Του Νίκου Δόικου
Άραγε υπάρχει κοινωνική διαθεσιμότητα για ρήξεις, τούτη την εποχή της αναδίπλωσης, των ατομικών δρόμων, των σκληρών ανταγωνισμών επιβίωσης, των νεόπτωχων, την εποχή του σουργελισμού και των Μνημονίων;
Ναι. Υπάρχει. Είναι εκείνη η σωτήρια τάση μας να θεωρούμε και να εκλαμβάνουμε, από ένα σημείο και πέρα, ως δεδομένες τις ποσοτικές απολαβές. Είναι η ίδια ακριβώς τάση που καθορίζει και το σημείο εκκίνησης ενός ποιοτικού άλματος, όταν ο κορεσμός από τα ποσοτικά οδηγεί στην αναζήτηση ποιοτικών κατακτήσεων. Πολύ περισσότερο σήμερα, όταν πολλές κοινωνίες βιώνουν πέραν των άλλων και την ποσοτική ένδεια της ελίτ.
Το άνοιγμα στην κοινωνία
Τώρα, στροφή προς την κοινωνία δεν σημαίνει συνεργασία με κάποιους πρώην υπουργούς άλλων κομμάτων οι οποίοι, υποτίθεται, εκπροσωπούν κοινωνικές ομάδες. Υπήρξε τραγικό λάθος προ των εκλογών και θα αποδειχθεί, φοβάμαι, ολέθριο λάθος εάν επαναληφθεί. Το επιζητούμενο άνοιγμα στην κοινωνία πραγματοποιείται προς την ίδια την κοινωνία και όχι δι’ αντιπροσώπων της.
Αποκεντρωμένα. Σε όλες τις πόλεις της επικράτειας, στους χώρους εργασίας, μόρφωσης και παραγωγής πολιτισμού. Διά των στελεχών και των βουλευτών, όπου νομίζω θα διαπιστωθεί πως στο 31,53% (το οποίο οφείλεται στη δημοτικότητα του Τσίπρα και όχι βέβαια στις ατυχείς επιλογές κυβερνητικών στελεχών και τις κοινωνικά ανύπαρκτες «συνιστώσες» και κομματικές οργανώσεις) κρύβεται η ποιότητα της ελληνικής κοινωνίας. Η ίδια ποιότητα που δεν αξιοποιήθηκε ούτε με το 36% του 2015.
Βέβαια, πάντα υπάρχει το ενδεχόμενο κάποια στελέχη ή βουλευτές να υπονομεύσουν την προσπάθεια θεωρώντας τη διεύρυνση ως απειλή κατά της προσωπικής τους «εκτυφλωτικής» τροχιάς στο πάνθεο των μεγάλων αγωνιστών. Εκεί η Π.Γ. οφείλει να παίξει τον ρόλο της εφόσον έχει προηγουμένως προετοιμάσει ένα συμπαγές περιφερειακό δίκτυο επικοινωνίας.
Απέναντι στην ασυδοσία των «αγορών»
Ακόμη και σε δια-κοινωνική βάση, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτό το προσεγμένο άνοιγμα προς τις κοινωνίες, με κεντρικό στόχο την κατίσχυση ενός κοινωνιο-κεντρικού μετώπου απέναντι στην ασυδοσία των λεγόμενων «αγορών», δεν θα έπρεπε να περιοριστεί σε πρωτοβουλίες κορυφής, αλλά να ευδοκιμήσει στα πανεπιστήμια, στα εργοστάσια, στις επιχειρήσεις, στο Ευρωκοινοβούλιο.
Διαφορετικά η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παραπαίει μέσα στην εξωφρενική αντίφαση μιας νομισματικής ένωσης αλληλο-συγκρουόμενων εθνικών οικονομιών. Ένας πλεονασματικός Βορράς που θα αναπτύσσεται πάνω στα σωρευτικά ελλείμματα του ελλειμματικού Νότου. Αντίφαση που θα οδηγήσει, νομοτελειακά, στη διάλυση της.
Ακόμα και αν η Ευρώπη προχωρήσει στην πολιτική ενοποίηση, τούτο δεν θα έχει κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα εάν δεν ταυτιστεί με την πολιτική αυτονομία απέναντι στην επιδιωκόμενη ηγεμονία της υπερεθνικής επιχειρηματικής ελίτ, η οποία χειραγωγεί κυβερνήσεις και οδηγεί τις στρατιές των νεόπτωχων στους κάδους απορριμμάτων των ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων.
Η κρίση (με την έννοια της ανορθολογικότητας στην κοινωνική οργάνωση που πρέπει να ανατραπεί) έχει τις ρίζες της στο κοινωνικό (οικονομικοπολιτικό) μοντέλο που επέβαλε η διεθνική ελίτ κυρίως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Άρα υπέρβαση της κρίσης και ανατροπή του συστήματος απαιτούν πρώτα απ’ όλα κοινωνική αφύπνιση και εμπλοκή. Δηλαδή ενδυνάμωση, οργάνωση και συντονισμό της κοινωνικής δυναμικής.
Η κρίση του 2008
Άλλωστε βιωματικά πλέον διαπιστώσαμε πως η επαγγελία μιας ασύδοτης υπερανάπτυξης των μεγεθών της αγοράς (και των ολίγων) μέσω της «προσωρινής» εξαθλίωσης των 2/3 της κοινωνίας και η προσμονή πως τα ίδια τα μεγέθη και η δυναμική της αγοράς, εν καιρώ, θα συμπαρασύρουν ολόκληρη την κοινωνία στην ανάπτυξη και την ευημερία, αποδείχτηκε επαγγελία ιστορικά ανεδαφική και κοινωνικά ασύμβατη.
Το 2008 χρειάστηκαν σοσιαλιστικά και κεϋνσιανά εργαλεία (ό,τι δηλαδή χλεύαζαν οι μονεταριστές) για να περισωθούν οι κολοσσοί του νεοφιλελεύθερου Κάμελοτ.
Έκτακτο πακέτο διάσωσης από την Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα (FED) και διαμεσολάβηση για την εξαγορά της Bear Stearns. Kρατικοποίηση της βρετανικής Northern Rock. Εξαγορά του 79% του ασφαλιστικού γίγαντα AIG από το Αμερικανικό Δημόσιο. Εξαγορά της Fortis από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καθώς και δεκάδων άλλων χρηματοπιστωτικών και ασφαλιστικών επιχειρήσεων.
Εκεί, στις ίδιες τις μητροπόλεις της, κατέρρευσε η νεοφιλελεύθερη έπαρση, το έωλο αφήγημα της Σχολής του Σικάγου.
Νομίζω πως, για τις κοινωνίες του 21ουαιώνα, αυτή ακριβώς η κατάρρευση σηματοδοτεί την αφετηρία της κοινωνικής και πολιτικής τους αυτονομίας.
Με σχέδιο και συναινέσεις
Σε τούτη την αναπόφευκτη ρήξη μεταξύ κοινωνικής αυτονομίας και αγοραίας ασυδοσίας, ουσιαστικά, μεταξύ κοινωνίας (πολιτικής) και αγοράς, οι ανατρεπτικές, αντι-διαχειριστικές δυνάμεις οφείλουν να είναι «έτοιμες από καιρό». Με επεξεργασμένο το νέο ανθρωπο-κεντρικό αφήγημα. Κυρίως, με διασφαλισμένη την κοινωνική συμβατότητα του νέου μοντέλου, την κοινωνική του επαλήθευση. Γεγονός που προϋποθέτει άνοιγμα όχι γενικώς στην κοινωνία, αλλά στα πεδία των συναινέσεων, όπου (πέραν των θεμελιωδών - αξονικών αρχών της) η ιδεολογία, ως συστηματοποίηση συναινέσεων πλέον, δεν εισάγεται από έξω σε κάποια τάξη ή σε κάποιο μέτωπο τάξεων, αλλά παράγεται από την ίδια την κοινωνία ως βιωματική εμπειρία, ως κατάκτηση δηλαδή κοινωνικής επαλήθευσης.
Περίπου το 32% των Ελλήνων πολιτών -38% των νέων- περιμένουν από μας, μακράν κάθε τακτικισμού, ένα στρατηγικό άνοιγμα στην κοινωνία, για να διδαχτούμε από αυτήν και να σκαρώσουμε, με την «αχθοφόρα ορμή» της, τη μεγάλη ενωτική παράταξη για τις μελλοντικές ανατροπές.
