Του Γιώργου Κακαφίκα*
Τα κόμματα ιστορικά εκφράζανε τα συμφέροντα συγκεκριμένων τάξεων ή στρωμάτων. Στην πορεία, όσα παρέκκλιναν από την αρχική θέση (ΠΑΣΟΚ) εξαϋλώθηκαν. Άλλα, που στάθηκαν συνεπή στα συμφέροντα της αστικής τάξης που υπηρετούσαν (Ν.Δ.), επανάκαμψαν. Και άλλα, που διεύρυναν την επιρροή τους σε άλλα στρώματα (ΣΥΡΙΖΑ), ενισχύθηκαν. Αυτή τη διαστρωματική διεύρυνση ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπόρεσε να την αξιοποιήσει και οργανωτικά. Είτε υποτίμησε την οργανωτική ενδυνάμωση είτε επαναπαύθηκε στην «καθαρότητα» και στις δάφνες των παλιών δομών. Θυμίζει μια παλιά παράφραση κόμματος της Αριστεράς «λίγοι και καλοί». Έτσι, σε όλη την κυβερνητική θητεία οι οργανώσεις έμειναν κλειστές, άτονες, χωρίς πρωτοβουλίες. Προβληματικές στη λειτουργία τους, σιγά - σιγά κατέληξαν σε «κλειστά κλαμπ», «λέσχες παρεών»...
Δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις, να αφουγκραστούν τον παλμό της κοινωνίας. Τις αντιδράσεις της, τη δυσφορία της για κάποια μέτρα. Δεν μπόρεσαν να γίνουν οι ιμάντες της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ προς την κοινωνία. Να εξηγήσουν, να αναλύσουν, να διαμορφώσουν μια άλλη αντίληψη από αυτή που προσπαθούσε να περάσει το κατεστημένο με αιχμή του δόρατος το μιντιακό σύστημα. Δεν ήταν ποσοτικό ή αριθμητικό ότι δυστυχώς έμειναν στη «σιγουριά» του 3%.
Φάνηκε το χάσμα από την αρχή ανάμεσα στην κορυφή και στα μεσαία στελέχη και τη βάση. Η ηγεσία πάλευε με τα θηρία, προσπαθούσε με νύχια και με δόντια να βγάλει τη χώρα στο ξέφωτο και οι οργανώσεις «πετούσαν αετό».
Τι πιο τρανταχτή απόδειξη: η πανωλεθρία των εκλογών στην Τοπική Αυτοδιοίκηση (Τ.Α.), η παντελής απουσία στο σύνολο σχεδόν των μαζικών φορέων (συνδικάτα, επιμελητήρια, αγροτικοί σύλλογοι κ.λπ.).
- Ποιος έχει την ευθύνη γι’ αυτό;
- Λογοδότησε κανείς γι’ αυτήν την ανυπαρξία στο μαζικό κίνημα; Πως θα περάσεις μια αριστερή πολιτική χωρίς να σε στηρίζει το μαζικό κίνημα στις συγκρούσεις σου με τα διάφορα κατεστημένα;
- Έγινε κάποια συζήτηση, κάποια ανάλυση, κάποια εκτίμηση;
- Είναι σε γνώση των κεντρικών οργάνων ότι στελέχη πρώτης γραμμής (Κ.Ε., Ν.Ε.) δεν στήριζαν αποφάσεις των οργανώσεων για τις εκλογές στην Τ.Α.;
- Πώς μπορεί να εξηγηθεί στις δημοτικές εκλογές η υποψηφιότητα που στήριζε ο ΣΥΡΙΖΑ να παίρνει 13%, στις περιφερειακές 19% και στις βουλευτικές 32%; Μακράν από την πραγματικότητα η απλουστευτική εξήγηση περί επιλογής προσώπων.
- Πώς μπορεί να προχωρήσει μια απόφαση, όταν τα ίδια τα στελέχη την υπονομεύουν;
- Σε τέτοια πρόσωπα μπορείς να εμπιστευθείς το νέο ξεκίνημα; Πρόσωπα που προωθούσαν προσωπικές τους επιλογές;
"Κλειστές παρέες"
Δεν νομίζω η αιτία να βρίσκεται μόνο στο «πέταγμα του χαρταετού»... Όπως ανέφερα πιο πάνω, δυστυχώς οι οργανώσεις εκφυλίστηκαν σε «κλειστά κλαμπ», «κύκλοι κλειστών παρεών», δημοσιοσχεσίτες, κυβερνητικοί παραγοντίσκοι, τοποθέτηση αχυρανθρώπων για τον καλύτερο έλεγχο...
Οι προσωπικές επιλογές δεν είχαν αφετηρία πολιτικές διαφωνίες ή διαφοροποιήσεις. Δυστυχώς, στον μικρόκοσμο που ζούμε, ήταν εμφανείς η προσωπική αντιδικία, η προσωπική επιβουλή -π.χ. να μην αναδειχθεί ο τάδε για να μην κοπεί ο δρόμος της ανέλιξής μου- και οι συμβιβασμοί με αντάλλαγμα κάποια μικροσυμφέροντα.
Ο Τσίπρας σωστά το επισήμανε το βράδυ των εκλογών, το ανέδειξε με τέτοιο εμφατικό τρόπο: το άνοιγμα του ΣΥΡΙΖΑ. Πρώτη φορά βραδιά των εκλογών προτάσσεται σ’ ένα κόμμα η οργανωτική ανασυγκρότησή του. Ενδεχόμενα, αν δεν υπήρχαν οι τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις στις 7 Ιούλη θα το είχε αναδείξει τη βραδιά των εκλογών της Τ.Α. και των ευρωεκλογών.
Αυτό το πατατράκ άλλαξε όλο τον σχεδιασμό, οδηγηθήκαμε σε πρόωρες εκλογές με το θλιβερό αποτέλεσμα την παλινόρθωση του κατεστημένου. Του κόμματος που είχε μεγάλες ευθύνες για τη χρεοκοπία της χώρας.
Ήταν ένα ηχηρό μήνυμα πρωτίστως στα στελέχη. Αλλά αυτά έκαναν πως δεν το άκουσαν. Πολλοί έγιναν αυτόματα «βασιλικότεροι του βασιλέως»... Θα ήταν πιο σώφρον, θα έδειχνε μια πιο υπεύθυνη, πιο καθαρή στάση η παραίτησή τους και το ξεκίνημα μιας νέας αρχής, έστω με μια «υπηρεσιακή», προσωρινή καθοδήγηση. Να χτιστεί ένα νέο κόμμα, που θα αγκαλιάσει και θα εκφράσει όλα τα στρώματα, όλες τις γενιές, κυρίως τις νέες, που είναι και το μέλλον. Να μπολιαστεί το νέο με το παλιό για να χτιστούν γερές βάσεις. Να μην γίνει μια αριθμητική αύξηση, να μην γίνει μια νέα πρόσθεση στο «κλειστό κλαμπ» και να γίνει πιο πολυμελές.
Το νέο άνοιγμα να φέρει την ανατροπή σε καθεστωτικές αντιλήψεις και συμπεριφορές, να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά και να γίνει ένας δυνατός ιμάντας σύνδεσης με την κοινωνία. Να ξεκινήσει ένας ουσιαστικός προσυνεδριακός διάλογος, να κατατεθούν απόψεις που θα επεξεργαστεί το επερχόμενο συνέδριο:
- Τι κόμμα θέλουμε και τι χρειάζεται η κοινωνία;
- Πώς θα γίνει η ενσωμάτωση των νέων μελών;
- Πώς θα αντιμετωπιστούν οι αντιθέσεις νέων - παλιών μελών;
- Πώς θα ανοιχτούν οι οργανώσεις στην κοινωνία;
- Πώς θα αφομοιωθεί πολιτικά αυτό το εγχείρημα; Οι όποιες πολιτικές διαφωνίες του παρελθόντος των νέων μελών δεν πρέπει να σταθούν εμπόδιο εφόσον σήμερα υιοθετούν την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ.
Ιδεολογικές συγχύσεις
Να αποσαφηνιστούν κάποιες πολιτικές και ιδεολογικές συγχύσεις περί πασοκοποίησης ή πασοκογένων και βέβαια κάποια παλιά οργανωτικά «αμαρτήματα» που δεν μπορούν να συνεχιστούν δημιουργώντας νέες συγχύσεις:
Ι. Υπάρχει μια λαθεμένη αντίληψη σύμφωνα με την οποία η Προοδευτική Συμμαχία ταυτίζεται με τους πασοκογενείς. Το κόμμα είναι ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία και δεν ξέρουμε ποιο όνομα θα δώσει το συνέδριο. Είναι αδόκιμος προσδιορισμός χωρίς επιστημονική βάση ο όρος «πασοκογενείς». Θεωρούνται άτομα που κάποτε ήταν στρατευμένοι σε έναν άλλο πολιτικό χώρο. Η παρέκκλιση της ηγεσίας σε συντηρητικές πολιτικές τους ανάγκασε ορθά και έντιμα να καταθέσουν τη διαφωνία τους και να αποχωρήσουν. Προσχώρησαν σε έναν συγγενή πολιτικό χώρο με ξεκάθαρη ιδεολογία και θέση στον αριστερό - προοδευτικό χώρο. Έκαναν το ουσιαστικό βήμα. Ξέκοψαν με το χθες, ξεκίνησαν μια νέα αρχή. Δεν μπορεί η κομματική προέλευση να έχει ταυτοτικά χαρακτηριστικά και να συνοδεύει τον καθένα στη νέα πορεία. Προσοχή όμως: υπάρχουν και οι καιροσκόποι. Αυτοί που άφησαν τις καρέκλες γιατί δεν τους πρόσφεραν αυτά που ήθελαν και τώρα ψάχνουν νέο «στασίδι».
ΙΙ. Υπάρχει μια οργανωτική παραδοξότητα: να υπάρχουν «κόμματα» μέσα στο κόμμα. Ομάδες, πλατφόρμες συνεδριάζουν, οργανώνουν συνδιασκέψεις που προσεγγίζουν οργανωτική αυτοτέλεια, δημοσιοποιούν θέσεις αντίθεσης, διαφωνίας παράλληλα με την κεντρική πολιτική γραμμή. Αυτές οι πρακτικές δεν οδηγούν σε σύγχυση, προβληματισμό και αμφισβήτηση στα μέλη;
Πώς τα βοηθάς να αποκτήσουν ιδεολογική πανοπλία όταν βομβαρδίζονται από αντιφατικές, ενίοτε αντίρροπες θέσεις καμουφλαρισμένες;
Αν δεν έχεις «μπετοναρισμένη» την οργάνωση και δεν εξασφαλίσεις την καθαρότητα και την ενιαία πολιτική σου πρόταση, δεν μπορείς να επανέλθεις στην κυβέρνηση για να υπηρετήσεις τα λαϊκά συμφέροντα.
Η πολυσυλλεκτικότητα είναι χαρακτηριστικό των αστικών κομμάτων, που η κάθε τάση εξυπηρετεί διαφορετικά συμφέροντα. Η Αριστερά εκφράζει τα ενιαία λαϊκά συμφέροντα.
Όμως, εκτός από τις οργανωτικές αδυναμίες, υπήρξε και επικοινωνιακό Βατερλώ. Εκτιμήσεις, αναλύσεις, παρεμβάσεις ελλειμματικές - λανθασμένες, που ανέτρεψαν όλον τον σχεδιασμό για εκλογές τον Οκτώβριο, με αποτέλεσμα οι πρόωρες εκλογές να φέρουν την παλινόρθωση του κατεστημένου στην πιο επιθετική του μορφή. Είναι από τα πιο σοβαρά ζητήματα...
Θα επανέλθουμε γι’ αυτά...
* Ο Γιώργος Κακαφίκας είναι μέλος της Ο.Μ. ΣΥΡΙΖΑ Ημαθίας
