Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
21.1°C24.7°C
2 BF 40%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
18.6°C23.8°C
3 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C23.2°C
2 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.6°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.9°C22.4°C
2 BF 52%
Η Δημοκρατία πεθαίνει στο σκοτάδι
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η Δημοκρατία πεθαίνει στο σκοτάδι

Του Αδάμ Γιαννίκου

Σ’ ένα περιβάλλον κατακερματισμένης σκέψης, αποσπασματικού λόγου κι εσχάτως παράνομων ηχογραφήσεων και παράτυπων ακροάσεων, η δήλωση περί Χούντας που δεν τελείωσε το ’73 καταλαμβάνει στα δημόσια πράγματα περισσότερο χώρο απ’ ό,τι αφενός χρειάζεται κι αφετέρου της αναλογεί. Γιατί, το κρίσιμο ερώτημα των καιρών μας δεν είναι πότε τελειώνει μια Χούντα, αλλά πότε τελειώνει μια Δημοκρατία. Και στις μέρες μας η δημοκρατία φαίνεται -αργά και βασανιστικά- να τελειώνει, χωρίς κατά πάσα πιθανότητα να το παίρνουν είδηση οι άμεσα ενδιαφερόμενοι.

Η ιστορία ενός συνθήματος

Οι αναγνώστες του αμερικανικού τύπου θα έχουν προσέξει ενδεχομένως το πρωτοσέλιδο σύνθημα της Washington Post για τη δημοκρατία που «πεθαίνει στο σκοτάδι». Η φράση αποδίδεται στον Μπομπ Γούντγουορντ, παλαίμαχο δημοσιογράφο της εφημερίδας, ο οποίος στα νιάτα του μαζί με τον Καρλ Μπέρνσταϊν συνέβαλαν καθοριστικά στην αποκάλυψη του σκανδάλου Γουότεργκεϊτ (1972-1974), με μια σειρά αποκαλυπτικών ρεπορτάζ, που έκτοτε θεωρούνται εμβληματικά για την ερευνητική δημοσιογραφία.

Με τη σειρά του ο Γούντγουορντ αποδίδει τη φράση στον ομοσπονδιακό δικαστή Ντέιμον Κηθ, έναν αφροαμερικανό πρωτοπόρο των αγώνων για ισότητα και πολιτικά δικαιώματα στις ΗΠΑ. Ο τελευταίος είχε συνδέσει το όνομά του με ένα εξίσου εμβληματικό στιγμιότυπο της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας των ΗΠΑ. Στον απόηχο σειράς βομβιστικών επιθέσεων σε προάστιο του Ντιτρόιτ το 1968 (μεταξύ των στόχων και τα τοπικά γραφεία της CIA), η κυβέρνηση Νίξον είχε προχωρήσει σε υποκλοπές συνομιλιών τριών υπόπτων, λευκών αντιρατσιστών, χωρίς ένταλμα παρακολούθησης, ζητώντας εν συνεχεία αυτές να μη δοθούν στους συνηγόρους υπεράσπισης, με το πρόσχημα της εθνικής ασφάλειας. Ως περιφερειακός δικαστής στο Ανατολικό Μίσιγκαν, ο Κηθ αποφάσισε ότι η κυβέρνηση παραβιάζει τα συνταγματικά δικαιώματα των κατηγορουμένων (1971). Η υπόθεση τελεσιδίκησε στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ (1972), το οποίο έκανε ομόφωνα δεκτή την απόφαση του Κηθ, κάνοντας λόγο μεταξύ άλλων για «εγγενή ασάφεια της έννοιας της εσωτερικής ασφάλειας». Η κυβέρνηση προτίμησε να αποσύρει τις κατηγορίες κατά των τριών, παρά να δημοσιοποιήσει τις ηχογραφημένες συνομιλίες του κατηγορητηρίου. Η υπόθεση έμεινε στην ιστορία ως «Keith Case».

Στις μέρες μας, η κατάρρευση της δημοκρατίας -και δη της αμερικανικής- είναι ένα προσφιλές θέμα του τύπου. Το υλικό για το έργο ενός Γίββωνος του μέλλοντος εμφιλοχωρεί σε κάθε είδηση που αφορά στον αμερικανό Πρόεδρο. Η κριτική σκέψη -και όχι μόνο- αναγνωρίζει σήμερα στο πρόσωπο του Ντόναλντ Τραμπ όλα όσα συνιστούν απομάκρυνση από το δημοκρατικό κεκτημένο. Για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ, το σύνθημα της Washington Post αποτελεί ένα σαφές κατηγορώ προς τον 45ο αμερικανό Πρόεδρο. Στην πρώτη ονομαστική αναφορά του προς τον τελευταίο, τρία χρόνια μετά την αποχώρησή του, ο Μπαράκ Ομπάμα ήταν σαφής: «ο Τραμπ είναι σύμπτωμα και όχι αιτία της σημερινής πολιτικής κατάστασης».

Πολλοί -όπως ο Ρόμπερτ Ράιχ, οικονομολόγος, υπουργός Εργασίας επί Κλίντον και σύμβουλος του Ομπάμα- κάνουν λόγο για μια δεκαετία της αντιδημοκρατίας, με αφετηρία το 2010 και μια οριακή απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ. Το δικαστήριο υποστήριξε τότε ότι η πρώτη τροπολογία του αμερικανικού συντάγματος (περί ελευθερίας του τύπου και της έκφρασης) απαγορεύει στην κυβέρνηση να περιορίζει τις ανεξάρτητες δαπάνες επιχειρήσεων (και συνδικάτων, για ξεκάρφωμα) που αποσκοπούν στην επικοινωνιακή στήριξη προεκλογικών εκστρατειών. Η απόφαση θεωρείται ότι άνοιξε διάπλατα και χωρίς φραγμούς τις πόρτες της Ουάσιγκτον για τους λομπίστες και τα γερά πορτοφόλια. Η δημοκρατία λουζόταν στο φως του μεγάλου κεφαλαίου, την ίδια εποχή που μεγάλες μάζες καταδικάζονταν σε αιώνια ύφεση.

Όλα στο σκοτάδι

Την παρακμή των δημοκρατικών θεσμών δεν την αντιλαμβάνονται όλοι με τον ίδιο τρόπο. Διαφορετικές θεωρητικές και εμπειρικές προσεγγίσεις, agency, δομές, ιστορική συγκυρία, επικαθορίζουν τον τρόπο που βλέπουμε την κατάσταση των πραγμάτων. Αλλά και πολιτικές στοχεύσεις: η δημοκρατία καταστρέφεται, γιατί φταίνε οι άλλοι.

Βεβαίως, ενός τέτοιου είδους σχετικισμός αναδεικνύεται εκ του πονηρού, όταν δεν έχουν όλοι ανάγκη τη δημοκρατία, ούτε την έχουν ως προτεραιότητα. Χαρακτηριστική η περίπτωση της λαθροχειρίας με το υποτιθέμενο ρητό του Ισοκράτη για τη δημοκρατία που «αυτοκαταστρέφεται», (επειδή «κατεχράσθη το δικαίωμα της ελευθερίας και της ισότητας»). Με τον ίδιο ψευδο-Ισοκράτη οι μεν εγχώριοι νεοσυντηρητικοί επιχείρησαν να πλαισιώσουν την οργή των νέων το Δεκέμβριο του 2008, οι πάσης φύσεως δε εγχώριοι ή εξωχώριοι νεοφιλελεύθεροι τις αντιδράσεις των εργαζομένων στα μνημόνια.

Οι καταστροφικοί δημοσιονομικοί περιορισμοί και η λεηλασία του δημόσιου πλούτου της Ελλάδας τον καιρό των μνημονίων παρουσιάστηκαν από τις δυνάμεις που κινούν τα νήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως εχέγγυο δημοκρατίας για τα υπόλοιπα κράτη - μέλη της Ένωσης. Τούτη η λαθροχειρία αποκρυσταλλώθηκε στο περίφημο επιχείρημα περί ενός ανθρωπότυπου Σλοβάκου φορολογουμένου, που δεν μπορεί να πληρώνει τις συντάξεις των Ελλήνων γενικά κι αόριστα.

Αντίστοιχα, προβάλλεται κάθε επιχείρημα κατά των μεταναστών και εγείρεται τεχνηέντως ζήτημα δημοκρατίας, όποτε οι τελευταίοι μετέχουν των στοιχειωδών δικαιωμάτων του κράτους πρόνοιας. Το επιχείρημα ξεδιπλώνεται στη λογική ότι οι μετανάστες απολαμβάνουν προνόμια για τα οποία ποτέ δεν συνεισέφεραν, όπως ο Σλοβάκος ή ο Έλληνας (αυτή τη φορά πάνε πακέτο).

Διαπιστώνει εύκολα κανείς ότι, στο λόγο που γέννησε η σύμπραξη νεοφιλελευθερισμού και νεοσυντηρητισμού κατά τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, η δημοκρατία πεθαίνει στο σκοτάδι, όταν σκοτάδι νοείται κάθε διεκδίκηση εκείνων των δημοκρατικών δικαιωμάτων ή θεσμικών κατοχυρώσεων που τυχαίνει να λειτουργούν ως ανάχωμα στην ασυδοσία των αγορών· όταν σκοτάδι νοείται το κάθε τι κι ο καθένας που συμβάλλει στη χειραφέτηση των κυριαρχούμενων τάξεων, κόντρα σε έναν αυθαίρετο ιδεότυπο περί ίσης εισφοράς.

Στην καθ’ ημάς Ανατολή, ένας ιδιαίτερος τύπος οργανικού διανοούμενου ερμήνευσε τη δυσανεξία των λαϊκών τάξεων στα μνημόνια με το σόφισμα ότι εκείνες δεν έχουν περάσει Διαφωτισμό. Για τον ίδιο λόγο, οι δυνάμεις -ως επί το πλείστον αριστερές- που λειτούργησαν ως ανάχωμα στην επιτροπεία καταχωρήθηκαν στο μπλοκ των σκοταδιστών· το σκοτάδι αυτή τη φορά ως ταυτοτική συνθήκη, πάντα όμως εις βάρος υποδεέστερων τάξεων.

Αν πιστέψουμε τον Ισοκράτη, όπως τον παραθέτει ο Νίκος Σαραντάκος, «εκείνοι που διοικούσαν την πόλη τότε δεν δημιούργησαν ένα πολίτευμα το οποίο μόνο κατ’ όνομα να θεωρείται το πιο φιλελεύθερο και το πιο πράο από όλα, ενώ στην πράξη να εμφανίζεται διαφορετικό σε όσους το ζουν· ούτε ένα πολίτευμα που να εκπαιδεύει τους πολίτες έτσι ώστε να θεωρούν δημοκρατία την ασυδοσία, ελευθερία την παρανομία, ισονομία την αναίδεια και ευδαιμονία την εξουσία του καθενός να κάνει ό,τι θέλει, αλλά ένα πολίτευμα το οποίο, δείχνοντας την απέχθειά του για όσους τα έκαναν αυτά και τιμωρώντας τους, έκανε όλους τους πολίτες καλύτερους και πιο μυαλωμένους».

Εύλογα θα μπορούσε να συμπληρώσει κανείς ότι η δημοκρατία δεν αυτοκαταστρέφεται, αλλά μετράει μέρες, όταν είναι κατ’ όνομα, επιτρέποντας σ’ αυτούς που τη σκοτώνουν -τους ολιγάρχες της ασυδοσίας και της αναίδειας-, λίγο πριν το θάνατό της, να μιλούν εξ’ ονόματός της, κάνοντας ό,τι θέλουν με την εξουσία τους. Θα μπορούσε να είναι αστυνομικό μυθιστόρημα, αν δεν ήταν η δυστοπία που φέρνει το πολιτικό και ιδεολογικό ρίζωμα της Ακροδεξιάς στην Ελληνική Δημοκρατία. Και σ’ αυτήν την ιστορία, πάντως, πρωταγωνιστούν άντρες με στολή.

Το καράβι γέρνει δεξιά

Καμία συζήτηση περί παρακμής της δημοκρατίας δεν θα είχε τέτοια έκταση, αν δεν παρατηρούνταν θεαματική άνοδος της Ακροδεξιάς. Ο επιθετικός εθνικισμός του φασισμού και ο φυλετισμός του ναζισμού είναι φαινόμενα μιας ασθενούς δημοκρατίας, μια καρκινογένεση της νεωτερικότητας, που με ολοκληρωτικές μεθόδους αναζητά τη δημιουργία ενός νέου ανθρώπου, συνήθως στον απόηχο μιας καταστροφικής σύγκρουσης.

Σε εποχές γενικευμένης κρίσης, η άνοδος της Ακροδεξιάς λειτουργεί για το αστικό σύστημα εξουσίας ως αναγκαίο κακό - ένα ανάχωμα στον κομμουνισμό. Στις μέρες μας η κανονικοποίηση του ακροδεξιού λόγου -παράλληλα με τη σύμφυτη αποδόμηση του αριστερού- καλιμπράρει το τρακαρισμένο πολιτικό σασί κάθε φορά και δεξιότερα, ώστε τα αιτήματα που κάποτε εντοπίζονταν στο φιλελεύθερο κέντρο να φαντάζουν ως ριζοσπαστικά.

Κάπως έτσι, όταν στο δημόσιο διάλογο ορίζεται ως κοινή λογική η πάσης φύσεως ακροδεξιά θέση υπέρ της αστυνομικής καταστολής ή υπέρ της εργοδοτικής αυθαιρεσίας, τότε το όποιο μετριοπαθές αίτημα για έλεγχο των εξουσιών της αστυνομίας ή, αντίστοιχα, για -ήπια έστω- φορολόγηση των επιχειρηματικών κερδών καθιερώνεται στην πρόθυμη συνείδηση ως ακραίο κι επικίνδυνο.

Όταν το άλλοτε φιλελεύθερο Κέντρο -αυτό που σήμερα λογίζεται ως «ακραίο κέντρο»- ομνύει στην κοινή λογική ακροδεξιάς προέλευσης, τότε οτιδήποτε πηγάζει εξ ευωνύμων καταλήγει να θεωρείται ένα απονομιμοποιημένο άκρο του πολιτικού συστήματος κι ως τέτοιο να συγκρίνεται προκλητικά με την Ακροδεξιά - η γνωστή θεωρία των δύο άκρων.

Η Ακροδεξιά δεν έχει ενσωματωθεί πλήρως στην αναγνωρισμένη επετηρίδα της νέας Δεξιάς. Τα ακροδεξιά μορφώματα αναγεννιούνται από τις στάχτες τους και πλασάρονται ως αντισυστημικοί τιμητές, αποτελώντας τη βαλβίδα ασφαλείας ενός συστήματος εξουσίας που παρεκκλίνει ουσιωδών δημοκρατικών αρχών, αλλά δεν μπορεί να έρθει σε πλήρη ρήξη μ’ αυτές. Για παράδειγμα, η νέα Δεξιά εντός κι εκτός συνόρων δεν έχει το απαραίτητο πολιτικό κεφάλαιο για να απαγορεύσει καθολικά τις υπαίθριες δημόσιες συναθροίσεις. Μπορεί όμως να τις καταστήσει οδυνηρές στους συμμετέχοντες, με όργανα της τάξης που εφαρμόζουν το νόμο, και στη μεν Ελλάδα ψηφίζουν Χρυσή Αυγή σε ποσοστά 40-50%, στη δε Αμερική πρώτα πυροβολούν, μετά ρωτούν.

Ο Τούρκος αστροφυσικός και καθηγητής Νομικής στο Πόρτλαντ των ΗΠΑ Οζάν Βαρόλ έχει εισάγει τον όρο «stealth authoritarianism», για να περιγράψει τη συνθήκη όπου αυταρχικοί ηγέτες μετέρχονται νόμιμων μηχανισμών, προκειμένου να εκπληρώσουν αντιδημοκρατικούς σκοπούς, συγκαλύπτοντας αντιδημοκρατικές πρακτικές με τον μανδύα του νόμου. Όπως τονίζει ο Βαρόλ στο πολυσυζητημένο ομότιτλο άρθρο του, οι αυταρχικοί ηγέτες της εποχής δεν χρειάζεται να βασανίζουν ή να φυλακίζουν. «Ο αυταρχισμός της απόκρυψης χρησιμεύει ως ένα τρόπος για την προστασία και εδραίωση της εξουσίας, όταν η άμεση καταστολή δεν είναι βιώσιμη επιλογή».

Στην πραγματικότητα, τα ακροδεξιά μορφώματα δεν είναι επ’ ουδενί αντισυστημικά. Διαβιούν εντός, σε μηχανισμούς του βαθέος κράτους, προωθώντας σθεναρά κι εν κρυπτώ το ιδεολόγημά τους, το οποίο είναι ακριβώς η απαίτηση για επαναφορά του δεξιού συστήματος εξουσίας στις αυθεντικές του ρίζες, κόβοντας τα παρακλάδια όλων εκείνων των «-ισμών», για τους οποίους νομίζουν ότι αντίκεινται στα ενοποιητικά, ιδρυτικά προτάγματα του έθνους-κράτους. Τηρουμένων των αναλογιών, οι ακροδεξιοί λειτουργούν απέναντι στην αστική τάξη, όπως οι νεοφιλελεύθεροι στάθηκαν απέναντι στους κλασικούς φιλελεύθερους καθ’ όλη τη διάρκεια της κεϋνσιανής συναίνεσης, κατηγορώντας τους για σοσιαλίζουσες παρεκκλίσεις. Ενίοτε μπορούν να βρεθούν και στο ίδιο καράβι· και κατά πάσα πιθανότητα στην ίδια βάρκα, όταν αυτό βουλιάζει.

Επομένως, τα ακροδεξιά μορφώματα δεν επαναστατούν απέναντι στην αστική τάξη, αλλά αναζητούν ρόλο καθοδηγητή της και εγχειριδίου ασφαλούς πλεύσης στα αχαρτογράφητα νερά των ριζοσπαστικών ζυμώσεων της κοινωνίας. Όμως, με το περίσσευμα φανατισμού που τα διακρίνει κι ελλείψει οργανωτικής επάρκειας και γενικότερων προσόντων, δεν μπορούν να εισβάλλουν πρωταγωνιστικά στο πολιτικό σκηνικό. Τις φορές που το κατάφεραν -σε χώρες όπως η Χιλή και η Ελλάδα- αυτό έγινε με έξωθεν παρεμβάσεις και την προκλητική ανοχή της αστικής τάξης για λόγους ιστορικής συγκυρίας.

Το περισσότερο, λοιπόν, που καταφέρνουν σήμερα είναι κάποιες νίκες σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης και -στην καλύτερη, όπως έχουν δείξει ουκ ολίγες ευρωπαϊκές περιπτώσεις -τη συμμετοχή τους ως μικροί εταίροι σε κυβερνήσεις συνεργασίας. Δι’ αυτών, όμως, το ζύγι της πολιτικής αντιπροσώπευσης γέρνει για τα καλά προς τα δεξιά.

Κρίση αντιπροσώπευσης

Σε αυτό το σκηνικό η Ακροδεξιά είναι σε θέση να παρέχει από τα παρασκήνια την απαραίτητη εκείνη καύσιμη ύλη που τροφοδοτεί τη μισαλλοδοξία, τον αυταρχισμό, τις αντιθεσμικές μεθοδεύσεις και τις αντιδημοκρατικές πρακτικές του νεοσυντηρητισμού στον 21o αιώνα.

Τα ακροδεξιά μορφώματα είναι χρήσιμα ακόμα και δια της εκλογικής τους εξαφάνισης. Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει το επιχείρημα ότι, αν δεν ήταν η Ν.Δ., η Χρυσή Αυγή θα ήταν ακόμη στη Βουλή. Πράγματι, αυτό είναι αλήθεια, αλλά καταλαμβάνει το ήμισυ του εύρους αυτής. Η άλλη μισή αλήθεια είναι ότι οι ιδέες της Χρυσής Αυγής δεν έφυγαν ποτέ από τη Βουλή κι εξακολουθούν να εμπνέουν τους επαναμαντρωμένους ψηφοφόρους του κυβερνώντος κόμματος.

Η εμφάνιση προβεβλημένου βουλευτή της Ν.Δ. στην πρόσφατη παρωδία αντιπροσφυγικής συγκέντρωσης διαμαρτυρίας κατοίκων της πλατείας Βικτωρίας, στο ίδιο κάδρο με υπόδικο πρώην ηγετικό στέλεχος της Χρυσής Αυγής, κανονικοποίησε για πολλοστή φορά τη ρητορική μίσους στα αυτιά και τα μάτια της κοινής γνώμης.

Για άλλη μια φορά, η αστυνομία προστάτευσε τους λιγοστούς εγκάθετους της τοπικής Ακροδεξιάς, εφαρμόζοντας τακτικές σοκ και δέους στη συνάθροιση των αλληλέγγυων και δημοκρατικών πολιτών που στάθηκαν απέναντι.

Ως γνωστόν, η αστυνομία απασχολείται με το να κατασκευάζει ενόχους, όπως έδειξαν και τα πλάνα βίντεο που μεταδόθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Δεν απασχολείται με το κατασκευάζει αφηγήματα. Αυτό το ανέλαβαν οι βουλευτές που ήταν παρόντες. Σε πόνημά του ο βουλευτής της Ν.Δ. φρόντισε να εξηγήσει ότι η παρουσία του στη συγκέντρωση έγινε στο όνομα της φιλελεύθερης δημοκρατίας και της δημοκρατικής αντιπροσώπευσης.

Ας υποθέσουμε ότι κάπου σε ένα πολιτικό εργαστήριο υπάρχει μια κάλπη, σαν το κουτί από το περίφημο πείραμα της γάτας του Σρέντινγκερ, που γράφει «κρίση αντιπροσώπευσης». Εδώ τον ρόλο της μικροποσότητας ραδιενεργούς ουσίας παίζει ο ακροδεξιός λόγος - με το σταγονόμετρο και δηλητηριώδης. Ο εξωτερικός παρατηρητής που δεν βλέπει μέσα αλλά αποφαίνεται για οτιδήποτε συμβαίνει μέσα σ’ αυτό το κουτί είναι και αυτός που θα ορίσει το σημαινόμενο της κρίσης.

Κάθε νεοσυντηρητικός πολιτικός που σέβεται τον εαυτό του αφαιρεί από το συγκεκριμένο κουτί-κάλπη τις κοινωνικές ομάδες των ανεπιθύμητων, κρατώντας αυτές των δυνητικών του ψηφοφόρων, σε μια συνθήκη διαρκούς διακινδύνευσης και έκτακτης ανάγκης. Στήνεται έτσι ένα πείραμα όπου η ορθά διαπιστωμένη κρίση αντιπροσώπευσης στις δυτικές δημοκρατίες μοιάζει να αφορά πολύ λιγότερους απ’ όσους αφορά στην πραγματικότητα, με τον πολιτικό του πειράματος, που έχει βγάλει την ουρά του απ’ έξω, να φαντάζει ως αυτόκλητος σωτήρας.

Ο μηχανισμός του κουτιού και το αχαρτογράφητο των κοινωνικών ζυμώσεων δεν μας επιτρέπουν να γνωρίζουμε μετά βεβαιότητας αν μέσα στο κουτί η γάτα ζει ή έχει πεθάνει (ασφαλώς και δεν μιλάμε για πρόσωπα αλλά για ταξικές ιδιότητες). Η κατάσταση της εργατικής τάξης παραμένει εν κρυπτώ. Το μόνο λογικό συμπέρασμα είναι ότι κανένας δεν μπορεί να είναι και δημοκράτης και φασίστας ταυτόχρονα.

Ο δημοκράτης υπερασπίζεται τα πολιτικά δικαιώματα για κάθε άνθρωπο σε έναν ασταμάτητο αγώνα για ελευθερία και δικαιοσύνη εντός μιας πραγματικής κοινωνίας. Ο φασίστας υποτάσσει τα πολιτικά δικαιώματα σε μια ανθρωπολογική και πολιτιστική επανάσταση, με όχημα τον στρατιωτικό ακτιβισμό φαντασιακών υπερανθρώπων, ορίζοντας το θρίαμβο της θέλησης ενός ατόμου επί της συλλογικής μοίρας, θεσμίζοντας κατ’ επέκταση τον θρίαμβο της θέλησης πολλών ατόμων in un fascio επί του κοινωνικού σώματος κι εκτός, πέρα απ' το χώρο και το χρόνο.

Τις τελευταίες δεκαετίες πάνω από το κουτί της κάλπης στέκονται διάφοροι αυτόκλητοι σωτήρες, που θεωρούν ότι θίγονται από τα προνόμια των μη προνομιούχων, στρέφοντας τον έναν εναντίον του άλλου. Όμως, η δημοκρατία δεν είναι πείραμα περιορισμών, είναι σχέδιο ελευθερίας.

Οι κλειστές πόρτες

Για τον αμερικανό διανοητή Νόαμ Τσόμσκι, «ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να περιοριστεί η δημοκρατία είναι να μεταφερθούν οι διαδικασίες λήψεις αποφάσεων από τη δημόσια αρένα σε θεσμούς που δεν λογοδοτούν: βασιλιάδες και πρίγκιπες, ιερατικές κάστες, στρατιωτικές χούντες, κομματικές δικτατορίες ή σύγχρονες επιχειρήσεις».

Άραγε, σε ποιον μπορεί να λογοδοτήσει ο Τζεφ Μπέζος, ο πλουσιότερος άνθρωπος στον πλανήτη; Ο ιδιοκτήτης της πολυεθνικής Amazon είναι επίσης ιδιοκτήτης της Washington Post, της ίδιας αυτής εφημερίδας των μετριοπαθών Δημοκρατικών, που έχει κάνει σύνθημα τη σκέψη και τον λόγο μιας ιστορικής φυσιογνωμίας της αμερικανικής Δικαιοσύνης.

Για την ιστορία, ο δικαστής Κηθ, στον απόηχο της 11ης Σεπτεμβρίου, απαίτησε από την κυβέρνηση Μπους να πραγματοποιούνται δημόσια οι ακροάσεις των μεταναστών που θεωρούνταν ύποπτοι για τρομοκρατικές ενέργειες. «Η εκτελεστική εξουσία επιδιώκει να ξεριζώσει τις ζωές των ανθρώπων, έξω από το δημόσιο βλέμμα, πίσω από κλειστές πόρτες. Οι δημοκρατίες πεθαίνουν πίσω από κλειστές πόρτες». Το σκοτάδι είναι οι κλειστές πόρτες.

Τη δεκαετία του ’60, ο περιβόητος διευθυντής του FBI Τζέι Έντγκαρ Χούβερ είχε πει στον πρόεδρο Λύντον Τζόνσον ότι δεν διαβάζει Washington Post, γιατί τη βλέπει σαν την Daily Worker, την εφημερίδα που εξέδιδε στη Νέα Υόρκη το Κομμουνιστικό Κόμμα των ΗΠΑ.

Σε ένα περιβάλλον όπου ο προοδευτικός κόσμος φαντάζει σαν εσωτερικός εχθρός, όπου η εξουσία ξεριζώνει ζωές και η κοινή γνώμη αποστρέφει το βλέμμα, βυθίζοντας στο σκοτάδι την ελπίδα για έναν άλλο, καλύτερο κόσμο, το ερώτημα δεν είναι αν τελείωσε η χούντα το ’73. Το ερώτημα είναι αν η δημοκρατία επιστρέφει στο ’65. Και το ερώτημα για την Αριστερά είναι αν θα κρατηθεί στη θέση που της κρατά η Ιστορία, αν θα ανοίξει τις πόρτες της σε όλους όσους η εξουσία έχει βάλει στο μάτι, ή αν θα αφεθεί κι αυτή να μπει στο δεξιό ζύγι, ψάχνοντας ισορροπίες που ποτέ δεν υπήρχαν.

Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL