Του Πάνου Τριγάζη*
Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι από την πανδημία του κορωνοϊού έχει πληγεί βαρύτατα ο νεοφιλελευθερισμός. Ήδη αποδεικνύεται ότι η ασύδοτη ελεύθερη αγορά και η παράδοση των δημόσιων συστημάτων Υγείας στο ιδιωτικό κεφάλαιο ευνόησαν την εξάπλωση του φονικού ιού, αφαιρώντας όπλα από κράτη και κοινωνίες. Φτάνοντας στην υπερβολή, η αμερικανική εφημερίδα “New York Times” παραδέχτηκε ότι «όλοι γίνονται σοσιαλιστές σε μια πανδημία».
Ταυτόχρονα, σφοδρά πυρά δέχονται οι ακραίοι νεοφιλελεύθεροι ηγέτες Μπόρις Τζόνσον της Βρετανίας και Ντόναλντ Τραμπ των ΗΠΑ, ο πρώτος διότι άργησε απελπιστικά να λάβει μέτρα αναχαίτισης του κορωνοϊού, ο δεύτερος διότι επίσης άργησε και επιπλέον διότι κατάργησε το σύστημα Yγείας του προκατόχου του Μπάρακ Ομπάμα (Obamacare).
Επιπλέον, ο Αμερικανός Πρόεδρος εξακολουθεί να τιμωρεί μια μεγάλη και πολυπληθή χώρα, το Ιράν, από τις πλέον πληττόμενες από την πανδημία, επιμένοντας στις κυρώσεις οι οποίες είχαν αρθεί από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε., μετά την ιστορική συμφωνία ειρήνης του 2015. Η Ρωσία ζήτησε την άρση των κυρώσεων ώστε το Ιράν να μπορέσει να αντισταθεί στην επιδρομή του κορωνοϊού, αίτημα το οποίο οφείλει να στηρίξει και η Ε.Ε., καθώς και η Ελλάδα.
Δριμύ «κατηγορώ» δέχεται ο Αμερικανός Πρόεδρος και για την πεισματική άρνησή του να αναγνωρίσει την κλιματική κρίση, η οποία δεν πρέπει να είναι άσχετη και με την εμφάνιση επιδημιών σαν τη σημερινή, διότι οι βαρύτατες βλάβες στην υγεία του οικοσυστήματος καταλήγουν στην αποδυνάμωση της υγείας των κοινωνιών. Άλλωστε, ένα από τα προγράμματα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) ονομάζεται «Υγιείς Πόλεις», συνδέοντας την υγεία με την προστασία του περιβάλλοντος, αστικού και περιαστικού, πρόγραμμα στο οποίο συμμετέχουν και ελληνικές πόλεις.
Αν δεχθούμε, λοιπόν, ότι είμαστε σε πόλεμο με τον «αόρατο εχθρό» κορωνοϊό, το ίδιο μπορούμε να πούμε και για τον ακραίο νεοφιλελευθερισμό, που κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους, διαλύει δημόσια συστήματα Υγείας, εκτρέφει τον ατομικισμό και υπονομεύει την παγκόσμια αλληλεγγύη και συνεργασία, αξίες που του είναι ξένες και εχθρικές.
Ας αναλογιστούμε πόσα παιδιά πεθαίνουν από την πείνα πριν συμπληρώσουν τα πέντε χρόνια τους στις φτωχές χώρες του κόσμου, πόσοι άνθρωποι από αρρώστιες, εύκολα αντιμετωπίσιμες στον αναπτυγμένο κόσμο, τελικά πόσοι από πολέμους ή στον δρόμο για την προσφυγιά, επειδή θεός των νεοφιλελεύθερων είναι η κατάκτηση αγορών και το αλόγιστο κυνήγι του κέρδους.
Πώς θα χαλιναγωγηθεί σε πρώτη φάση και θα ηττηθεί ο νεοφιλελευθερισμός; Προφανώς, όχι με το να κλειστούν οι λαοί στο εθνικό τους καβούκι, όπως συστήνουν και κάποιοι αριστεροί. Η μάχη πρέπει να δοθεί σε πλανητικό επίπεδο, με στόχο και τον εκδημοκρατισμό των σημερινών διεθνών θεσμών και τη δημιουργία νέων. Αν δεν υπήρχε ο ΠΟΥ, θα έπρεπε να τον δημιουργήσουμε. Εννοείται ότι τον εκδημοκρατισμό και μετασχηματισμό διεκδικούμε ως Αριστερά και για το κοινό μας σπίτι σε αυτή την ήπειρο, που είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αναγνωρίζω ότι η πανδημία ανέδειξε και την ισχύ των εθνικών κρατών, την αναγκαιότητα άσκησης πολιτικής στο επίπεδο αυτό, που έφτασε και στο κλείσιμο των εθνικών συνόρων για την αναχαίτιση του κορωνοϊού. Ωστόσο, να μη βιαστούμε να πούμε ότι τα σύνορα επιστρέφουν, η Ε.Ε. διαλύεται, όπως ήδη ισχυρίζονται ορισμένοι. Πρόκειται για πεσιμιστική αντίληψη, αφού παραπέμπει σε μεγάλη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού, ενώ οι περισσότεροι ελπίζουμε ότι είναι μια προσωρινή απειλή που στο τέλος θα νικηθεί.
* Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ
