Live τώρα    
17°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
13.4°C18.7°C
3 BF 63%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
12.0°C16.9°C
1 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.3°C16.6°C
2 BF 61%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C18.0°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
10 °C
9.9°C14.6°C
2 BF 76%
ΣΤΟ ΚΑΙ ΠΕΝΤΕ / Ταξινομώντας στην άμμο
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΣΤΟ ΚΑΙ ΠΕΝΤΕ / Ταξινομώντας στην άμμο

Της Μυρσίνης Δογάνη

Εδώ, στις αρχές του τέταρτου καλοκαιρινού μήνα, κάποιοι βρίσκονται ακόμα στις παραλίες απολαμβάνοντας την δροσιά του Σεπτεμβρίου, αλλά και το μίσος των αστών φίλων τους. Από αυτό το πόστο έρχεται ένας μικρός αναστοχασμός για τον ρόλο του έντυπου βιβλίου στην άμμο.

Το καλοκαιρινό ανάγνωσμα αποτελούσε παραδοσιακά ένα εργαλείο ταξινόμησης της, κατά τα άλλα, χαοτικής ανθρωπολογίας της παραλίας. Ο μέσος λουόμενος αναγνώστης προχωρούσε σε συμπεράσματα για την πολιτική και κοινωνική ψυχοσύνθεση της διπλανής ξαπλώστρας ρίχνοντας μια ματιά στο σκληρό εξώφυλλο. Ο τίτλος, ο εκδοτικός οίκος, η χρονιά δημοσίευσης, η γλώσσα γραφής, η μεταχείριση του βιβλίου, ο σελιδοδείκτης και άλλα πολλά μικρά στοιχεία αποτελούσαν ενδείξεις. Με έναν τρόπο η απουσία ρούχων ή άλλων αξεσουάρ, που σε άλλη περίπτωση επιτρέπει τη στερεοτυπική ταξινόμηση, καθιστούσε το εξώφυλλο κυρίαρχο ιδεολογικό ένδυμα.

Επρόκειτο για μια απλή διαδικασία στερεοτυπικής ταξινόμησης που επέτρεπε εύκολα και ασφαλή συμπεράσματα για τον άγνωστο διπλανό παραθεριστή, ενώ επιπλέων χάιδευε και τα ιδεολογικά και πολιτικά αντανακλαστικά εκείνων που έχουν την (πολιτική;) ψευδαίσθηση ότι η πνευματική καλλιέργεια αποτελεί διαπιστευτήριο ιδεολογικής ταύτισης.

Αυτή η διαδικασία στερεοτύπισης λειτουργούσε για αρκετά χρόνια με την παρουσία του έντυπου αναγνώσματος.

Τώρα όμως τι γίνεται που κυκλοφορούν όλο και λιγότερα έντυπα στις παραλίες; Το παρόν κείμενο δεν είναι τεχνοφοβικό αλλά πραγματικά από τότε που μπήκαν τα smartphones στη ζωή μας δεν ξέρουμε ποιος ξαπλώνει δίπλα μας ημίγυμνος. Είναι δεξιός; Είναι αριστερός; Είναι μανιακός δολοφόνος; Η σκοτεινή οθόνη δεν προσφέρει στοιχεία για ακαριαία και εύκολα συμπεράσματα. Διαβάζει fake news; Αναπαράγει hoaxes; Είναι ΑΕΚ;

Παλιότερα με μια κλεφτή ματιά στο εξώφυλλο έκανες την πρόχειρη ταξινόμηση και προχωρούσες ανάλογα με τις επιταγές των στερεοτύπων σου. Το βιβλιαράκι πάνω στην πετσέτα λειτουργούσε σαν τον κοινό γνωστό που θα σε σύστηνε ή θα σε έδιωχνε από την καλοκαιρινή παρέα. Τώρα που έχει λιγοστέψει το έντυπο σαν να χάνεται σιγά-σιγά αυτή η μυστική αλλά κοινή παραδοχή. Και -ω, τι κρίμα- μπορεί και οι δύο να διαβάζουν το ίδιο βιβλίο αλλά να μην το μάθουν ποτέ.

Από την άλλη, και για να κάνουμε και τον ανάλογο τεχνοφιλικό αντίλογο, ίσως αυτή η ιδιωτικότητα της προσωπικής οθόνης να βοηθήσει ώστε να χαλαρώσει η υπεροψία εκείνου του αναγνώστη που θέτει ακαδημαϊκά κριτήρια στα μπάνια του λαού. Και ποιος ξέρει, ίσως κρύβει μεγαλύτερο ενδιαφέρον η καλοκαιρινή παρέα τώρα που σταματάμε να ντυνόμαστε με τα βιβλία που διαβάζουμε. [email protected]

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL