Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
24 °C
22.0°C24.8°C
3 BF 39%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
21.0°C24.2°C
2 BF 52%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
18.8°C20.5°C
4 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
20 °C
19.3°C19.8°C
5 BF 60%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
22.9°C24.0°C
3 BF 33%
Η ρύθμιση για το άσυλο μάλλον δημιουργεί παρά λύνει προβλήματα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η ρύθμιση για το άσυλο μάλλον δημιουργεί παρά λύνει προβλήματα

Της Μαρίας Γιαννακάκη

Η ανακοίνωση της κυβέρνησης μετά το πέρας της έκτακτης συνεδρίασης του ΚΥΣΕΑ για το προσφυγικό στις 31 Αυγούστου περιείχε δύο φράσεις που η μία αναιρούσε την άλλη: έκανε λόγο για «κατάργηση του δεύτερου βαθμού εξέτασης προσφυγών» αλλά «πάντα με σεβασμό στο κοινοτικό κεκτημένο».

Είναι απορίας άξιο πως ο αρμόδιος υφυπουργός, Γιώργος Κουμουτσάκος, με την πείρα και γνώση του πρώην ευρωβουλευτή, αλλά και διπλωμάτη, δεν προστάτευσε την κυβέρνησή του από ένα τέτοιο ολίσθημα: Η πρόβλεψη δεύτερου βαθμού εξέτασης των αιτήσεων ασύλου δεν αποτελεί ελληνική ιδιαιτερότητα αλλά υποχρέωση που προβλέπεται, για το σύνολο των κρατών - μελών της Ε.Ε., απευθείας από το ενωσιακό δίκαιο, το οποίο απαιτεί α) ανεξάρτητο δεύτερο βαθμό ασύλου, β) εξέταση και στον δεύτερο βαθμό της ουσίας της αίτησης διεθνούς προστασίας γ) δωρεάν νομική βοήθεια στους αλλοδαπούς και δ) αυτόματη αναστολή της απέλασης με την κατάθεση της προσφυγής (με συγκεκριμένες εξαιρέσεις) και ως εκ τούτου δεν μπορεί να καταργηθεί από τον εθνικό νομοθέτη. Τα παραπάνω αποτελούν αντανάκλαση βασικών εγγυήσεων του κράτους δικαίου και θεμελιωδών δικαιωμάτων, που προβλέπονται στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, καθώς και στη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Και προς επίρρωση των παραπάνω ας θυμηθούμε ότι η κυβέρνηση Καραμανλή, με το Π.Δ. 90/2008, είχε επιχειρήσει αντίστοιχη κατάργηση του δεύτερου βαθμού εξέτασης των αιτημάτων ασύλου, γεγονός που οδήγησε στην αποχώρηση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ από τη διαδικασία ασύλου και συνετέλεσε, μεταξύ άλλων, στην καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου λόγω απουσίας ενός δίκαιου και αποτελεσματικού συστήματος ασύλου.

Όπως τονίζει και η Ένωση Διοικητικών Δικαστών, οι καθυστερήσεις που επισημαίνονται δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο, αλλά παρατηρούνται σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, πόσο μάλλον στην Ελλάδα, η οποία δέχεται ένα τεράστιο όγκο αιτήσεων διεθνούς προστασίας και οι αρμόδιες Υπηρεσίες (η Υπηρεσία Ασύλου και η Αρχή Προσφυγών) είναι όχι μόνο υποστελεχωμένες, καθώς οι μνημονιακές υποχρεώσεις και οι αδύναμοι προϋπολογισμοί των υπουργείων άφησαν και εδώ ανεξίτηλο στίγμα, αλλά και στελεχώνονται από υπαλλήλους στη συντριπτική πλειονότητά τους συμβασιούχους, οι οποίοι αποχωρώντας μετά τη λήξη της σύμβασης παίρνουν μαζί τους πολύτιμη εμπειρία και εκπαίδευση. Αντίστοιχα προβλήματα αντιμετωπίζει και η Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης, που υποδέχεται και καταγράφει αρχικά τους αλλοδαπούς στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, αλλά και σε όλη την Ελλάδα.

Σκοπός του συστήματος χορήγησης ασύλου πρέπει να είναι η ορθή απονομή διεθνούς προστασίας με τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των αιτούντων. Με τον στόχο αυτό στον σκληρό πυρήνα της σκέψης μας, η λειτουργία των επιτροπών δευτέρου βαθμού έχει αποδειχθεί επιτυχής.

Θα ήταν λύση η εξαγγελθείσα πρόθεση της κυβέρνησης να εξετάζουν τα διοικητικά δικαστήρια τις προσφυγές κατά των απορριπτικών αποφάσεων για το άσυλο;

Θα απαιτούσε άμεσο ορισμό περισσότερων από 60 δικαστών πανελλαδικά, οι οποίοι θα ασχολούνταν αποκλειστικά με αυτό, αλλά και τροποποίηση της διοικητικής δικονομίας για να προσαρμοστεί στις ιδιαιτερότητες του δικαίου του ασύλου, όπως η εύλογη πιθανολόγηση των ισχυρισμών των προσφευγόντων, αντί της πλήρους απόδειξης, η ανάγκη διασύνδεσης του ηλεκτρονικού συστήματος των δικαστηρίων με το σύστημα της Υπηρεσίας Ασύλου «Αλκυόνη», στο οποίο βρίσκονται οι φάκελοι των αλλοδαπών κ.λπ. Τέλος, απαιτείται η υποστήριξη των δικαστών από εισηγητές που θα βρίσκουν πληροφορίες για τη χώρα καταγωγής σχετικές με την κάθε υπόθεση, έρευνα ιδιαίτερα χρονοβόρα.

Χωρίς τα παραπάνω, καθίσταται ιδιαίτερα δύσκολο έως αδύνατον να έχουμε δίκαιη και ταχεία εξέταση των υποθέσεων ασύλου στα διοικητικά δικαστήρια. Αντιθέτως, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να υπάρξουν περισσότερες καθυστερήσεις και αρρυθμίες στις διαδικασίες ασύλου, καθώς και ο κίνδυνος να δημιουργηθούν προβλήματα στην εύρυθμη λειτουργία των διοικητικών δικαστηρίων.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL