Έξι εβδομάδες μετά την κυβερνητική διαρροή ότι είναι έτοιμη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που θα ρυθμίζει το ζήτημα του υπερπληθυσμού στις ελληνικές φυλακές εν όψει της πανδημίας του Covid-19 και των απαιτούμενων μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας, τα μέτρα αποσυμφόρησης περιορίζονται στην αποφυλάκιση του Γιάννου Παπαντωνίου.
Συζητήσαμε το θέμα αυτό με τον δικηγόρο Βασίλη Παπαστεργίου, μέλος του Δ.Σ. του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών και της επιτροπής που δημιούργησε ο ΔΣΑ, προκειμένου να διεκδικηθεί η αποσυμφόρηση των φυλάκων.
Ο κ. Παπαστεργίου χρεώνει τις αντιφάσεις και την τελική αδράνεια της κυβέρνησης σε «ανώτερο κυβερνητικό επίπεδο», τονίζοντας ότι «όταν πολιτεύεσαι επί τέσσερα χρόνια δημαγωγικά αναφορικά με το ζήτημα των φυλακών, δυσκολεύεσαι τελικά να πράξεις τα αυτονόητα», ενώ δεν παραλείπει να θέσει το ζήτημα των Κέντρων Υποδοχής Μεταναστών και του εμπαιγμού του δικηγορικού κόσμου στην υπόθεση με τα voucher και τη χρηματοδότηση μέσω κατάρτισης από ιδιωτικά ΚΕΚ.
Συνέντευξη στον Γιάννη Ανδρουλιδάκη
Εκπροσωπείτε τον ΔΣΑ στην επιτροπή που έχει δημιουργηθεί σχετικά με την αποσυμφόρηση των φυλακών κατά την περίοδο της πανδημίας. Η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να εκδώσει μια σχετική Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, ωστόσο καθώς βαίνουμε προς χαλάρωση των μέτρων δεν έχει γίνει κάτι. Έχετε σχετική εξήγηση από την πλευρά της κυβέρνησης;
Η κυβερνητική στάση είναι αντιφατική. Μέλη της κατά καιρούς έχουν διστακτικά εκφραστεί υπέρ της θέσπισης μέτρων αποσυμφόρησης των φυλακών, ενώ έχουν γίνει -προφανώς με πρωτοβουλία μελών της κυβέρνησης- και διαρροές προς τον Τύπο ότι επίκειται σχετική νομοθέτηση. Ενώ όμως, κατά τις πληροφορίες του φιλικού προς την κυβέρνηση Τύπου, η σχετική Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου ήταν έτοιμη και μάλιστα δημοσιεύθηκαν και λεπτομέρειες των σχετικών ρυθμίσεων, ωστόσο τίποτα δεν έχει γίνει ακόμα και, κατά τα φαινόμενα, δεν πρόκειται να γίνει στο άμεσο μέλλον. Είναι σε εμένα προφανές ότι υπάρχουν αντιστάσεις που βρίσκουν έρεισμα στο ανώτερο κυβερνητικό επίπεδο. Η δική μου εξήγηση είναι ότι είναι πολύ δύσκολο για μια κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας να νομοθετήσει έστω τα στοιχειώδη αποσυμφορητικά μέτρα, όταν επί μια τετραετία έχει πολιτευθεί κατά τρόπο δημαγωγικό στο ζήτημα, κατακρίνοντας ή και διαστρέφοντας με τη συνέργεια των κυρίαρχων ΜΜΕ τις αποσυμφορητικές ρυθμίσεις που είχε νομοθετήσει και ανανεώσει η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης. Όταν έχεις κάνει σημαία σου την αντίθεση στον "Νόμο Παρασκευόπουλου", προφανώς δυσκολεύεσαι να πράξεις τα αυτονόητα.
Ποια είναι τώρα η κατάσταση στις φυλακές αναφορικά με τον υπερπληθυσμό; Θα πάρετε κάποιες πρωτοβουλίες για τη συνέχεια και εν όψει ενδεχόμενου δεύτερου κύκλου του Covid-19;
Ο υπερπληθυσμός είναι δεδομένος. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Δικαιοσύνης, ο αριθμός των κρατουμένων σήμερα είναι 11.245 και οι θέσεις στα σωφρονιστικά καταστήματα είναι 10.055.Η πληρότητα βρίσκεται λοιπόν σε ποσοστό άνω του 110%. Ας σημειωθεί ωστόσο ότι σε ορισμένα καταστήματα η πληρότητα είναι πολύ μεγαλύτερη και φτάνει έως και το 250%, καθώς υπάρχουν κάποια καταστήματα στα οποία υπάρχουν κενές θέσεις, όπως στις γυναικείες φυλακές. Είναι προφανές ότι τέτοιες συνθήκες διαβίωσης είναι απάνθρωπες και εξευτελιστικές και ότι η αναγκαιότητα λήψης μέτρων υπάρχει ανεξαρτήτως της κρίσης της πανδημίας.
Αυτό βεβαίως ισχύει κατά μείζονα λόγο στην παρούσα συνθήκη. Η λήψη μέτρων αποσυμφόρησης ενόψει της κρίσης του Covid-19 είναι μια διεθνής πρακτική, που υποστηρίζεται από το σύνολο των ευρωπαϊκών θεσμών. Ενδεικτικά αναφέρω τη «δήλωση αρχών» («statement of principles»), που δημοσίευσε στις 20.3.2020 η Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων (CPT) του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπου επισημαίνεται η ανάγκη εφαρμογής εναλλακτικών μέτρων στην κράτηση κατά την εφαρμογή μέτρων πρόληψης της πανδημίας. Αντίστοιχες τοποθετήσεις έγιναν από την επίτροπο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης Ντάνια Μιγιάτοβιτς και τον επίτροπο Δικαιοσύνης της Ε.Ε. Ντιντιέ Ρεντερς. Σε αυτή την κατεύθυνση, ως επιτροπή του ΔΣΑ, θα επιδιώξουμε να κάνουμε κάθε δυνατή επαφή και να πείσουμε τους αρμόδιους παράγοντες για την ανάγκη λήψης αποσυμφορητικών μέτρων, επισημαίνοντας ότι ο ΔΣΑ θα στηρίξει κάθε σχετική πρωτοβουλία.
Συμμετέχετε επίσης στην Επιτροπή για την Εκκένωση των Κέντρων Υποδοχής των Προσφύγων, που δίνει σχετική συνέντευξη Τύπου αύριο, Δευτέρα. Είναι αντίστοιχο το πρόβλημα;
Θα έλεγα ότι το πρόβλημα είναι διαφορετικό, αλλά εξίσου -αν όχι περισσότερο- οξύ. Οι συνθήκες διαβίωσης στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης παραβιάζουν βασικούς όρους των οδηγιών που διεθνώς δίνονται για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Ο πληθυσμός των Κέντρων βρίσκεται σε κατάσταση υποχρεωτικού συγχρωτισμού και συνωστισμού. Η πρόσβαση σε τουαλέτες και ιδίως σε τρεχούμενο νερό είναι περιορισμένη και αυτό έχει ως αποτέλεσμα ότι δεν μπορούν να τηρηθούν τα πιο βασικά μέτρα καθαριότητας.
Η διάδοση του ιού σε τέτοιες συνθήκες είναι προφανές ότι μπορεί να είναι ταχύτατη. Οι συνθήκες διαβίωσης στα Κέντρα είναι εξαιρετικά προβληματικές και αυτό επίσης είναι ανεξάρτητο από την κρίση του Covid-19. Η εκκένωση των Κέντρων και η μεταφορά των προσφύγων σε ανθρώπινες συνθήκες στέγασης στην ενδοχώρα είναι μια λύση που θα ανακουφίσει πρωτίστως τους ίδιους τους πρόσφυγες, οι οποίοι έχουν δικαίωμα να φιλοξενούνται σε συνθήκες που δεν προσβάλλουν την αξιοπρέπειά τους, αλλά και τις κοινωνίες των νησιών.
Με τι συναισθήματα βγαίνει ο δικηγορικός κλάδος από όλη αυτή την ιστορία της κατάρτισης μέσω voucher που αποσύρθηκε από την κυβέρνηση μετά την κατακραυγή που ξεσηκώθηκε;
Η κυβερνητική στάση στο ζήτημα αυτό υπήρξε μια ατελείωτη διαδοχή παλινωδιών. Αρχικά ο πρωθυπουργός διαβεβαίωσε με τον πλέον επίσημο τρόπο -διά διαγγέλματος- ότι όλοι οι πληττόμενοι ελεύθεροι επαγγελματίες θα υπαγόντουσαν στη σχετική ρύθμιση. Η ιδιότητα των δικηγόρων ως πληττόμενων θα ήταν δύσκολο να αμφισβητηθεί δεδομένου ότι τα δικαστήρια έχουν κλείσει από τη 13η Μαρτίου και παραμένουν κλειστά.
Ωστόσο η πρωθυπουργική υπόσχεση αθετήθηκε άμεσα, με τον αποκλεισμό μας από τα μέτρα στήριξης. Μάλιστα, αντίθετα προς όσα έλεγε η κυβέρνηση, ο αποκλεισμός αφορούσε και τους απασχολούμενους σε δικηγορικά γραφεία με δελτία παροχής υπηρεσιών έμμισθους δικηγόρους.
Εν συνεχεία, εξαγγέλθηκε το γνωστό πρόγραμμα voucher, που εξαρχής χαρακτηριζόταν από την προκλητική σπατάλη δημόσιου χρήματος υπέρ των Κέντρων Κατάρτισης, των εταιρειών πιστοποίησης και των παρόχων ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Η διαπίστωση της χαμηλής ποιότητας του υλικού της εκπαίδευσης και οι αποκαλύψεις του Τύπου για τη σκανδαλώδη διαδικασία διαγωνισμού και τις συνδέσεις των ωφελούμενων εταιρειών με στελέχη της Ν.Δ. απονομιμοποίησαν πλήρως μια ούτως ή άλλως προσβλητική για τους ελεύθερους επαγγελματίες διαδικασία.
Η απόσυρση του προγράμματος λόγω της κατακραυγής που υπήρξε δεν αίρει την αίσθηση εμπαιγμού που υπάρχει ανάμεσα στους δικηγόρους, ενώ η όλη διαδικασία υπήρξε αποκαλυπτική ακόμα και για τους οπαδούς της κυβέρνησης.
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
