Της Μαρίας Γιαννακάκη*
Πέρα από το να καταδικάζουμε τις τουρκικές ενέργειες στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου, όπως κάνουμε και για τις ενέργειές της στην κυπριακή ΑΟΖ, αναρωτιέμαι αν πραγματικά υπάρχει κάποιος που εκπλήττεται από αυτές τις εξελίξεις όσο όχι μόνο δεν υπάρχει λύση του Κυπριακού στη συμπεφωνημένη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, αλλά και έχουν παγώσει οι συνομιλίες.
Η αντίδραση της διεθνούς κοινότητας είναι εξαιρετικά χλιαρή, ο Ερντογάν κινείται μάλλον άνετα στην περιοχή και η επανάληψη της επιβεβαίωσης των ψηφισμάτων 550 του 1984 και 789 του 1992 αποδεικνύει αυτό που γνωρίζουμε εδώ και καιρό: πως, πέραν του ότι δεν δείχνουν να έχουν αναγκαστικές νομικές συνέπειες, δεν δείχνουν να έχουν ούτε καν πολιτικές.
Η πιο ισχυρή αντίδραση στις κινήσεις των Οζερσάι και Τατάρ με τη σύμπραξη της Τουρκίας ήρθε (ακόμη μία φορά) από τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί και από ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετά τις δηλώσεις του Τούρκου αντιπροέδρου Φουάτ Οκτάι, ο οποίος χαρακτήρισε την Αμμόχωστο «γη των Τουρκοκυπρίων» και τόνισε πως ήρθε η ώρα να ανοίξουν τα Βαρώσια.
Ο Μ. Ακιντζί αναφέρθηκε αρχικά στη σύσκεψη που είχε γίνει στο «Προεδρικό» τον Ιούλιο του 2017, όταν είχε αποφασιστεί η πρωτοβουλία για τους Μαρωνίτες και είχε συμφωνηθεί να γίνει περαιτέρω μελέτη του πολύπλοκου θέματος των Βαρωσίων. Τότε, πρόσθεσε, είχαν προσκληθεί όλα τα «κοινοβουλευτικά» κόμματα, παρουσία του Τούρκου ΥΠΕΞ. Στην πορεία, σημείωσε, η τότε τετρακομματική «κυβέρνηση» δεν προχώρησε με το θέμα της επιστροφής των Μαρωνιτών, ενώ η νυν «κυβέρνηση» ανακοίνωσε χωρίς καμία διαβούλευση με την «προεδρία» την πρωτοβουλία για τα Βαρώσια πέρυσι το καλοκαίρι.
Ακιντζί για Βαρώσια
«Τα κλειστά Βαρώσια δεν πρέπει να μείνουν αδρανή σίγουρα, ωστόσο θα έχει νόημα να συζητηθεί το θέμα εντός του Διεθνούς Δικαίου, χωρίς αντιπαράθεση με τα Η.Ε., με έναν τρόπο που θα συμβάλει στην επίτευξη λύσης. Εάν η προσέγγιση για το θέμα των Βαρωσίων δεν είναι αυτή, είτε όσον αφορά τους στόχους που όλοι μπορούν να καταλάβουν με ευκολία είτε λόγω του εύρους των συμμετεχόντων και της χρονικής συγκυρίας, είναι πολύ λάθος. Είναι ξεκάθαρο ότι δεν θα εξυπηρετήσει τον στόχο που επιθυμείτε» καταλήγει ο Τουρκοκύπριος ηγέτης σχολιάζοντας τη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης που διοργανώθηκε από τον Δικηγορικό Σύλλογο Τουρκίας, το Σάββατο 15 τρέχοντος, για το Βαρώσι, στην περίκλειστη πόλη, με συμμετοχή Τούρκων και Τουρκοκύπριων πολιτικών στην οποία ούτε προσκλήθηκε ούτε παρέστη ο Τουρκοκύπριος ηγέτης (είναι προφανές για ποιους δουλεύει στις «προεδρικές εκλογές» του Απρίλιο το βαθύ κράτος της Τουρκίας).
Ερωτηθείς εάν οι κινήσεις για το Βαρώσι θα δημιουργήσουν πίεση προς την ε/κ πλευρά, ο Μ. Ακιντζί είπε ότι η ε/κ πλευρά έχει ενεργοποιηθεί στη διεθνή κοινότητα εναντίον της Τουρκίας και της τ/κ πλευράς στο ζήτημα αυτό και «αύριο μπορεί να φτάσουν μέχρι το Σ.Α. του ΟΗΕ. Τα όσα κάνουμε πρέπει να είναι πειστικά, οι προθέσεις μας να είναι καθαρές και οι κινήσεις να είναι κίνητρο για μια λύση. Έτσι πρέπει να ενεργούμε».
Τη μια μιλάς για νόμιμους ιδιοκτήτες και από την άλλη για έδαφος της «ΤΔΒΚ», τη μια λες για τους ιδιοκτήτες του 1974 και την άλλη για το ΕΒΚΑΦ, ανέφερε ο Μ. Ακιντζί διερωτώμενος εάν αυτά είναι πειστικά και μπορούν να ισχύσουν με βάση το Διεθνές Δίκαιο.
Σε τηλεοπτική συνέντευξη, την Τετάρτη 19 τρέχοντος, ο Μ. Ακιντζί σημείωσε: «Εγώ το λέω συνεχώς, ό,τι γίνει πρέπει να γίνει εντός του Διεθνούς Δικαίου και χωρίς να έρθουμε σε αντίθεση με τα Η.Ε. Τα ψηφίσματα 550 και 789 μιλάνε για νόμιμους κατοίκους εννοώντας αυτούς που είχαν τίτλους ιδιοκτησίας το 1974. Η επιτροπή ακίνητης περιουσίας και το ΕΔΑΔ εκείνους τους τίτλους αναγνωρίζουν».
Αντιθέτως ο «πρωθυπουργός» και υποψήφιος στις «προεδρικές» εκλογές του Απριλίου Ερσίν Τατάρ δήλωσε αποφασισμένος να προχωρήσει στο άνοιγμα την περίκλειστης περιοχής σε συνεννόηση με την Άγκυρα, ενώ ο έτερος υποψήφιος της τουρκοκυπριακής εθνικιστικής πτέρυγας Κουντρέντ Οζερσάι ισχυρίστηκε ότι η πολιτική της Άγκυρας στο Κυπριακό διαμορφώνεται από τους Τουρκοκυπρίους. Νομίζω ότι δεν χρειάζεται κάποια επισήμανση για το πόσο δυσκολεύουν τα πράγματα αν στις επερχόμενες «εκλογές» κερδίσει κάποιος από αυτούς τους δύο, οι οποίοι, όπως σημειώθηκε, είναι οι ενορχηστρωτές των τελευταίων εξελίξεων.
Δεν μπορώ να απόσχω του πειρασμού, υπό το φως των καθημερινών σχεδόν τουρκικών απειλών σε ΑΟΖ και Αμμόχωστο, να θυμίσω ό,τι σύμφωνα με το Σχέδιο Ανάν, το οποίο υπερψηφίστηκε από την τουρκοκυπριακή κοινότητα και καταψηφίστηκε από την ελληνοκυπριακή, στο τέλος του 2007 θα επιστρέφονταν μέρος της Αμμοχώστου, η Μόρφου και αρκετά χωριά, όπως επίσης ότι ουσιαστικά οι συνομιλίες έχουν διακοπεί μετά το Κραν Μοντανά και δεν υπάρχει περίπτωση να υπάρξει η οποιαδήποτε εξέλιξη πριν από το καλοκαίρι.
Διάλογος με τον Ερντογάν
Και μία απάντηση σε αυτούς που ρωτούν, κάποιοι με ειλικρινή αγωνία κάποιοι εκ του πονηρού «Μα με τον Ερντογάν θα κάνουμε διάλογο» να θυμίσω ότι στην πολιτική δεν έχουμε την πολυτέλεια της επιλογής ούτε των γειτόνων ούτε των συνομιλητών μας και επίσης ότι μια πολιτική αλλαγή στην Τουρκία δεν θα σήμαινε αυτομάτως ευνοϊκότερη στάση, καθώς το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα έχει, για ιστορικούς λόγους, πολύ σκληρή στάση στο Κυπριακό.
Από το 1974 έχουμε συνομολογήσει ότι το Κυπριακό θα λυθεί με συνομιλίες. Όσοι δημιουργούν κωλύματα ή κωλυσιεργούν, μιλούν για συζητήσεις από μηδενική βάση ή μιλούν για άλλες λύσεις πέραν της ΔΔΟ στη βάση των σχετικών ψηφισμάτων του ΟΗΕ, των Συμφωνιών Υψηλού Επιπέδου, του Διεθνούς Δικαίου και του κοινοτικού κεκτημένου ας μην τρέφουν αυταπάτες ότι ο χρόνος είναι σύμμαχός τους. Καθημερινά αποδεικνύεται εχθρός.
Είναι αφέλεια να πιστεύουν ότι θα διατηρηθεί επ’ αόριστον το σημερινό status quo: η οριστική διχοτόμηση έρχεται ολοένα και πιο κοντά, με ό,τι αυτό σημαίνει: Η Κυπριακή Δημοκρατία θα αποκτήσει 185 χλμ. κοινά σύνορα με την Τουρκία, θα της «χαρίσει» το μισό νησί και θα της επιτρέψει να μεταφέρει στο νησί όσο στρατό και εποίκους θέλει και να θέτει μελλοντικά ζητήματα «ζωτικού χώρου», τύπου Αλεξανδρέττα.
* Η Μαρία Γιαννακάκη είναι τέως γ.γ. Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
