Των John Eligon και Julie Bosman
Η πόλη των Κεντροδυτικών Πολιτειών, η οποία σήμερα αποτελεί το επίκεντρο αναταραχών και διαδηλώσεων, θεωρούνταν ένα παράδειγμα πολυπολιτισμικής συνύπαρξης. Όμως, συνεχίζει να βιώνει φυλετικούς αποκλεισμούς και χάσματα στις εκπαιδευτικές ευκαιρίες.
Οι κάτοικοι της Minneapolis είναι περήφανοι για τις κρυστάλλινες λίμνες, για το αστραφτερό κέντρο, για τα επιμελώς φροντισμένα πάρκα και για τους ποδηλατόδρομους, που οδηγούν σε συγκρίσεις με την Κοπεγχάγη. Θεωρούν ότι διακατέχονται από ελεύθερο πνεύμα, ότι αγκαλιάζουν την πολυπολιτισμικότητα και εμπνέονται από φιλελεύθερες προσωπικότητες, όπως ο Hubert Humphrey, ο Walter Mondale και ο Paul Wellstone. Το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης αποτελείται από 12 Δημοκρατικούς και έναν Πράσινο, περιλαμβάνει δύο διεμφυλικά μέλη, τα οποία είναι και μαύροι. Στην πόλη λαμβάνουν χώρα επί χρόνια εορτασμοί για την ημέρα της χειραφέτησης των μαύρων και για το τέλος του καθεστώτος της δουλείας.
Όμως, ανακύπτει ένα τεράστιο χάσμα σε ό,τι αφορά την εκπαίδευση και την πρόσβαση στο σύστημα υγείας. Οι οικογένειες των μαύρων σε μεγάλο ποσοστό δεν έχουν πρόσβαση σε ιδιόκτητη στέγη, σε σύγκριση με τους λευκούς συμπολίτες τους, ενώ η αστυνομία η οποία στελεχώνεται σε μεγάλο βαθμό από λευκούς, και που έχει κατηγορηθεί στο παρελθόν για ρατσιστικές πρακτικές επί δεκαετίες, πολύ σπάνια τιμωρεί στελέχη της με ρατσιστική συμπεριφορά. «Η Minneapolis είχε προοδευτική φήμη, όμως στην πραγματικότητα αυτό ήταν κάτι το τεχνητό. Υπήρχαν επιτροπές για τα πολιτειακά δικαιώματα, οι οποίες κατήρτιζαν εκθέσεις για τη συμπεριφορά της αστυνομίας, αλλά αυτές δεν είχαν την εξουσία να βελτιώσουν τις πολιτικές και να αλλάξουν το σύστημα», υπογραμμίζει ο Robert Lilligren, ο πρώτος Αμερινδιάνος που κατάφερε να εκλεγεί δημοτικός σύμβουλος το 2001.
Οι βίαιες συγκρούσεις που σημειώθηκαν επί ημέρες οδήγησαν στην αμφισβήτηση της ταυτότητας της πόλης. Επρόκειτο για μία κοινότητα γεμάτη τέχνες, γεύσεις, με μία δυνατή οικονομία, με φιλανθρωπικές αξίες, με πολυπολιτισμικότητα. Από την μία πλευρά, λοιπόν, η πόλη αποτέλεσε μαγνήτη για μετανάστες από την Αφρική και την Ασία, παρέχοντας δουλειές και πολιτισμό. Στην πόλη δραστηριοποιούνται βιομηχανίες των κλάδων της υγείας, της γεωργίας, επιχειρήσεις του χρηματοπιστωτικού κλάδου, και οι κάτοικοι αισθάνονται υπερήφανοι για το γεγονός ότι η πόλη κατέχει σε ποσοστό τις πιο εύρωστες επιχειρήσεις στη χώρα. Οι κάτοικοι της Minneapolis ήταν επίσης υπερήφανοι για το γεγονός ότι η πόλη τους υποδέχτηκε περίπου 110.000 πρόσφυγες από το 1979 μέχρι το 2018, έργο σε μεγάλο βαθμό των δικτύων αλληλεγγύης της Λουθεριανής και Καθολικής Εκκλησίας.
Ο πολυπολιτισμικός χαρακτήρας της πόλης και οι επαγγελματικές ευκαιρίες αποτέλεσαν παράγοντες έλξης για τον 49χρονο Orlando DeWalt, ο οποίος μετακόμισε πέρσι στην Minneapolis από την γενέτηρά του στο Νότο, το St. Louis. «Πολυπολιτισμικότητα, διαφορετικές κουζίνες και ένα καλό εκπαιδευτικό σύστημα». Ο κ. DeWalt τόνισε επίσης ότι οι λευκοί είναι δίπλα στους μαύρους στην πάλη για τη μεταρρύθμιση της αστυνομίας και, ότι όταν έχασε το πορτοφόλι του στο Walmart, ένας λευκός το βρήκε και του το επέστρεψε αρνούμενος τα χρήματα που εκείνος του πρόσφερε για ανταμοιβή.
Παρόλα αυτά η πόλη αποτέλεσε το θέατρο μιας φρικτής σκηνής κατά τη φετινή Ημέρα Μνήμης για τους Αμερικανούς που έπεσαν στο καθήκον. Ένας λευκός αστυνομικός έπνιξε πατώντας για περίπου εννέα λεπτά με το γόνατό του στον λαιμό τον George Floyd, ένα μαύρο άνδρα. Οργισμένες διαδηλώσεις εξαπλώθηκαν από τη Minneapolis σε όλες τις πόλεις της χώρας. Μετά από το περιστατικό, ο αστυνομικός Derek Chauvin είναι κατηγορούμενος για δολοφονία τρίτου βαθμού. «Η πόλη συγκεντρώνει θετικά, όμως υπάρχουν και μια σειρά από σοβαρές προκλήσεις, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα φυλετικά ζητήματα», υπογραμμίζει η Betsy Hodges, πρώην δήμαρχος. Το 2016, η κυρία δήμαρχος αφιέρωσε τη θητεία της στην επίλυση των προβλημάτων φυλετικού διαχωρισμού που υπήρχαν στο πεδίο.
Ο εν ενεργεία δήμαρχος Jacob Frey, εξελέγη το 2018 με την δέσμευση να επανασυσφίξει τους δεσμούς ανάμεσα στην αστυνομία και την κοινότητα, μετά από δύο μοιραίους πυροβολισμούς από όργανα της τάξης. Την ίδια ημέρα του θανάτου του Floyd, ο κύριος Frey, ένας δικηγόρος εξειδικευμένος στα θέματα πολιτειακών δικαιωμάτων, κατήγγειλε άμεσα τους εμπλεκόμενους αστυνομικούς. «Το να είσαι μαύρος στην Αμερική δεν επιτρέπεται να ισοδυναμεί με θανατική ποινή. Πιστεύω αυτό που είδα κι αυτό που είδα είναι λάθος σε όλα τα επίπεδα», τονίζει. Ο κύριος Frey καταγγέλλει, επίσης, το πολύ ακριβό κόστος στέγασης στην πόλη, το οποίο αποτελεί απόρροια της ανάπτυξής της.
Η αποδοχή πολιτικών φυλετικών διακρίσεων δεν έχει εκλείψει στη Minnesota. «Ο ρατσισμός τριγυρνάει στην πόλη εδώ και πολύ καιρό», υπογραμμίζει η Lawrence R. Jacobs, πολιτικός επιστήμονας του Πανεπιστημίου της Minnesota. «Μπορεί κανείς να το διακρίνει στην οριοθέτηση της κάθε γειτονιάς, στο εκπαιδευτικό σύστημα, στο σύστημα των αστικών συγκοινωνιών και προφανώς και στα ζητήματα αστυνόμευσης». Ακόμα και οι παλαιοί κάτοικοι, οι οποίοι καυχιούνται για την πόλη τους, παραδέχονται ότι το πολυπολιτισμικό προσωπείο κρύβει από πίσω του βαθιά προβλήματα. Δεν είναι ασυνήθιστο να ακούει κανείς κατοίκους να λένε πόσο τους αρέσει η πολυπολιτισμική ταυτότητα της Minneapolis, αλλά και ότι αισθάνονται ταυτόχρονα απειλούμενοι λόγω καταγωγής, εθνοτικής προέλευσης ή θρησκείας.
Η Peggy Madden-Olson, 59 ετών, κάτοικος της πόλης θυμάται ότι, όταν ήταν στην προτελευταία τάξη του σχολείου, έπρεπε να αφήσει την συνοικία της στη βόρεια πλευρά της πόλης, όπου μένουν κυρίως λευκοί, για να φοιτήσει σε σχολείο μιας συνοικία που κατοικούσαν μαύροι. Όπως τονίζει, πριν από αυτή την αλλαγή η εικόνα που είχε για τους Αφροαμερικανούς ήταν στιγματισμένη από τις εξεγέρσεις και τα επεισόδια που προβάλλονταν στα ΜΜΕ. Τότε είχε πιστέψει ότι ίσως της επιτεθούν παιδιά από μαύρες οικογένειες, κάτι που όμως γρήγορα διαψεύστηκε. «Γίναμε φίλοι, παίζαμε μαζί στην παιδική χαρά, πηγαίναμε ο ένας στο σπίτι του άλλου. Αμέσως κατάλαβα ότι δεν είχαμε καμία διαφορά και ότι μας αποδέχονταν». Οι διαδηλώσεις αποτέλεσαν μία αφύπνιση για την ίδια και της υπενθύμισαν ότι η πόλη δεν έχει προοδεύσει ιδιαίτερα στο συγκεκριμένο θέμα.
Οι φιλελεύθεροι λευκοί κάτοικοι της Minneapolis ζητούν αλλαγή πολιτικής σε μια σειρά από ζητήματα. Το 2018 υιοθετήθηκε το μέτρο του περιορισμού των ζωνών μεμονωμένων οικογενειακών κατοικιών (Στμ: πρόκειται για τις οικιστικές ζώνες τύπου R1 στις ΗΠΑ, όπου κάθε σπίτι πρέπει να είναι ανεξάρτητο από το άλλο), διότι αυτός ο τύπος κατοικιών διαιωνίζει τις διακρίσεις. Την ίδια στιγμή, υπήρξε νομοθετική ρύθμιση για την αύξηση του κατώτατου ωρομισθίου στα 15 δολάρια, καθώς και θέσπιση του δικαιώματος της αναρρωτικής άδειας για τους εργάτες. Εντούτοις, η αλλαγή σε επίπεδο εκπροσώπησης και πολιτικής συμμετοχής παραμένει αργή. Το 2018 οι πολίτες εξέλεξαν ως εκπρόσωπο τους στο Κογκρέσο την Ilhan Omar, μία Αμερικανο-Σομαλή, την πρώτη έγχρωμη γυναίκα από την Πολιτεία στη συγκεκριμένη θέση. Επίσης, οι διαφορές στις ευκαιρίες πρόσβασης στην εργασία, η έκθεση στη φτώχεια και το εκπαιδευτικό χάσμα ανάμεσα σε λευκούς και μαύρους παραμένουν σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα.
Ο Gus Cole, με καταγωγή από την Λιβερία, ζει στην Minneapolis τα τελευταία 13 χρόνια. Το γεγονός ότι είναι παντρεμένος με λευκή γυναίκα αποτελεί για τον ίδιο υπενθύμιση της δυναμικής, αλλά και των προβλημάτων της πόλης. Έχει τη δυνατότητα να κάνει φίλους μακριά από φυλετικούς διαχωρισμούς. Όπως λέει, οι φίλοι του σε άλλες Πολιτείες συνήθως κάνουν παρέες μόνο μεταξύ μαύρων. Όμως στην Minneapolis είναι μαύροι, λευκοί, Ασιάτες, Μεξικανοί. Την ίδια στιγμή όμως, όπως υπογραμμίζει, όταν είναι στο αυτοκίνητο με τη γυναίκα του και σταματούν σε έλεγχο της αστυνομίας, διακρίνει κάτι στη συμπεριφορά της που θα το ζήλευε. «Θα ήθελα να μπορώ να νιώθω όπως νιώθει. Δεν φοβάται, η φωνή της δεν τρέμει. Μιλάει στους αστυνομικούς όπως θέλει. Εγώ όμως φοβάμαι, γιατί δεν θέλω να με τραβήξουν έξω και να σκέφτομαι ότι μπορεί να πεθάνω».
Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στους New York Times την 1η Ιουνίου 2020
Μετάφραση: Νικόλας Κουντούρης
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
