Live τώρα    
22°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
20.2°C23.8°C
3 BF 42%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
19.1°C22.7°C
2 BF 55%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.0°C19.9°C
4 BF 60%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
20 °C
18.8°C20.8°C
5 BF 45%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
22.9°C22.9°C
3 BF 31%
Ο αληθινός φασισμός: τα σούργελα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ο αληθινός φασισμός: τα σούργελα

Η κοιτίδα του καπιταλισμού, η Βρετανία, έχει πρωθυπουργό τον Μπόρις Τζόνσον, κεντρικό θέμα στα μίντια τη Μέγκαν και τον Χάρι, τα πριγκηπόπουλα, και τα εκατομμύρια κρατικής χορηγίας. Το μέγεθος της ηγεσίας, πολιτικής και βασιλικής, εναρμονίζεται με την ποιότητα του θεάματος αλλά και την ποιότητα της λαϊκής επιλογής, της λαϊκής ψήφου. Οι Βρετανοί πολίτες έχουν επιλέξει δημοκρατικά τα κοστοβόρα σούργελα και τις σαπουνόπερες.

Χρησιμοποιώ το παράδειγμα από το πιο ουδέτερο για εμάς αγγλικό υπερπέραν γιατί στην Αριστερά το έχουμε σε κακό να εισέλθουμε στην κριτική της λαϊκής ψήφου, του γούστου, της λαϊκής ιδιοτέλειας. Πάντα οι συλλογικές επιλογές ήταν εκτός της κριτικής της Αριστεράς. Το μαζικό είναι πάντα δίκαιο. Κι όμως οι μαρτυρίες για τα προβλήματα ποιότητας των συλλογικών επιλογών αφθονούν στην Ιστορία μας.

Το πρόβλημα βέβαια είναι ότι αυτό συμβαίνει παγκοσμίως. Είναι σαν να διαμορφώνεται η πολιτική σκηνή με καρικατούρες, με «μπερλουσκονικούς» ήρωες της τηλεόρασης, με ήρωες των αγγλικών σκανδαλοθηρικών ταμπλόιντ ή των κόμιξ. Τα μεγάλα κόμματα της Αριστεράς, όπως το Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα, αλλά και του αστικού πεδίου, της γαλλικής Δεξιάς, της γερμανικής Χριστιανοδημοκρατίας, ας μην πούμε γι' αυτά του ανατολικού μπλοκ, έχουν αντικατασταθεί από χυδαίους λαϊκιστές, αγράμματες και ακαλλιέργητες ηγεσίες, συχνά από πρωτοφασίστες, που σημαίνει ότι η αισθητική που έχει διαμορφώσει η πολυετής τηλεοπτική και τώρα διαδικτυακή υποκουλτούρα γίνεται και μορφή πολιτικής παραγωγής. Πολιτικά κυριαρχούν τα σούργελα, γιατί σούργελα βλέπει ο λαός και σούργελα ψηφίζει ή παραγγέλνει ο πολίτης. Η ευρύτατη «σουργελοποίηση» είναι η πραγματική, σκοτεινή ηγεμονία και όχι οι ιδεολόγοι φιλελεύθεροι συντηρητικοί που έχουν ποιότητα και επιχείρημα.

Ο εχθρός είναι πολιτιστικός, όχι πολιτικός με τους όρους του παρελθόντος. Γιατί το σούργελο (απέναντι στο οποίο είμαστε συνήθως επιεικείς) ενέχει τον φασισμό (θυμηθείτε τα πρόσωπα της Χούντας, αλλά και πολλά αστέρια του πολιτικού πενταγράμμου) ακόμα κι αν θητεύει σε μη ακροδεξιούς χώρους. Το σούργελο απλοποιεί την πραγματικότητα σε αυτό «που καταλαβαίνει ο κοσμάκης». Κατοικεί στον πυρήνα της αντίληψης, όχι στην περιφέρεια της όρασης. Όχι μόνο στις «κηραλοιφές», στους «ζουν ανάμεσά μας», αλλά και στα εξοργιστικά, μειωτικά, αντιφεμινιστικά τηλεπαιχνίδια, στις ηλίθιες διαδικτυακές διαφημίσεις, αλλά και στην πολιτική ορθότητα, στην αλαλία.

«Νομίζω ότι το μέσο εφευρέθηκε για μένα», μου είπε κάποτε πολιτικός αντίπαλος, υστερικός «τουιτεράκιας» και «φεϊσμπουκάκιας». Έξυπνος, υπερδραστήριος, μπλοφατζής και ακραίος, σχεδόν από αυτοδιαφημιστική, βιοποριστική επιλογή. Η δεξιά ακρότητα δεν υπήρχε ίσως στις πολιτικές του αναφορές, αλλά στη δομή του μέσου. Προσοχή: όχι στην τεχνική δομή της πλατφόρμας, αλλά στη δομή των ιεραρχήσεων, στη δομή του τρόπου που ζύγιζε το τι θέλει το κοινό, ώστε να το κάνει κοινό του.

Η κάρπωση του κοινού, το να τσιμπήσει το κοινό, να τον «ερωτευτεί» το κοινό, να ταυτιστεί μαζί του, το να βρει τους κώδικες αγκιστρώματος, το να τους συλλέξει, να φτιάξει μια παρακαταθήκη κωδίκων, να μπορεί να τους επιστρατεύει για να αναπαράγει μια ρωμαλέα και θνησιγενή δημοφιλία, αυτή η επιμελής συλλογή cookies, η στατιστική κατηγοριοποίηση των ορμών του πλήθους, αυτό ακριβώς είναι ο βαθύς φασισμός του πολιτικού μοντέλου που περιγράφω.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL