Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.1°C20.7°C
2 BF 52%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
16.5°C18.5°C
2 BF 68%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 70%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
15.4°C18.0°C
4 BF 52%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.9°C19.9°C
3 BF 40%
Γιάννης Καρούζος: Όταν η προσφυγή στη Διαιτησία καθίσταται αδύνατη!
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Γιάννης Καρούζος: Όταν η προσφυγή στη Διαιτησία καθίσταται αδύνατη!

Του Γιάννη Καρούζου*

Ο θεσμός της Διαιτησίας συνιστά έναν, συνταγματικά προβλεπόμενο, επικουρικό τρόπο επίλυσης των συλλογικών διαφορών. Τούτο σημαίνει ότι, σε περίπτωση αποτυχίας των συλλογικών διαπραγματεύσεων αναφορικά με τη σύναψη μίας συλλογικής σύμβασης εργασίας, τα μέρη δύνανται να προσφύγουν σε ένα τρίτο και αμερόληπτο όργανο, το οποίο θα αναλάβει να επιλύσει τη μεταξύ τους διαφορά.

Σύμφωνα με το έως σήμερα ισχύον δίκαιο, η προσφυγή στη Διαιτησία ήταν πάντοτε δυνατή με κοινή συμφωνία των μερών. Παράλληλα όμως υφίστατο η δυνατότητα μονομερούς προσφυγής σε δύο συγκεκριμένες περιπτώσεις, ήτοι α) μετά την αποδοχή της πρότασης του μεσολαβητή, εφόσον το άλλο μέρος την απέρριψε, και β) όταν το έτερο μέρος αρνήθηκε τη μεσολάβηση.

Η διαδικασία της προσφυγής στη Διαιτησία μεταβάλλεται ριζικά με τις προβλέψεις που περιλαμβάνονται στο νέο εργασιακό νομοσχέδιο. Τα κριτήρια προσφυγής στη Διαιτησία αυστηροποιούνται, ενώ παράλληλα προκύπτουν εύλογα ερωτήματα σχετικά με την πρακτική εφαρμογή της εν λόγω διάταξης.

Ειδικότερα, η νέα διάταξη προβλέπει ότι η μονομερής προσφυγή στη Διαιτησία είναι δυνατή αποκλειστικά σε δύο περιπτώσεις. Η πρώτη περίπτωση αφορά τις επιχειρήσεις δημόσιου χαρακτήρα και κοινής ωφέλειας. Όταν λοιπόν η συλλογική διαφορά ανακύπτει ανάμεσα σε εργαζομένους και επιχειρήσεις τέτοιου χαρακτήρα, είναι δυνατή η μονομερής προσφυγή στη Διαιτησία, πάντοτε όμως ως έσχατο και επικουρικό μέσο επίλυσης αυτής.

Η δεύτερη περίπτωση είναι αυτή που φαίνεται περισσότερο προβληματική και αόριστη. Ειδικότερα προβλέπεται ότι είναι δυνατή η μονομερής προσφυγή στη Διαιτησία εάν η συλλογική διαφορά αφορά τη σύναψη συλλογικής σύμβασης εργασίας και α) αποτύχουν οριστικά οι διαπραγματεύσεις και β) η επίλυσή της επιβάλλεται από υπαρκτό λόγο γενικότερου κοινωνικού ή δημοσίου συμφέροντος συνδεόμενο με τη λειτουργία της ελληνικής οικονομίας.

Η έννοια της δεύτερης αυτής προϋπόθεσης είναι δυσχερές να αναγνωριστεί, καθώς αυτή αποτυπώνεται με έναν όλως αόριστο και γενικόλογο τρόπο. Σε κάθε δε περίπτωση φαίνεται να στερεί το δικαίωμα σε μικρότερες επιχειρήσεις να προσφύγουν, στο πλαίσιο σύναψης μίας επιχειρησιακής συλλογικής σύμβασης, στον θεσμό της Διαιτησίας.

Αντιθέτως, η πρώτη προϋπόθεση εξειδικεύεται στην ίδια τη διάταξη, μέσω της καθιέρωσης επιπλέον κριτηρίων και προϋποθέσεων. Έτσι οριστική θεωρείται η αποτυχία των διαπραγματεύσεων όταν α) έληξε η κανονιστική ισχύς τυχόν υπάρχουσας συλλογικής σύμβασης, β) έχει εξαντληθεί κάθε μέσο συνεννόησης και συνδικαλιστικής δράσης και γ) το μέρος που προσφεύγει συμμετείχε στη διαδικασία της μεσολάβησης και αποδέχτηκε την πρόταση του μεσολαβητή. Οι εν λόγω προϋποθέσεις μάλιστα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά.

Εν προκειμένω τίθεται το εξής εύλογο ερώτημα: Τι θα συμβεί σε περίπτωση που το ένα μέρος αρνηθεί να προσέλθει στη μεσολάβηση; Έως σήμερα η συμπεριφορά αυτή θεωρούταν ως κακόπιστη στάση κατά τις διαπραγματεύσεις και ως εκ τούτου προβλεπόταν η δυνατότητα του άλλου μέρους να προσφύγει μονομερώς στη Διαιτησία.

Με τη νέα διάταξη όμως η προσφυγή στη Διαιτησία φαντάζει αδύνατη. Με τον τρόπο αυτό, όμως, το μέρος που αρνήθηκε να προσέλθει στη μεσολάβηση οδηγώντας τη συλλογική διαπραγμάτευση σε αδιέξοδο δεν έχει καμία συνέπεια, ενώ το καλόπιστο μέρος εγκλωβίζεται μη δυνάμενο να πράξει τίποτα.

Η πρόβλεψη όλων αυτών των προϋποθέσεων, καθώς και ο τρόπος που αυτές αποτυπώνονται, καθιστούν τελικά ιδιαιτέρως δυσχερή, ενδεχομένως και σε ορισμένες περιπτώσεις αδύνατη, την προσφυγή στη Διαιτησία.

* Ο Γιάννης Καρούζος είναι εργατολόγος

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL