Του Χρήστου Μαντά*
Όλες και όλοι που αγωνιζόμαστε με πείσμα και συστηματικά για την ανασυγκρότηση και τη διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ μέσα από την καμπάνια του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία και την πολιτική βάση που προσφέρει η ομόφωνη απόφαση-κάλεσμα αναμένουμε μέσα στο πλαίσιο αυτής της εξόρμησης και του προσυνεδριακού διαλόγου να υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις είτε στα προγραμματικά ζητήματα, είτε στα ζητήματα της οργανωτικής συγκρότησης κ.λπ.
Τι πιο φυσιολογικό θα έλεγε κανείς, τι πιο αυτονόητο;
Άλλωστε, πώς διαφορετικά θα μπορούσε να γίνει μια σοβαρή αποτίμησητης πολύπλοκης, πολυκύμαντης και πολυσύνθετης διαδρομής του ΣΥΡΙΖΑ μέχρι σήμερα χωρίς να υπάρξει σοβαρός διάλογος για το πώς φθάσαμε ως εδώ.
Δεν είναι άραγε ο κατάλληλος χρόνος να αποτιμήσουμε κρίσιμες στιγμές της πορείας μας, όπως π.χ. το δημοψήφισμα και ο συμβιβασμός;
Δεν είναι αυτονόητο ότι χρειάζεται να αποτιμήσουμε κρίσιμες πλευρές της οικονομικής μας πολιτικής που σε συνθήκες αφόρητης πίεσης επιχείρησε να εφαρμόσει μια διαφορετική προσέγγιση, π.χ. στη στήριξη του παιδιού; Αλλά και μιας πολιτικής που πιθανόν δεν «μέτρησε» πολιτικά-οικονομικά τις επιπτώσεις μιας φορολογικής πολιτικής αλλά και τον συνδυασμό με τα ασφαλιστικά σε ένα τμήμα της «μεσαίας τάξης», ιδιαίτερα σ’ αυτούς που συνειδητά είναι συνεπείς στις φορολογικές τους υποχρεώσεις είτε δεν «μπορούν» να φοροδιαφύγουν (π.χ. φαρμακοποιοί, ασφαλιστές, αγρότες κ.λπ.)
Δεν είναι αυτονόητο να μιλήσουμε για τα πρωτογενή πλεονάσματα, αλλά και την αναπτυξιακή μας πολιτική; Αν π.χ. θα μπορούσαμε και πώς να περιορίσουμε τα υπερπλεονάσματα; Αν καθυστερήσαμε και γιατί σε κρίσιμες επιλογές στην αναπτυξιακή μας πολιτική, όπως π.χ. στη δημιουργία της αναπτυξιακής τράπεζας;
Δεν είναι αυτονόητο να κουβεντιάσουμε πώς καταφέραμε ουσιαστικές παρεμβάσεις σε όλη την κλίμακα του κοινωνικού κράτους, που φαίνεται να αντέχουν τουλάχιστον ορισμένες από αυτές ακόμη και σε συνθήκες σκληρής νεοφιλελεύθερης επέλασης, αλλά ταυτόχρονα αποτελούν στέρεες βάσεις επικοινωνίας μας με τα λαϊκά στρώματα;
Δύσκολες και τολμηρές απαντήσεις
Ακόμη, είναι αυτονόητο να αναζητήσουμε δύσκολες αλλά και τολμηρές απαντήσεις στα προγραμματικά μας επίδικα.
Είναι πολλά αυτά, καθώς είμαστε στην αξιωματική αντιπολίτευση πάλι για «πρώτη φορά» μετά από μια κυβερνητική θητεία πολύ δύσκολη, σε «πολεμικές συνθήκες» τουλάχιστον στον συντριπτικά μεγαλύτερο χρόνο της θητείας μας.
Το μείγμα της οικονομικής μας πολιτικής και η αξιοποίηση του δημοσιονομικού χώρου είναι ένα κεντρικό επίδικο της επόμενης περιόδου έστω κι αν πριν από τις εκλογές της 7ης Ιουλίου περιγράψαμε συγκεκριμένους στόχους.
Ένα ιδιαίτερα δύσκολο επίδικο είναι τι ακριβώς θα διαμορφώσουμε ως θέση και ως κυβερνητικό πρόγραμμα στα ενεργειακά και γεωπολιτικά ζητήματα. Τι σημαίνει ακριβώς για μας η δίκαιη μετάβαση σε ένα διαφορετικό ενεργειακό μοντέλο; Τι θέση έχουν σε μια τέτοια προοπτική οι δεσμεύσεις μας και με δικές μας υπογραφές στα προγράμματα εξόρυξης υδρογονανθράκων; Μπορούμε άραγε να «απεγκλωβιστούμε» από τέτοιες προοπτικές και τι θα σήμαινε αυτό για τη γεωπολιτική θέση της χώρας;
Επιπλέον, δεν είναι αυτονόητο ότι οφείλουμε να συζητήσουμε, μετά και από τις αντιφατικές μας, αλλά εξαιρετικά πολύτιμες εμπειρίες, τι κράτος επιδιώκουμε, τι δημόσια διοίκηση χρειαζόμαστε, πώς πρέπει να αντιμετωπίζουμε τους θεσμούς, ποιες είναι τελικά εκείνες οι μεταρρυθμίσεις που θα εμπεδώσουν μια πραγματικά δημοκρατική λειτουργία στη δημόσια σφαίρα;
Όλα τα παραπάνω αποτελούν αυτονόητα δεδομένα μιας πρωτόγνωρης διαδικασίας, που θέλουμε να τη ζήσουμε με τη χαρά της δημιουργίας και των πρωτοβουλιών σε συνθήκες εγχώριες και διεθνείς, εξαιρετικά δύσκολες για την Αριστερά και τον προοδευτικό χώρο.
Σε όλη αυτή την πορεία διαισθάνομαι, και όχι μόνο, ότι συνυπάρχουν και α-νόητα (χωρίς νόημα) δεδομένα είτε με τη μορφή δημόσιων παρεμβάσεων, είτε με μια έρπουσα «πληροφόρηση», είτε με τεχνητούς διχασμούς γι’ αυτούς που θέλουν να κρατήσουν «κλειστό» το ιερό κ.λπ.
Τα διακρίνω από τις ευνόητες επιδιώξεις των συστημικών μας αντιπάλων σε όλα τα επίπεδα, που ως στόχο έχουν να μας οδηγήσουν σε μια κατάσταση ακίνδυνης εναλλαγής, να μας ενσωματώσουν και τελικά να μας εξουδετερώσουν ως ριζοσπαστική Αριστερά και ευρύτερα ως προοδευτικό χώρο.
Γκρίζες ζώνες
Το ιστορικό βάθος του εγχειρήματός μας, με την έννοια μιας κοινωνικοπολιτικής διεργασίας που εκφράζει ανάγκες της κοινωνικής πλειοψηφίας και ταυτόχρονα διεκδικεί με αξιώσεις ηγεμονικό ρόλο στη χώρα μας και σε ευρωπαϊκή κλίμακα και διεκδικεί σταθερά την ευθύνη της διακυβέρνησης, εξαρτάται σε έναν μεγάλο βαθμό κατά τη γνώμη μου από την ύπαρξη ενός, προφανώς δυναμικού, αλλά οπωσδήποτε πλαισίου αρχών και αξιών. Έχουμε κάνει αρκετά βήματα όλα αυτά τα χρόνια, αλλά υπάρχουν και γκρίζες ζώνες που βλάπτουν τη συλλογικότητά μας.
Είναι λοιπόν αυτονόητα η ώρα να δούμε κατάματα, σε μια συνεχή επικοινωνία και παρέμβαση με τα κοινωνικά στρώματα που θέλουμε να εκπροσωπούμε και το κοινωνικό γίγνεσθαι, τα πραγματικά επίδικα της περιόδου.
Είναι η ώρα για μια εμπνευσμένη, αποφασιστική και ουσιαστική εξωστρέφεια μιας πολιτικής δύναμης, που θέλει και μπορεί να αγωνίζεται και να αναστοχάζεται.
Η ήττα της Δεξιάς του Κ. Μητσοτάκη, σε συνθήκες συντηρητικής στροφής της Ευρώπης και ανάδυσης του δεξιού και ακροδεξιού ριζοσπαστισμού με κεντρικά συστατικά τον εθνικισμό και τον ρατσισμό κυρίως απέναντι στους πρόσφυγες και μετανάστες, δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση.
Είναι όμως αναγκαία, ορατή και εφικτή, όσα πολιτικά κόλπα κι αν χρησιμοποιήσει το «επιτελείο» του Μαξίμου.
* Ο Χρήστος Μαντάς είναι πρώην βουλευτής Ιωαννίνων του ΣΥΡΙΖΑ, μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ και της ΚΕΑ του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία
