Της Ρένας Δούρου*
“Ιανός”, στην καλύτερη περίπτωση, ή ά-λογη, στη χειρότερη, εμφανίζεται η κυβέρνηση Μητσοτάκη στο θέμα της κλιματικής κρίσης. Ενώ από τη μια, μέσω της πομπώδους εξαγγελίας από τον πρωθυπουργό περί “απολιγνιτοποίησης” ώς το 2028, εμφανίζεται περιβαλλοντικά “ευαίσθητη”, από την άλλη προωθεί, μέσω ιδιωτικοποιήσεων, μια “εναλλακτική” που δεν είναι λύση αλλά μέρος του προβλήματος: την αντικατάσταση του λιγνίτη από το φυσικό αέριο, σύμφωνα με το κυβερνητικό σχέδιο για την ηλεκτροπαραγωγή, τουλάχιστον ώς το 2050.
Το δήθεν “πράσινο” προσωπείο κρύβει πίσω του συγκεκριμένες πολιτικές, με σαφές οικονομικό πρόσημο, σε μια συγκυρία κατά την οποία σχεδόν το σύνολο της επιστημονικής κοινότητας αλλά και τα γεγονότα (όπως οι πρόσφατες καταστροφικές megafires στην Αυστραλία) δεν κρούουν απλώ τον κώδωνα του κινδύνου. Επιβάλλουν αλλαγή ρότας. Αλλαγή του μοντέλου ανάπτυξης, παραγωγής, διανομής πλούτου, κατανάλωσης.
Οι μέχρι σήμερα συγκεκριμένες επιλογές, και όχι αόριστες εξαγγελίες για δημιουργία εντυπώσεων, της κυβέρνησης δείχνουν ότι επιχειρείται μια εργαλειακή συνθηματολογία με όρους εξυπηρέτησης ενός μοντέλου προς όφελος ιδιωτικών συμφερόντων.
Τα γεγονότα είναι αποκαλυπτικά.
Για παράδειγμα, δεν είναι τυχαία η απόφαση της κυβέρνησης για την πώληση ολόκληρου του ποσοστού του Δημοσίου στη ΔΕΠΑ Υποδομών. “Σύμφωνα με τη δημοσιευθείσα πρόσκληση ενδιαφέροντος, εκχωρείται το σύνολο του δικτύου φυσικού αερίου σε έναν ιδιώτη, καθώς θα εισαχθεί στην πώληση της ΔΕΠΑ Υποδομών και το ποσοστό 35% που κατέχουν τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ). Μέτοχος της εταιρείας ΕΛΠΕ είναι το Ελληνικό Δημόσιο με ποσοστό 35,5%. Από την απόφαση αυτή απουσιάζει οποιαδήποτε αιτιολόγηση εκ μέρους του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) για τη σκοπιμότητα της εν λόγω απόφασης”, σημειώνουν χαρακτηριστικά 46 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ στην Ερώτηση και Αίτηση Κατάθεσης Εγγράφων Κοινοβουλευτικού Ελέγχου που κατέθεσαν.
Στο ίδιο μήκος κύματος και η προσπάθεια επαναφοράς στην ατζέντα της εκτροπής του Αχελώου, μέσω ευρείας σύσκεψης στις 16 Ιανουαρίου υπό τον υπουργό Επικρατείας Γ. Γεραπετρίτη με συμμετοχή υπουργών, εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, βουλευτών Λάρισας, Καρδίτσας, Τρικάλων κ.ά. Μια υπόθεση που μέσα σε 22 χρόνια έχει καταδικαστεί έξι φορές από το ΣτΕ ως αντίθετη με την κοινοτική νομοθεσία και το άρθρο 24 του συντάγματος για την προστασία του περιβάλλοντος.
Στην Ευρωβουλή
Εξίσου ενδεικτική για το πώς εννοεί τις δράσεις κατά της κλιματικής αλλαγής η Ν.Δ., είναι και η στάση των ευρωβουλευτών της. Είτε πρόκειται για την υπερψήφιση, στις 16 του μήνα, των χαμηλότερων στόχων μείωσης εκπομπών αερίων ακόμα και εκείνων που έχουν ήδη εγκριθεί από την Κομισιόν. Είτε για τη μη ψήφιση στις 28.11.19 του ιστορικού ψηφίσματος - τομή της Ευρωβουλής που κήρυξε “κλιματική και περιβαλλοντική κατάσταση έκτακτης ανάγκης”, καλώντας την Επιτροπή, τα κράτη - μέλη και όλους τους παγκόσμιους παράγοντες να λάβουν επειγόντως τα συγκεκριμένα μέτρα που απαιτούνται για την καταπολέμηση και τον περιορισμό της απειλής αυτής προτού να είναι πολύ αργά.
Ανάληψη πρωτοβουλιών
Στον αντίποδα της ξεπερασμένης, ιδεοληπτικής πολιτικής της κυβέρνησης, το ζητούμενο για την κοινωνία είναι η μετάβαση σε ένα νέο υπόδειγμα, με όρους περιβαλλοντικής δικαιοσύνης, αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας, κλιματικής βιωσιμότητας. Με τα απαραίτητα δημόσια εργαλεία για άσκηση ενεργειακής πολιτικής. Με την ουσιαστική στήριξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με έμφαση στην τεχνολογική καινοτομία, με ανάπτυξη όλων των μορφών, δημόσιας, κοινωνικής, ιδιωτικής επιχειρηματικότητας. Με μια ολιστική, πολυεπίπεδη απάντηση στην πρόκληση της κλιματικής κρίσης και όχι πλέον “αλλαγής”.
Οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ, η ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία, είναι γόνιμες αφετηρίες δράσης κατά των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που καταστρέφουν τον πλανήτη, βαθαίνουν τις ανισότητες, ακυρώνουν το μέλλον των παιδιών μας. Η κρίση επιβάλλει άμεση ανάληψη πρωτοβουλιών για να αλλάξουμε “το σύστημα και όχι το κλίμα”. Επιβάλλει να εργαστούμε συλλογικά -κόμματα, οργανώσεις, συλλογικότητες, πολίτες- σε εθνικό, περιφερειακό, ευρωπαϊκό, διεθνές επίπεδο, για ένα νέο πράσινο συμβόλαιο, με δημοκρατικό, προοδευτικό πρόσημο.
Γιατί το κλιματικό μας αποτύπωμα δεν πρόκειται να γίνει ουδέτερο με τον “αυτόματο πιλότο”, σε συνεργασία με τους λίγους και ισχυρούς που κερδίζουν από τη διατήρηση του status quo ή στη βάση των ιδεοληπτικών, δήθεν “πράσινων” πλην ά-λογων πολιτικών της κυβέρνησης. Αλλά μέσα από νέες, δημόσιες πολιτικές, βαθιές αλλαγές νοοτροπιών και μηχανισμών, διεκδικητικές, μαζικές μορφές αγώνων που να ανταποκρίνονται στα διακυβεύματα της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης με όρους σεβασμού του περιβάλλοντος, αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας, για μια συνεκτική, αλληλέγγυα κοινωνία.
* Η Ρένα Δούρου είναι τομέαρχης ΣΥΡΙΖΑ Κλιματικής Αλλαγής, Ενέργειας, Περιβάλλοντος
