Live τώρα    
16°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
13.4°C17.6°C
3 BF 66%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
10.9°C15.9°C
1 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Σποραδικές νεφώσεις
15 °C
9.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C14.7°C
2 BF 77%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
13.0°C14.5°C
1 BF 75%
Σε όλη του τη ζωή πορεύτηκε αδούλωτος
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Σε όλη του τη ζωή πορεύτηκε αδούλωτος

Του Δημήτρη Παπαδημούλη*


Η συντριπτική πλειονότητα της ελληνικής κοινωνίας, αριστεροί, κεντρώοι, δεξιοί, τον ευγνωμονούν και θα τον θυμούνται γιατί σε όλη του τη ζωή πορεύτηκε αδούλωτος.

Σύμβολο της Εθνικής μας Αντίστασης, της πραγματικής έκφρασης του πατριωτισμού στην Ελλάδα, και εμβληματική προσωπικότητα της Αριστεράς σε Ελλάδα και Ευρώπη, ο «πρώτος Παρτιζάνος της Ευρώπης» όπως τον είχε χαρακτηρίσει ο Σαρλ Ντε Γκολ μετά το κατέβασμα της ναζιστικής σημαίας από την Ακρόπολη, έχαιρε αποδοχής πολύ ευρύτερης από τα όρια της πολιτικής του παράταξης.

Νιώθω τυχερός γιατί είχα την ευκαιρία να τον γνωρίσω από κοντά ως άνθρωπο, και όχι μόνο ως πολιτική και ιστορική προσωπικότητα, πολύ πριν συνεργαστούμε στο Ευρωκοινοβούλιο ή στη Βουλή. Τα σπίτια μας απείχαν μερικές εκατοντάδες μέτρα και όσο τα παιδιά ήταν μικρά ανταλλάσσαμε συχνά επισκέψεις που κατέληγαν σε συζητήσεις ωρών.

Συνεργαστήκαμε πολιτικά από το 2012, όταν εκλέχθηκε βουλευτής Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ στο ελληνικό Κοινοβούλιο και στη συνέχεια από τον Μάιο του 2014 και έως το καλοκαίρι του 2015, όταν εκλεγήκαμε και οι δύο, με τον Μανώλη πρώτο φυσικά με διαφορά σε σταυρούς προτίμησης, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Ξεχώριζε για τη ζωτικότητά του, για την όρεξή του για δουλειά. Στην ευρωομάδα του ΣΥΡΙΖΑ παρακινούσε τους πάντες για δράση, έτρεχε μαζί μας σε όλες τις βραδινές εκδηλώσεις του Πάμπλο και των Podemos ό,τι ώρα κι αν ήταν. Μια φορά που άκουσε ότι Κούρδοι διαδηλωτές επιχείρησαν να προσεγγίσουν το Ευρωκοινοβούλιο, σηκώθηκε από το τραπέζι των συσκέψεων λέγοντας ζωηρά: «σύντροφοι, αφήστε τη σύσκεψη, πάμε να βγούμε έξω. Εκεί πέρα, μ' αυτούς τους ανθρώπους πρέπει να είμαστε».

Η πίστη στα ιδανικά είναι υποχρέωση

Ενέπνεε σε όλους, παλιούς και νέους, το αίσθημα ότι οφείλουμε στον εαυτό μας να αντιστεκόμαστε, ότι πρέπει να είμαστε ακατάβλητοι στον αγώνα μας, ότι η πίστη στα ιδανικά δεν είναι θυσία, αλλά υποχρέωση. Ότι αγωνιζόμαστε για έναν καλύτερο κόσμο και αντιστεκόμαστε στον φασισμό όχι επειδή το επιλέξαμε, αλλά επειδή δεν γίνεται, δεν μας επιτρέπουν οι αξίες μας να πράξουμε διαφορετικά.

Ο Μανώλης αφιέρωσε τη ζωή του στη διεκδίκηση. Περισσότερης δημοκρατίας, δικαιοσύνης, ειρηνικής συνύπαρξης.

Τα βιβλία που έγραψε για τις πολεμικές αποζημιώσεις που οφείλει η Γερμανία στη χώρα μας, την Ελλάδα, μεταπολεμικά μεταφράστηκαν και κυκλοφόρησαν σε όλη την Ευρώπη - ο ίδιος ως ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ έκανε περιοδεία σε γερμανικές πόλεις πείθοντας τον σύγχρονο Γερμανό πολίτη για το δίκαιο των ελληνικών αιτημάτων. Συχνά επέστρεφε στις Βρυξέλλες ενθουσιασμένος από τη θετική αποδοχή των ομιλιών του στη Γερμανία. Και ήταν ικανός να εξηγήσει, με στοιχεία και ντοκουμέντα την απαίτηση αυτή σε όλους. Από το γραφείο του περνούσαν από δημοσιογράφοι διεθνών μέσων που αποζητούσαν να ρίξουν φως στην υπόθεση των πολεμικών αποζημιώσεων -του Reuters, της Deutche Welle, των “New York Times” και της “Washington Post", του Al Jazeera, του "Guardian" και της “Le Monde”- μέχρι αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ.

Ο άνθρωπος αυτός, που πέρασε δεκαέξι χρόνια της ζωής του στη φυλακή και την εξορία, που καταδικάστηκε τρεις φορές σε θάνατο και ξημέρωσε περιμένοντας την εκτέλεσή του που δεν ήρθε ποτέ, μπορεί να έφερε βαρέως το ότι επέζησε, έστω «κατά λάθος κι από τύχη», όπως έλεγε, μνημονεύοντας έναν προς έναν τους νεκρούς συντρόφους του, αλλά δεν έπαψε στιγμή να αγωνίζεται για τα ιδανικά του.

Να παλεύεις, αλλά να σέβεσαι τους αντιπάλους σου

Θυμάμαι χαρακτηριστικά τα λόγια του: «Να παλεύεις γι’ αυτά που πιστεύεις με σταθερότητα, με σεμνότητα, με ανιδιοτέλεια. Να μην κάνεις πίσω, αλλά την ίδια στιγμή να σέβεσαι τους αντιπάλους σου και να ακούς τα επιχειρήματα των άλλων». Ήταν την ίδια στιγμή ένας αδάμαστος μαχητής, αλλά και ένας πολύ καλός συζητητής - κι έτσι έμεινε μέχρι το τέλος. Μου έλεγε το εξής: «Στη φυλακή, όταν δεν μπορούσα να κάνω κάτι άλλο, έγραφα. Ακόμη και πίσω από ένα κουτί τσιγάρα. Ακόμη και πίσω από ένα κουτί σπίρτα. Κι όταν δεν μπορούσα να κάνω ούτε αυτό, προσπαθούσα να πιάσω κουβέντα με τους δεσμοφύλακές μου».

Πρότυπο ηρωισμού, ανιδιοτέλειας, ήθους και δύναμης ψυχής, ο Μανώλης Γλέζος αφήνει σπουδαία παρακαταθήκη για τις επερχόμενες γενιές: Την αντίσταση. Το πάθος για την ελευθερία. Τον αγώνα ενάντια στον φασισμό και το μίσος του για τον συνάνθρωπο.

Ως μαθητής ακόμη πρωτοστατεί στη δημιουργία αντιφασιστικής ομάδας για την απελευθέρωση των Δωδεκανήσων από τους Ιταλούς.

Στην Κατοχή δίνει το «παρών» στην αντίσταση του λαού μας μέσα από τις τάξεις της ΟΚΝΕ, του ΕΑΜ Νέων και της ΕΠΟΝ.

Την περίοδο της Κατοχής συνελήφθη τρεις φορές - από τους Γερμανούς μετά την υφαρπαγή της σβάστικας, από τους Ιταλούς και από τους Έλληνες συνεργάτες τους.
Αντίστοιχη αντιμετώπιση του επιφύλαξαν και οι ελληνικές κυβερνήσεις. Το 1948 καταδικάστηκε σε θάνατο με την κατηγορία της εθνικής προδοσίας.

Το 1949 καταδικάζεται για τρίτη φορά σε θάνατο περιμένοντας την εκτέλεσή του στις φυλακές της Κέρκυρας. «Το καταλαβαίναμε από τον τρόπο που μας κοιτούσαν οι φύλακες και από το πώς μας έκλειναν στα κελιά. Μια σκηνοθεσία φρίκης για να σε τρομοκρατήσουν» λέει κάποια στιγμή.

Το 1959 καταδικάζεται πάλι, ως κατάσκοπος. Τελευταία φορά την περίοδο της χούντας, στα Χανιά.

Αγωνιστής μέχρι τα 98 του χρόνια

Αγωνιστής από την ώρα που άνοιγε τα μάτια του έως και την τελευταία του στιγμή, που τα έκλεισε για πάντα, θα τον θυμόμαστε εκείνο τον Μάρτιο στο Σύνταγμα, όταν μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο επειδή κάποιοι, χωρίς να ντραπούν, ψέκασαν καταπάνω του χημικά πνίγοντάς τον στα δακρυγόνα.

Και από τη θαμπή φωτογραφία που τον απαθανάτισε μόνο μέσα στη βροχή, με τη γροθιά υψωμένη μπροστά στο μνημείο των πεσόντων στο Πολυτεχνείο.

Από την τεράστια αγκαλιά του στη Μάγδα Φύσσα.

Το 2015, σε ένα δείπνο που κάναμε με την ευρωομάδα του ΣΥΡΙΖΑ στις Βρυξέλλες για να τον αποχαιρετίσουμε επειδή, όπως είχε δηλώσει, θα παραιτούνταν από ευρωβουλευτής, μας είχε αποκαλύψει το πλάνο του για τα επόμενα χρόνια: «Έχω 36 βιβλία να γράψω» είπε και άρχισε να τα απαριθμεί σαν να ήταν το πιο φυσικό πράγμα στον κόσμο. Σήμερα κάποιοι θα πουν ότι ο Μανώλης έφυγε πλήρης ημερών, αλλά η αλήθεια είναι ότι τα 98 χρόνια ήταν πολύ λίγα γι’ αυτόν.

* Ο Δημήτρης Παπαδημούλης είναι αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επικεφαλής της ευρωομάδας ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL