Η πρόταση νόμου του ΣΥΡΙΖΑ για την ψήφο των απόδημων Ελλήνων, που βασίζεται εξ ολοκλήρου στο πόρισμα της ειδικής επιτροπής, «αποτελεί τη βέλτιστη λύση» επισημαίνει στην «Αυγή» ο Κώστας Πουλάκης. Ο πρώην γ.γ. του υπουργείου Εσωτερικών και πρόεδρος της ειδικής επιτροπής υπογραμμίζει ότι η πρόταση της επιτροπής αποτελεί «το σημείο πολιτικής και συνταγματικής ισορροπίας μεταξύ δύο αντίθετων αλλά εξίσου βάσιμων προσεγγίσεων: να διευκολυνθεί η πολιτική συμμετοχή των συμπολιτών μας που δεν ζουν στη χώρα, χωρίς να αλλοιωθεί η πολιτική βούληση των ανθρώπων που υφίστανται τις συνέπειες των όποιων αποφάσεων».
Επιπλέον παρατηρεί ότι η μετανάστευση έχει αλλάξει χαρακτήρα και «οι άνθρωποι σήμερα μετακινούνται συχνότερα για σπουδές ή δουλειά» σημειώνοντας ότι «είναι και προς το συμφέρον της χώρας να ενθαρρύνει την πολιτική τους συμμετοχή». Ο Κ. Πουλάκης τονίζει ότι «η αυτοπρόσωπη εγγραφή και παρουσία των εκλογέων στα εκλογικά τμήματά τους είναι μια ελάχιστη απόδειξη της ύπαρξης ενός στοιχειώδους ενδιαφέροντος για τα ελληνικά πολιτικά πράγματα», ενώ υπογραμμίζει ότι με την επιστολική ψήφο θα έρχονταν σε δυσμενέστερη θέση οι εκλογείς της Ελλάδας, όπου δεν μπορεί να ισχύσει η λύση αυτή.
Σχολιάζοντας τη στάση της Ν.Δ. για το ζήτημα της ψήφου των απόδημων Ελλήνων είναι επικριτικός. Θυμίζει ότι η Ν.Δ. μόλις ανέλαβε τη διακυβέρνηση «έθαψε» το πόρισμα της ειδικής επιτροπής και «καλεί τα κόμματα να στηρίξουν την κυβερνητική πρόταση, που ακόμα δεν υφίσταται, πέρα από κάποιες σκόρπιες και εξόφθαλμα αντισυνταγματικές αναφορές του». Επισημαίνει ακόμα ότι το πόρισμα της επιτροπής στηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό στην έκθεση της ΕΕΔΑ, συντάκτης της οποίας ήταν ο Γιώργος Γεραπετρίτης, υπουργός Επικρατείας σήμερα.
Συνέντευξη στον Κώστα Παπαγιάννη
* Γιατί θα πρέπει ένας Έλληνας πολίτης που ζει πλέον μόνιμα στο εξωτερικό να διευκολυνθεί για να ψηφίσει στις εκλογές για το Ελληνικό Κοινοβούλιο από τον τόπο κατοικίας του;
Η εύκολη απάντηση θα ήταν «γιατί το λέει το σύνταγμα από το 1975». Επί της ουσίας ωστόσο του ερωτήματός σας, πράγματι ο προβληματισμός είναι βάσιμος. Πολλοί λένε ότι δεν θα πρέπει να διευκολύνονται να ψηφίζουν όσοι δεν ζουν στη χώρα και, επομένως, δεν μοιράζονται, τουλάχιστον όχι στον ίδιο βαθμό, την καθημερινότητα και τα προβλήματα των κατοίκων της χώρας.
Πρέπει όμως να έχουμε υπόψη ότι στη σύγχρονη εποχή η μετανάστευση δεν έχει τον απόλυτο χαρακτήρα που είχε παλαιότερα. Οι άνθρωποι σήμερα μετακινούνται συχνότερα για σπουδές ή δουλειά, χωρίς απαραίτητα να ξεκόβουν οριστικά από την πατρίδα τους.
Επομένως είναι και προς το συμφέρον της χώρας να ενθαρρύνει την πολιτική τους συμμετοχή βρίσκοντας το κατάλληλο σημείο ισορροπίας, αυτό δηλαδή που κάνει η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ. Να θυμίσω ότι στις ευρωεκλογές η διευκόλυνση για τους Έλληνες που διαμένουν σε χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ισχύει από το 1984.
* Με βάση και την πρόσφατη πρόταση νόμου που κατέθεσε, γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ δίνει έμφαση στο να μην μπορεί η ψήφος των απόδημων Ελλήνων να επηρεάσει το συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα;
Επιτρέψτε μου να υπογραμμίσω ότι η πρόταση νόμου που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ στηρίζεται εξ ολοκλήρου στο πόρισμα της ειδικής επιτροπής που συγκροτήθηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Η επιτροπή αυτή, με τη συμμετοχή εξαιρετικών επιστημόνων και επιτελικών στελεχών της δημόσιας διοίκησης, ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το ζήτημα που θίγετε, το πώς δηλαδή θα υπολογίζονται οι ψήφοι των εκτός επικρατείας εκλογέων. Και κατέληξε να προτείνει την πρόβλεψη ενός ορισμένου μεταβλητού αριθμού τριών έως δώδεκα εδρών, αναλόγως του πλήθους των εγγεγραμμένων κάθε φορά στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του εξωτερικού, οι οποίες θα κατανέμονται αποκλειστικά με βάση τα αποτελέσματα του εξωτερικού.
Η συγκεκριμένη πρόταση δεν είναι αυθαίρετη. Αποτελεί τη βέλτιστη λύση, το σημείο πολιτικής και συνταγματικής ισορροπίας μεταξύ δύο αντίθετων αλλά εξίσου βάσιμων προσεγγίσεων: να διευκολυνθεί η πολιτική συμμετοχή των συμπολιτών μας που δεν ζουν στη χώρα, χωρίς να αλλοιωθεί η πολιτική βούληση των ανθρώπων που υφίστανται τις συνέπειες των όποιων αποφάσεων. Εξάλλου υιοθετούμε πλήρως τις πάγιες θέσεις του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού, τις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας του Συμβουλίου της Ευρώπης (Επιτροπή για τη Δημοκρατία Μέσω του Δικαίου), αλλά και την Έκθεση της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, ως ανεξάρτητου γνωμοδοτικού οργάνου της Ελληνικής Πολιτείας.
* Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει την αυτοπρόσωπη εγγραφή του ενδιαφερόμενου πολίτη στους εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού; Γιατί προτείνεται η συγκρότηση εκλογικών τμημάτων εξωτερικού και όχι η επιστολική ψήφος;
Εξετάσαμε αναλυτικά όλες τις συνταγματικές, πολιτικές, οργανωτικές, τεχνικές και οικονομικές παραμέτρους κάθε λύσης. Και πρέπει να σας πω ότι και η επιστολική και η ηλεκτρονική ψήφος έχουν σημαντικά μειονεκτήματα, όπως δείχνει η διεθνής εμπειρία. Κυρίως όμως σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου σχεδόν ποτέ δεν είναι εγκαίρως γνωστή η ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών, η επιστολική ψήφος είναι πρακτικά ανέφικτη αν δεν αλλάξει όλη η διαδικασία.
Το σημαντικότερο ωστόσο είναι ότι η αυτοπρόσωπη εγγραφή και παρουσία των εκλογέων στα εκλογικά τμήματα που θα στηθούν στον τόπο κατοικίας τους είναι μια ελάχιστη απόδειξη της ύπαρξης ενός στοιχειώδους ενδιαφέροντος για τα ελληνικά πολιτικά πράγματα. Εξάλλου αυτό ισχύει και για τους εκλογείς που κατοικούν στην Ελλάδα, τους οποίους δεν μπορούμε να φέρουμε σε δυσμενέστερη θέση από τη στιγμή που η επιστολική ψήφος δεν μπορεί να ισχύσει καθολικά.
* Πώς σχολιάζετε τη στάση της Ν.Δ. στο ζήτημα; Εκτιμάτε ότι θα στηρίξει τελικά τις προτάσεις που περιλαμβάνονται στην πρόταση νόμου του ΣΥΡΙΖΑ; Ποια είναι η εμπειρία σας από τη λειτουργία της σχετικής ειδικής επιτροπής στο πόρισμα της οποίας βασίστηκε η πρόταση νόμου;
Η εμπειρία που είχαμε από τη λειτουργία της επιτροπής, η οποία συγκροτήθηκε από τη Βουλή με τον Ν. 4555/2018, είναι εξαιρετική. Κι αυτό έχει επισημανθεί δημοσίως από μέλη της επιτροπής που πολιτικά δεν πρόσκεινται στον ΣΥΡΙΖΑ. Η επίπονη, δημοκρατική και διαφανής διαδικασία που ακολουθήσαμε, αντιμετωπίζοντας για πρώτη φορά με θεσμικό τρόπο ένα χρόνιο και πολλαπλά δύσκολο ζήτημα, καθιστά την πρόταση στην οποία καταλήξαμε μία πολύ καλή βάση συζήτησης μεταξύ όλων των κομμάτων.
Γι’ αυτό και βρίσκω εξαιρετικά υποκριτική τη στάση της Νέας Δημοκρατίας. Ο υπουργός Εσωτερικών κ. Θεοδωρικάκος, ενώ παρέλαβε, τη μέρα που ανέλαβε τα καθήκοντά του, έτοιμο το νομοσχέδιο που είχε καταρτίσει η επιτροπή, το «έθαψε» και καλεί τα κόμματα να στηρίξουν την κυβερνητική πρόταση, που ακόμα δεν υφίσταται, πέρα από κάποιες σκόρπιες και εξόφθαλμα αντισυνταγματικές αναφορές του.
Αναρωτιέμαι μάλιστα πώς μπορεί η πρόταση της κυβέρνησης να διαφοροποιηθεί από τη βασική λογική του νομοσχεδίου της επιτροπής, τη στιγμή που ο έτερος αρμόδιος υπουργός της, ο κ. Γεραπετρίτης, έχει υπάρξει ο συντάκτης της έκθεσης της ΕΕΔΑ, στην οποία στηριχθήκαμε σε μεγάλο βαθμό. Ελπίζω η επιστημονική άποψη του κ. Γεραπετρίτη να μην υποχωρήσει σε τυχόν κυβερνητικές σκοπιμότητες.
Η κυβέρνηση, αν εννοεί τις υποσχέσεις της προς τους Έλληνες του εξωτερικού, οφείλει να ακολουθήσει τη θεσμική οδό που έχει ανοιχτεί.
