβάλλον, δημόσιος χώρος και προτεραιότητες
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Αστικό περιβάλλον, δημόσιος χώρος και προτεραιότητες

Το περιβάλλον και ιδίως το αστικό αποτελεί, ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης, ικανή και αναγκαία συνθήκη για την επιβίωση της κοινωνίας σε ένα minimum status αξιοπρεπούς διαβίωσης. Στην Ελλάδα το αστικό περιβάλλον βανδαλίστηκε στον βωμό μιας «οικονομικής ευμάρειας» που θα έφερνε η δήθεν αξιοποίησή του. Το αστικό περιβάλλον καταπατήθηκε, παραχωρήθηκε, χαρίστηκε και ζημιώθηκε το δημόσιο συμφέρον, η κοινωνία, οι πολίτες όλοι μαζί και ο καθένας χωριστά.

Η ποιότητα του περιβάλλοντος συνδέεται άμεσα με την ποιότητα της καθημερινότητας. Η αναμφισβήτητη αυτή πραγματικότητα γίνεται ιδιαίτερα ορατή στα αστικά κέντρα, όπου συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού κάθε χώρας. Οι μεγαλουπόλεις αντιμετωπίζουν τις συνέπειες της υποβάθμισης του αστικού περιβάλλοντος: κακή ποιότητα αέρα, πυκνή οδική κυκλοφορία και συμφόρηση, ηχορύπανση, έλλειψη ελεύθερων χώρων, άναρχη δόμηση κ.ά.

Οι αλόγιστες και αέναες επεκτάσεις των πόλεων, τόσο ως φιλοσοφία όσο και ως μοντέλο οικιστικής ανάπτυξης, έχουν καταστεί πλέον απαγορευτικές γιατί εξαντλούν τη βιο-οικονομία. Οι πόλεις έχουν επεκταθεί σε βάρος του φυσικού τους περιβάλλοντος και έχουν καταβροχθίσει τους φυσικούς πόρους στο όνομα της «ανάπτυξης». Την ίδια στιγμή, είναι σε μαρασμό παλαιότερα κομμάτια των κέντρων τους που εγκαταλείφθηκαν ως αποτέλεσμα συγκεκριμένων πολιτικών επιλογών, ενώ άλλα πυκνοδομημένα αργοπεθαίνουν από την έλλειψη ζωτικού χώρου. Για την Αριστερά στόχος άμεσης προτεραιότητας είναι να αναχαιτιστεί η υποβάθμιση, να ανακτήσει τη βιωσιμότητά της η πόλη και να αρχίσουν άμεσα δραστικές παρεμβάσεις-τομές, ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα της ζωής μέσα από μικρές και μεγάλες αστικές αναπλάσεις.

Ποιο λοιπόν είναι το περιεχόμενο της ανάπτυξης με αξιοποίηση του αστικού περιβάλλοντος; Μα ακριβώς το αντίστροφο από αυτό που βιώσαμε τις τελευταίες δεκαετίες. Όχι ως διακήρυξη, αλλά ως εφαρμοσμένη πολιτική, η αντίληψη της ανάκτησης του δημοσίου χαρακτήρα του αστικού περιβάλλοντος και η προτεραιότητα στην ικανοποίηση των αναγκών των πολιτών και της κοινωνίας. Η επανοικειοποίηση του δημοσίου χώρου και η αξιοποίησή του για να αυξήσει τους δείκτες κοινωνικής ευημερίας και ποιοτικής ζωής στη διεθνή βιβλιογραφία είναι και αυτοί μετρήσιμοι.

Οι παρεμβάσεις μπορεί και πρέπει να γίνονται στους εξής άξονες:

--Παρεμβάσεις για τη βελτίωση της λειτουργικότητας των κοινόχρηστων χώρων και την αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος. Στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται έργα για τη δημιουργία, βελτίωση ή επέκταση παιδικών χαρών και παιδότοπων, οι πεζοδρομήσεις οδών, οι αναπλάσεις πλατειών και πεζοδρόμων, η δημιουργία ή βελτίωση αθλητικών εγκαταστάσεων μικρής κλίμακας και ήπιας μορφής, οι δενδροφυτεύσεις σε πεζοδρόμια, πλατείες και ελεύθερους χώρους, η διευθέτηση αλσυλλίων, η δημιουργία πράσινων στεγών, οι φυτεύσεις σε δημοτικά κτήρια, τα έργα μείωσης του αστικού θορύβου, καθώς και η δημιουργία και λειτουργία δημοτικών κέντρων περιβαλλοντικής ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.

- Η δεύτερη κατηγορία παρεμβάσεων αφορά στα έργα για τη βελτίωση της προσβασιμότητας και της κινητικότητας στην πόλη. Μεταξύ των δράσεων αυτών μπορούν να συμπεριλαμβάνονται μελέτες κυκλοφοριακών ρυθμίσεων, η δημιουργία ή βελτίωση δημοτικών υπαίθριων parking, οι πεζοδρομήσεις για την κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση της πόλης, η δημιουργία ποδηλατοδρόμων σε κεντρικές οδούς ή για τη σύνδεση κοινόχρηστων χώρων αναψυχής, τα μικρής κλίμακας βελτιωτικά έργα αστικής οδοποιίας για τη σύνδεση κοινόχρηστων χώρων, η βελτίωση των οδικών υποδομών για την εξυπηρέτηση ατόμων με ειδικές ανάγκες, καθώς και η διευκόλυνση της πρόσβασης σε δημόσια κτήρια και κοινόχρηστους χώρους.

Το σχέδιό μας για την κοινωνικά και περιβαλλοντικά δίκαιη και βιώσιμη αστική ανάπτυξη δεν είναι στη σφαίρα της θεωρίας, αλλά εφαρμόζεται με βάση μια νέα αντίληψη για τη χωροταξία, τον πολεοδομικό σχεδιασμό και την ιεράρχηση των προτεραιοτήτων. Στόχος της χωροταξίας είναι η ρύθμιση και οργάνωση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και λειτουργιών με την ορθολογική κατανομή, διάρθρωση και ανάπτυξη των φυσικών πόρων, των οικονομικών, κοινωνικών, πολιτιστικών και δημογραφικών δεδομένων και με συντονισμό της εφαρμογής των προγραμμάτων ανάπτυξης σε συγκεκριμένες εδαφικές ενότητες.

* Ο Κ. Ζαχαριάδης είναι βιολόγος - περιβαλλοντολόγος, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL