Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.2°C26.3°C
2 BF 36%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.3°C26.0°C
3 BF 36%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.4°C24.8°C
2 BF 52%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.6°C
2 BF 63%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
22.9°C24.0°C
2 BF 38%
ΙΣΧΥΡΑ ΛΟΜΠΙ, ΟΠΩΣ ΤΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ, ΔΙΝΟΥΝ ΜΑΧΗ / Ο κορωνοϊός βάζει σε δοκιμασία τις αντοχές του ευρωπαϊκού Green Deal
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΙΣΧΥΡΑ ΛΟΜΠΙ, ΟΠΩΣ ΤΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ, ΔΙΝΟΥΝ ΜΑΧΗ / Ο κορωνοϊός βάζει σε δοκιμασία τις αντοχές του ευρωπαϊκού Green Deal

του Ιωσήφ Σινιγάλια*

Η κατάρρευση της παγκόσμιας βιομηχανικής παραγωγής (μόνο ένας ισχυρός αόρατος ιός θα μπορούσε να το καταφέρει...) και η συνεπακόλουθη μείωση στις μετακινήσεις και τις μεταφορές έφεραν και την πτώση των εκπομπών των ρύπων κατά 4%-5%, τουλάχιστον, για την τρέχουσα χρονιά. Η υποχώρηση των εκπομπών CΟ2 και ΝΟ2 έχει πάντως πρόσκαιρο χαρακτήρα και αναμένεται προσεχώς επιστροφή στην αυξητική πορεία μετά και την επιστροφή στην «κανονικότητα», ιδιαίτερα αν αυτή αποκτήσει δυναμική βίαιης αναπλήρωσης και, ακόμη χειρότερα, εάν τα ορυκτά καύσιμα βρουν την ευκαιρία να επανακάμψουν στην αναμπουμπούλα που έχει δημιουργηθεί. Δυστυχώς, η μείωση αυτή δεν είχε καμία επίπτωση στις συσσωρευμένες συγκεντρώσεις ρύπων στην ατμόσφαιρα, που συνεχίζουν την αυξητική τους πορεία. Οι μετρήσεις του ERSL1 επιβεβαιώνουν μια ακάθεκτη αυξητική πορεία: την περασμένη εβδομάδα, από 12 μέχρι 19 Απριλίου, ο μέσος όρος έφτασε στα 416,27 ppm (μέρη στο εκατομμύριο), σε σχέση με τα 413,63 ppm της αντίστοιχης περσινής χρονιάς και τα 392,85 ppm της περασμένης δεκαετίας.

Οι επόμενοι είκοσι μήνες θα είναι καθοριστικοί για την πορεία προς την ενεργειακή ουδετερότητα το 2050 (απανθρακοποίηση) δηλώνει ο Τζ. Σιλβεστρίνι2: «Η χρονική μετάθεση του επόμενου Cop26 για το 2021 θα πρέπει να γίνει μια καλή ευκαιρία για την αναζωογόνηση των σχεδιασμών, προσθέτοντας και συνδυάζοντας τις νέες καταναλωτικές συμπεριφορές με μια ριζική αναθεώρηση των προτεραιοτήτων του νεοφιλελεύθερου οικονομικού μοντέλου». Η οικονομική κρίση του 2008-2009 είχε αποφέρει μια μείωση των εκπομπών κατά 1,8%, για να εκτιναχτεί στο +6% το 2010. Φέτος ο κορονοιός μπορεί να επιφέρει μια μείωση που μπορεί να είναι της τάξης του 4%-5%. Είναι χρήσιμο πάντως να λάβουμε υπόψη ότι αν αυτή η μείωση συνεχιστεί, θα παράξει ένα ενδιάμεσο αποτέλεσμα στην αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη μεταξύ των 1,5 και 2 βαθμών Κελσίου, δηλαδή οριακό αποτέλεσμα σχετικά με τους στοίχους Coop25 (χρειάζεται περίπου το διπλάσιο για να επιτευχθεί πλήρως ο στόχος...).

Οι νέες συνθήκες

Ενώ η περασμένη χρονιά χαρακτηρίστηκε από τις μαζικές κινητοποιήσεις της νεολαίας για την προστασία του πλανήτη, οι έκτακτες και τραυματικές συνθήκες που περνάμε επαναπροσδιορίζουν ριζικά τις ισορροπίες και οι εξελίξεις στον ενεργειακό τομέα μπορεί να αποκτήσουν θετικό ή αρνητικό πρόσημο. Ο κίνδυνος συνίσταται στο να ανακοπεί η πορεία στην ενεργειακή μετάβαση προς την απανθρακοποίηση, αποσπώντας τα απαραίτητα κεφάλαια και κατευθύνοντάς τα σε αλλους τομείς που η κρίση έχει αναδείξει σαν πιο ευάλωτους. Όπως δηλώνει ο Σβεν Γκίεγκολντ, ευρωβουλευτής των Ευρωπαίων Πρασίνων / EFA που στηρίζει την έκδοση των κορωνομολόγων, η μάχη θα δοθεί μεταξύ των λόμπι που ενδιαφέρονται να συνεχίσουν να στηρίζουν το παλιό ενεργοβόρο παραγωγικό μοντέλο ή θα αναδειχτεί, μέσα στην κρίση, ένα νέο ανταγωνιστικό, βασισμένο στην κυκλική οικονομία και στους στόχους που βάζει το ευρωπαϊκό Green Deal. Ήδη ισχυρά λόμπι, όπως αυτό των αυτοκινητοβιομηχανιών, ζητούν τη χρονική μετάθεση εφαρμογής των νέων ορίων εκπομπών που αποφασίστηκαν με το D4433 του 2009. Καθυστερήσεις στην εφαρμογή νέων όρων στις αγροτικές καλλιέργειες για την προστασία της βιοπικοιλιότητας ζητάει και η Κροατία, που έχει την προεδρία αυτό το εξάμηνο στην Ε.Ε.

Το Green Deal, που ακόμη δεν έχει καταστεί λειτουργικό, δεδομένου ότι δεν έχουν ψηφιστεί οι διατάξεις και οι χρηματοδοτικές κατανομές, δέχεται συντονισμένες επιθέσεις από το Τσέχο πρωθυπουργό Α. Μπάμπις (ιδιοκτήτη εταιρειών βιομηχανοποιημένης γεωργικής παραγωγής), από την Πολωνία και την Ουγγαρία. Για την ώρα, στο Ευρωκοινοβούλιο μόνο 37 βουλευτές ψήφησαν για τη χρονική μετάθεση της ισχύος και 13 από τις 27 κυβερνήσεις. Ο κίνδυνος καθυστερήσεων και παραμορφώσεων θα αναδειχτεί στις προσεχείς ψηφοφορίες για τις επιμέρους διατάξεις. Ο Φραντσέσκο Λα Κάμερα, πρόεδρος της IRENA (Διεθνής Οργανισμός των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας), διαβλέπει τον κίνδυνο μεγάλα ποσά οικονομικής στήριξης να κατευθυνθούν για τη στήριξη ενεργοβόρων δραστηριοτήτων, όπως οι αερομεταφορές, αντί σε τομείς που μπορούν να προωθήσουν την ενεργειακή μετάβαση σε μια οικονομία απεξαρτημένη από τον άνθρακα. Σ’ αυτές τις στρατηγικές επιλογές καθίσταται βασικός παράγοντας ο αναβαθμισμένος ρόλος του κράτους για την υιοθέτηση αναπτυξιακών και βιώσιμων πολιτικών: «Οι κυβερνήσεις μπορούν να κάνουν ένα ποιοτικό άλμα επιδοτώντας την ενεργειακή μετάβαση σαν μέρος ενός νέου βιώσιμου παραγωγικού μοντέλου».

Crash test για το ευρωπαϊκό Green Deal

Η έκτακτη υγειονομική κατάσταση που έφεραν η πανδημία και η αναπροσαρμογή των προτεραιοτήτων δεν θα πρέπει να ανακόψει τη δυναμική που έχει αναπτυχτεί για να κερδηθεί το πιο σημαντικό στοίχημα του αιώνα, που είναι η αντιμετώπιση της περιβαντολογικής κρίσης. Σ’ αυτές τις έκτακτες συνθήκες, το πρώτο θύμα θα ήταν η ευρωπαϊκή αγορά των εκπομπών CO2. Το σύστημα χρηματοδότησης ETS4 (Emissions Trading Scheme) είναι το πιο εκτεθειμένο εργαλείο και μέσα στο σοκ της πανδημίας κινδυνεύει να υποβαθμιστεί, όπως επισημαίνει το CERRE5 (οι τιμές για την ώρα ανθίστανται γύρω στο επίπεδο των 18 ευρώ ανά τόνο). Ένας δεύτερος λόγος ανησυχίας αφορά την ίδια δομή του Green Deal, που στον σχεδιασμό του δεν είχε προβλεφθεί να ενσωματώσει τα καινούργια υγειονομικά και οικονομικά δεδομένα που η κρίση επέφερε. Σ’ αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να επεξεργαστεί με προσοχή ένα νέο σενάριο μειωμένης βιομηχανικής παραγωγής και ανακατάταξης στρατηγικών δραστηριοτήτων (αερομεταφορές, τουρισμός, αυτοκίνηση κ.λπ.), λαμβάνοντάς υπόψη ότι μπορεί να βρισκόμαστε μπροστά στην έναρξη μιας παρατεταμένης φάσης οικονομικής στασιμότητας, που μπορεί να διαρκέσει για κάποια χρόνια...

Ένας άλλος τομέας αβεβαιότητας αφορά τον προσδιορισμό των νέων κατευθύνσεων των κρατικών επιχορηγήσεων οι οποίες θα πρέπει να προσδιοριστούν μέχρι το τέλος του 2021, θα πρέπει να ικανοποιούν πλήρως τη νέα κλιματική νομοθεσία της Ε.Ε. και ταυτόχρονα να είναι αρκετά ευέλικτες ώστε να διασφαλίζουν λειτουργικότητα σε στρατηγικού τομείς, όπως ο ενεργειακός, ιδιαίτερα σε φάσεις οικονομικής κρίσης σαν την τρέχουσα.

Τέλος, μένει να διευκρινιστούν οι πολιτικές ενδυνάμωσης και ισχυροποίησης των Εθνικών Ρυθμιστικών Αρχών για το Κλίμα, που το CERRE θεωρεί βασική προϋπόθεση για την απρόσκοπτη υλοποίηση των εθνικών σχεδίων, ως επίσης η δημιουργία ενός συντονιστικού μηχανισμού των κρατών μελών για την αντιμετώπιση, στο πλαίσιο του Green Deal, όλων των πολύμορφων επιπτώσεων στα προγράμματα της ενεργειακής μετάβασης που η πανδημία προξένησε στην οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα.

* O Ο Ιωσήφ Σινιγάλιας είναι ηλεκτρολόγος μηχανολόγος

1 Earth System Research Lab είναι ένα εργαστήριο συνεχούς καταγραφής της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη Χαβάη.

2 Επιστημονικός διευθυντής του Kyoto Club και του περιοδικού “QualEnergia.it”. Τεχνικός σύμβουλος του πρώην του υπουργού Οικονομικής Ανάπτυξης Πιέρ Λουίτζι Μπερσάνι και πρόεδρος του Τμήματος Ecolabel της Ιταλικής Επιτροπής Οικολογικού Σήματος και Ecoaudit.

3 Αναφέρεται στον στόχο μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 30% ιδιωτικών αυτοκινήτων από τις αναπτυγμένες χώρες μέχρι το έτος 2020 (σε σύγκριση με τα επίπεδα του έτους 1990).

4 Το σύστημα εμπορίας εκπομπών της Ε.Ε. (E.U. ETS) είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της πολιτικής της Ε.Ε. για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και βασικό εργαλείο για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου με οικονομικά ανταποδοτικό τρόπο.

5 Ανεξάρτητο think tank που εδρεύει στις Βρυξέλλες και ειδικεύεται στην έρευνα για τη ρύθμιση των σχέσεων των βιομηχανικών δικτύων με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL