Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
21.1°C24.7°C
2 BF 40%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
18.6°C23.8°C
3 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C23.2°C
2 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.6°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.9°C22.4°C
2 BF 52%
Η υπέρκομψη ασχήμια της μπουρζουαζίας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η υπέρκομψη ασχήμια της μπουρζουαζίας

Οι “Πέρσες” ανέβηκαν το προηγούμενο Σάββατο στην Επίδαυρο, με τη δημοσιότητα να μονοπωλεί το γεγονός ότι ο Κυρ. Μητσοτάκης την Κυριακή πέταξε με ένα από τα τρία στρατιωτικά ελικόπτερα που είχε stand by, από την Αντίπαρο, όπου έκανε διακοπές, για να δει την παράσταση.

Δεν έγινε κρυφά, ούτε καν προσπάθειες για δικαιολογίες δεν υπήρξαν. Οι πολιτικές δικαιολογίες είναι επιτακτικές όταν πρέπει να λειτουργήσουν ως άμυνα απέναντι στα ΜΜΕ που θα σε ξεγυμνώσουν. Όταν η εξουσία ξέρει ότι τα ΜΜΕ στη θέση της κριτικής θα βάλουν εγκωμιαστικά χειροκροτήματα, της προσφέρεται η μεγάλη ελευθερία της θρασύτητας. «Γιατί έτσι γουστάρω». Αλλά πολύ πιο κομψά. Υπέρκομψα. «Υπέρκομψη η Μαρέβα Μητσοτάκη στην Επίδαυρο», έγραφαν διάφορα σοβαρά ειδησεογραφικά σάιτ την Κυριακή.

Κομψή ήταν η απάντηση του κυβερνητικού εκπροσώπου, ότι τα στρατιωτικά μέσα είναι στη διάθεση του πρωθυπουργού για να εξυπηρετεί τα καθήκοντα που απορρέουν απ’ τον ρόλο του. Γιατί δεν πήρε ιδιωτικό μέσο; Γιατί χρειάστηκαν τρία ελικόπτερα; Όλα αυτά θα καλυφθούν από πλάνα με υπέρκομψα φορέματα από την Επίδαυρο και χαμογελαστά καρέ του πρωθυπουργού. Τα ίδια (ανεξήγητα) χαμογελαστά καρέ του στην επίσκεψη στο Μάτι, μια εβδομάδα μετά, κόπηκαν γιατί δεν ταίριαζαν με το συγκείμενο. Όπως με το φόντο της κανονικότητας και της επικέντρωσης των προβολέων στην τραγωδία στο Μάτι επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ δεν ταίριαξαν οι μεγάλες πυρκαγιές στην Πελοπόννησο, για τις οποίες ενημερωθήκαμε πληρέστερα από τα διεθνή δίκτυα.

Η κομψότητα λοιπόν κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος στην πολιτική και τη δικαιολόγησή της. Είναι βασικό συστατικό της κυβερνητικής προπαγάνδας της κανονικότητας. Από τα ιδιωτικά ΜΜΕ μέχρι τη δημόσια συχνότητα. Ακόμα και τα δελτία ειδήσεων της ΕΡΤ σπάνια ξεκινούν με το ρεπορτάζ της κυβέρνησης, το οποίο μπορεί να βρεθεί και στη δέκατη θέση της ατζέντας. Όχι γιατί δεν θέλει η κυβέρνηση να προβάλει τις θέσεις της. Αν παίξεις κυβέρνηση, αμέσως μετά πρέπει να παίξεις και την αντιπολίτευση. Οι πολιτικοί καυγάδες είναι τριτεύον θέμα, όμως ο λόγος αυτών των καυγάδων, που είναι το μείζον, χάνεται για πάντα. Η επιφανειακή αποπολιτικοποίηση καλλιεργεί την εντύπωση της κανονικότητας.

Το φάντασμα του Δαρείου

Το σπουδαίο στους “Πέρσες” του Αισχύλου, που παρακολούθησε και ο πρωθυπουργός, είναι η ένταση που δημιουργεί παρότι δεν υπάρχει ιδιαίτερη πλοκή, αφού η τραγωδία τους ήδη έχει συμβεί. Εμείς παρακολουθούμε την προσπάθεια να διαχειριστούν συλλογικά τη συντριπτική ήττα που υπέστησαν στη Σαλαμίνα και να συμφιλιωθούν με αυτό που ήδη έχει γίνει.

«Όταν ανθίσει η υπεροψία, καρποφορεί το στάχυ του ολέθρου και δάκρυα μόνο σου μένουν να θερίσεις», αποφαίνεται το φάντασμα του Δουρείου, πατέρα του υβριστή στρατηλάτη Ξέρξη που μάρανε το «χώρας άνθος» στον βωμό της αλαζονείας του. Το δράμα και η ένταση υπάρχουν από την αρχή, γιατί οι θεατές γνωρίζουν τι έχει προηγηθεί ιστορικά. Κλιμακώνονται όσο βαθαίνει η οδύνη των “Περσών” που πληροφορούνται τα τετελεσμένα. Το θρηνητικό τραγούδι από τους γέροντες που αποτελούν τον Χορό, στο τέλος, είναι η ηθική ετυμηγορία του λαού απέναντι στον ματαιόδοξο βασιλιά. Τους γέροντες που ξοδεύτηκε η ζωή τους και τώρα απέμειναν να ζήσουν με ό,τι συνεπάγεται το πένθος για τον θρυμματισμό ενός μεγαλείου που διαψεύστηκε.

Η επιφανειακή αποπολιτικοποίηση καλλιεργεί την εντύπωση της κανονικότητας. Ο κόσμος κουράστηκε δέκα χρόνια στην πίεση, τις πολιτικές εξελίξεις, το άγχος για το τι θα ξημερώσει αύριο. Κουράστηκε που ένας αιώνας εξελίξεων συμπτύχτηκε σε μια δεκαετία. Και παρότι τώρα διάγουμε περίοδο κρίσης που βαθαίνει και απειλείται ξανά, θέλει να ξεκουραστεί. Αντιμετωπίζει την κατάσταση μοιραία, σαν Σίσυφος που έχει αποδεχτεί ότι θα ανεβοκατεβαίνει την ανηφόρα, αλλά δεν θέλει να κουβαλάει και τον βράχο. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ποντάρει στην κούραση και υπόσχεται την ψευδαίσθηση της κανονικότητας.

Όμως, τα αποτελέσματα της πολιτικής περνούν απαρατήρητα και ο βράχος που κουβαλά ο Σίσυφος όλο και βαραίνει, όσο κι αν του λένε ότι ελαφραίνει. Κι αν δεν το πιστεύουν ότι ελαφραίνει, του λένε ότι άλλοι προσθέτουν το βάρος.

Τρέντι ρατσισμός

Η κομψότητα εκφράζεται και με τη μετατροπή του εθνικιστικού και ρατσιστικού λόγου δήθεν σε εκδίκηση της ελευθερίας της έκφρασης απέναντι στους αυτοπεριορισμούς στους οποίους εξαναγκάστηκαν τα αντιδραστικά συναισθήματα τα προηγούμενα χρόνια από την κυριαρχία της ατζέντας των δικαιωμάτων. Αντιπαρατάσσεται ένας τάχα αγνός πατριωτισμός στην καταπίεση της πολιτικής ορθότητας. Ακόμα και ως τρέντι ανάγνωσμα σε free press περιοδικά. Αλλά με κομψό τρόπο, μην κατηγορηθούν και για τίποτε ανορθόγραφοι ακροδεξιοί.

Έτσι παραμένουν όρθιες οι γέφυρες με έναν κόσμο που ανοιχτά μέσα στη δεκαετία που πέρασε έχει σταματήσει να ντρέπεται να λέει φωναχτά ότι είναι ρατσιστής. Αυτές τις γέφυρες τις θέλει και η κυβέρνηση. Ο κομψός τρόπος για να τους προσεγγίσεις είναι να λες στον Αντετοκούνμπο ότι έχει δίκιο πως υπάρχει ρατσισμός στην Ελλάδα, «αλλά» ότι δεν πρέπει να ξεχνά πως: «Γιάννη, εσείς παραβιάσατε σύνορα, εσείς ήρθατε σε μια χώρα που δεν σας φώναξε και δεν ήθελε να εκμεταλλευθεί κανέναν». Ο κομψός ρατσισμός λοιπόν είναι να λες ότι η χώρα σου δεν θέλει να εκμεταλλευθεί κανέναν, αλλά αφού ήρθαν απρόσκλητοι, να υπονοείς ότι πρέπει να υποστούν τις συνέπειες. Να του λες: «Εμείς ήμασταν οι σκλάβοι, Γιάννη. Και οι γονείς σου οι ελεύθεροι». Να υποδύεσαι το θύμα και τον τροπαιούχο αρχαίων μεγαλείων ταυτόχρονα.

Νικητές και νικημένοι

Το σπουδαίο στην παλαιότερη σωζόμενη τραγωδία είναι ότι ο Αισχύλος, παρότι από τη μεριά των νικητών, συμπάσχει με τους ηττημένους Πέρσες (όχι με τον ηττημένο Ξέρξη). Το μήνυμά του είναι οικουμενικό και δεν αφορά τη διαμάχη Ελλήνων-Περσών, αλλά τη μάχη του μέτρου με την ύβρη. Αναγνωρίζει ότι αυτή τη μάχη μπορεί να τη χάσει οποιοσδήποτε λαός, ανεξαρτήτως εθνικότητας. Χρησιμοποιεί την οδύνη των Περσών ως παράδειγμα, χωρίς ποτέ να τους υποτιμά. Αυτό φαίνεται και από το πόσο διαφορετικά εμφανίζει τον Δαρείο από τον Ξέρξη, αλλά και από την εξατομίκευση του θανάτου αντί της γενίκευσης της στρατιωτικής καταστροφής. Δηλαδή υπερασπίζεται την ατομική προσωπικότητα, δεν την αφήνει να χαθεί στον σωρό του πλήθους και τη θέτει ως βασικό όρο για να υπερασπιστεί τη δημοκρατία της Πόλης έναντι της αλαζονείας του Ενός.

Το μέτρο διατηρείται όταν οι άνθρωποι είναι πολίτες, ενώ απαλείφεται όταν είναι υπήκοοι, αφού πάνω τους υπερισχύει ο αρχηγός, που, καθώς είναι ανεξέλεγκτος, μπορεί να επιβάλει στο σύνολο την αλαζονεία του με τις τραγικές συνέπειές της. Ο Αισχύλος συμπάσχει με τους Πέρσες, γιατί ξέρει ότι μπορεί να συμβεί και στην Ελλάδα.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL