Του Θόδωρου Τσίκα*
1. Νέος διπολισμός
Ένα χρόνο πριν, η λαϊκή βούληση εδραίωσε έναν νέο διπολισμό στην πολιτική σκηνή. Έδωσε ισχυρή εντολή διακυβέρνησης στη Ν.Δ. του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ενώ με εντυπωσιακή στήριξη -ο ένας στους τρεις ψηφοφόρους- ανέθεσε τον βασικό ρόλο ελέγχου της κυβέρνησης ως αξιωματική αντιπολίτευση στον ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία προσδοκώντας να υπάρξει αντίβαρο από την αριστερή πλευρά του Κέντρου.
Αν αθροιστούν τα ποσοστά των δύο μεγαλύτερων κομμάτων, θα διαπιστωθεί ότι το αποτέλεσμα είναι παραπλήσιο με το άθροισμα των δύο αντίστοιχων μεγάλων κομμάτων, ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. τότε, των εκλογών του 2009. Των τελευταίων, δηλαδή, εκλογών του παλιού δικομματισμού, ο οποίος κατέρρευσε αργότερα, την εποχή των Μνημονίων. Ενδεικτικό του νέου τοπίου είναι ότι οι ψηφοφόροι συρρίκνωσαν τον ενδιάμεσο χώρο, περιθωριοποιώντας το Ποτάμι και περιορίζοντας δραστικά τον ρόλο του ΚΙΝ.ΑΛΛ. / ΠΑΣΟΚ.
2. Προοδευτικός πόλος
Οι ανάγκες που προκύπτουν από τη νέα πραγματικότητα δεν μπορούν να καλυφθούν παρά από τη συγκρότηση ενός προοδευτικού πόλου. Ενός χώρου στον οποίο θα μπορούν να βρουν έκφραση οι προοδευτικοί δημοκράτες του Κέντρου, οι κεντροαριστεροί, οι σοσιαλδημοκράτες, οι σοσιαλιστές, οι αριστεροί ποικίλων αποχρώσεων και προελεύσεων, καθώς και όσοι εμπνέονται από τις αξίες της πολιτικής οικολογίας.
Θα πρέπει να είναι μια συσπείρωση στην οποία όλοι θα αναγνωρίζουν τον εαυτό τους χωρίς καπελώματα, ιδεολογικές «αποκλειστικότητες», ιδιοκτησιακά σύνδρομα και εμμονές δικαίωσης. Είτε αυτό πραγματοποιηθεί με τη μετεξέλιξη ενός κομματικού φορέα είτε με τη συγκρότηση ενός μόνιμου συμμαχικού σχήματος ή με συνδυασμό διαφόρων μορφών, αυτό που έχει σημασία είναι να αποτελέσει τον σύγχρονο άλλο πόλο στο πλαίσιο αυτού του διαμορφωμένου διπολισμού.
Μια σύγχρονη παράταξη, που θα διεκδικήσει τη λαϊκή πλειοψηφία μέσω της διαμόρφωσης μιας νέας κοινωνικής συμμαχίας. Μεταξύ αφενός των πιο αδύναμων στρωμάτων που συμπιέζονται από τις συνέπειες της κρίσης και αφετέρου των δυναμικών στρωμάτων της επιστήμης, της παραγωγής και της τεχνολογίας, που προσπαθούν να βρουν μια θέση στη μετα-Μνημόνιο Ελλάδα.
Σε αυτό το πλαίσιο η πρωτοβουλία μετεξέλιξης του σχήματος ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία είναι αντικειμενικά η πιο σημαντική σήμερα στη συνολική αυτή προσπάθεια. Πρώτα απ’ όλα λόγω του ειδικού βάρους του κόμματος αυτού στον χώρο της αντιπολίτευσης. Δεύτερον διότι φαίνεται προς το παρόν ότι είναι η μόνη διεργασία που μπορεί να συσπειρώσει ευρύτερες δυνάμεις, σχήματα και πρόσωπα.
Η διαδικασία μετασχηματισμού του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία, όπως εξελίσσεται μέχρι στιγμής, έχει βεβαίως αντινομίες και αντιφάσεις. Μπορεί, όμως, να γίνει χρήσιμη για την προοπτική ολόκληρου του πολιτικού συστήματος. Με δύο βασικές προϋποθέσεις:
* Να υπάρξει προγραμματική ανανέωση και εμβάθυνση σε μεταρρυθμιστική κατεύθυνση.
* Να αναληφθούν πρωτοβουλίες και προς όσους δεν συμπορεύτηκαν μαζί του μέχρι σήμερα, δείχνοντας διαθεσιμότητα σε κάθε ενδιαφερόμενο δημοκράτη πολίτη.
3. Πιο γρήγορα, πιο βαθιά, πιο αποτελεσματικά
Τις τελευταίες εβδομάδες, με την αρνητική επικαιρότητα γύρω από τον χώρο μας, βρισκόμαστε σε άμυνα. Σε πολιτική δυσκολία. Όπως και να αναγνώσει κάποιος τις πρόσφατες εξελίξεις, δύσκολα θα διαφωνήσει τουλάχιστον με το συμπέρασμα αυτό.
Σε αυτό το κλίμα μια μορφή αντιπολίτευσης ισοπεδωτικής, «θυμωμένης», «βιαστικής», του τύπου «έφοδος για μια γρήγορη επιστροφή στην εξουσία», δεν βοηθάει. Χρειάζεται σοβαρότητα, σχεδιασμός, τεκμηρίωση και πολύ καλή προετοιμασία. Διαπιστώνω ότι αυτά τα στοιχεία δεν τα έχουμε πάντα.
Αν οι αποφάσεις της Κεντρικής Επιτροπής Ανασυγκρότησης για συμπλήρωση του τίτλου μας, για τον πολιτικό σχεδιασμό μας, για Οργανωτική Επιτροπή Συνεδρίου κ.λπ. είχαν ληφθεί τον Φεβρουάριο, θα ήταν ριζοσπαστικές. Σήμερα είναι θετικές και χρήσιμες, αλλά όχι επαρκείς. Ο χώρος μας θα παίξει ρόλο μόνο εφόσον αλλάξει ριζικά.
Στη σημερινή, δύσκολη για εμάς συγκυρία είναι απαραίτητη μια τολμηρή «φυγή προς τα εμπρός». Ισχυρίζομαι ότι απαιτείται ένα συνολικό κύμα αλλαγών. Τίποτα δεν πρέπει να είναι ταμπού: σύμβολα, τίτλοι, πρόσωπα, λειτουργίες, σχήματα διαβούλευσης και αποφάσεων, πρόγραμμα, ύφος, αισθητική, ακόμα και στυλ.
Είναι αναγκαίο ένα θετικό σοκ αλλαγών, με το βλέμμα προς τον κόσμο που μας παρακολουθεί, αλλά κυρίως προς τον κόσμο που ταλαντεύεται. Να αλλάξουμε λοιπόν: πιο γρήγορα, πιο βαθιά, πιο αποφασιστικά!
* Ο Θόδωρος Τσίκας είναι πολιτικός επιστήμονας - διεθνολόγος, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής Ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
