Του Κώστα Κάρη
Με ευγενικές γενικότητες, χωρίς να δεσμεύεται σε τίποτα συγκεκριμένο, απάντησε ο υπουργός Ανάπτυξης στην εμπεριστατωμένη έκθεση της Επιτροπής Ανταγωνισμού για τα οπωροκηπευτικά: "Το υπουργείο λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη τα συμπεράσματα... σε όσους τομείς απαιτούνται νομοθετικές παρεμβάσεις... αυτές θα προχωρήσουν άμεσα".
Η έκθεση της Επιτροπής Ανταγωνισμού τεκμηριώνει πολύπλευρα τον κυρίαρχο ρόλο του χονδρεμπορίου στα λαχανικά και τα φρούτα που έχει ως αποτέλεσμα υψηλές τιμές μέσω του ελέγχου της αγοράς. Οι τιμές σε αυτά τα προϊόντα δεν έχουν καταλάβει τίποτα από την κρίση είναι σήμερα σχεδόν όσο και το 2011- πρόκειται για σοβαρές σχετικές ανατιμήσεις.
Οι τιμές παραγωγού είναι μόλις το 40% της τελικής τιμής για τον καταναλωτή. Μιλούμε για φρέσκα τρόφιμα, οι ενδιάμεσοι έχουν μόνον το κόστος συσκευασίας, όπου χρειάζεται, μεταφοράς, λειτουργικά και το κέρδος τους. Το χονδρεμπόριο εισπράττει σήμερα το 21% της τελικής τιμής, ποσοστό καταφανώς υπερβολικό λόγω του μεγάλου όγκου που διακινεί. Είναι αναγκαίο το χονδρεμπόριο, αλλά...
Το θέμα έχει τεθεί από δεκαετίες, και στην εποχή της... αλλαγής του ΠΑΣΟΚ. Μετά την κατάρρευση του τότε σχεδίου για τους συνεταιρισμούς -πλην ορισμένων πολύ αξιόλογων, αλλά λίγων, που και σήμερα δυναμώνουν τον ρόλο τους, π.χ. στα μήλα και τα ροδάκινα- το αποτέλεσμα είναι το κράτος με την Κεντρική Αγορά να στηρίζει τον ισχυρό ρόλο του χονδρεμπορίου, που πουλά και στο 50% των πάγκων λαϊκών αγορών.
Αν δεν περιοριστούν οι υπερτιμολογήσεις (δεν εισπράττουν τη διαφορά οι παραγωγοί) και το κέρδος του χονδρεμπορίου, οι τελικές τιμές δεν θα πέσουν. Μόνο η παρέμβαση στο καθεστώς της Κεντρικής Αγοράς και η ενίσχυση με κάθε τρόπο της απευθείας επαφής παραγωγών, συνεταιρισμών και ομάδων παραγωγών με την κατανάλωση μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα. Πολύ ορθά η Επιτροπή προτείνει να αυξηθούν οι άδειες παραγωγών στις λαϊκές. Η δημιουργία μόνιμων (καθημερινών) αγορών παραγωγών σε πολλούς δήμους του Λεκανοπεδίου οπωσδήποτε θα βοηθήσει. Και, βεβαίως, είναι αξιόλογες οι άλλες προτάσεις της, ειδικά για την ενίσχυση της συλλογικής οργάνωσης των παραγωγών.
