Η ενίσχυση της ανάπτυξης μέσα από ποικίλους τρόπους, οι οποίοι ξεκινούν από διευκολύνσεις και κίνητρα επιχειρηματικής δραστηριοποίησης στην αρτοποιία και υποβαθμισμένες περιοχές του ιστορικού κέντρου της πρωτεύουσας μέχρι "φορολογικά μπόνους" εισαγωγής καινοτομιών και ενίσχυση του σημαντικού για την ελληνική οικονομία τουριστικού τομέα μέσω "συγγενών" κλάδων, όπως είναι τα καζίνα, αποτελεί το κυρίως ζητούμενο πλειάδας ρυθμίσεων που καλείται να ψηφίσει αύριο η βουλή με το πολυνομοσχέδιο που κατατέθηκε το βράδυ της περασμένης Τρίτης.
Οι κυριότερες από τις προσλαμβάνουσες αναπτυξιακή διάσταση διατάξεις του πολυνομοσχεδίου είναι οι εξής:
Αναβίωση του υποβαθμισμένου ιστορικού κέντρου
Στην ετήσια έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος του 2012, και ειδικά στο κεφάλαιο όπου επισκοπείτο η ελληνική οικονομία στην εποχή των Μνημονίων, που διήνυε τότε τον δεύτερο χρόνο της, υπήρχε ιδιαίτερη αναφορά για την υποβάθμιση των ακινήτων. Ειδικά δε στις υποβαθμισμένες περιοχές του κέντρου της Αθήνας, όπως π.χ. τα Πατήσια και το Μεταξουργείο, ή του Πειρα, όπως η Δραπετσώνα και η Νίκαια, όπου η απομείωση των τιμών έτρεχε 4 φορές ταχύτερα από τις αναβαθμισμένες περιοχές της Αθήνας όπως λ.χ. το Κολωνάκι ή η Πλάκα.
Όσον αφορά το Μεταξουργείο, η απομείωση ήταν ήδη τη διετία 2010-2011 περίπου 20%, ποσοστό το οποίο αυξήθηκε δραματικά τα αμέσως προσεχή χρόνια, όπως και στο Γεράνι. Είναι χαρακτηριστικό ότι η μέση υποχώρηση των τιμών στα ακίνητα της Αθήνας από το 2008 έως και τον περασμένο Σεπτέμβριο ανήλθε στο 44,1% με τα ποσοστά στις υποβαθμισμένες περιοχές να ισοδυναμούν με σχεδόν ολοκληρωτική καταστροφή περιουσιών. Με αποτέλεσμα ένα ζωντανό κάποτε τμήμα του ιστορικού κέντρου της Αθήνας να γνωρίζει σήμερα την ζοφερότερη παρακμιακή μετάλλαξη δεκαετιών στην πρωτεύουσα.
Στην αντιστροφή αυτής της τάσης στοχεύει η παροχή κινήτρων εγκατάστασης στο Γεράνι και στο Μεταξουργείο που προβλέπεται σε ειδική διάταξη. Πιο συγκεκριμένα θα εκπίπτει ετησίως, για διάστημα μιας πενταετίας, από τον φόρο εισοδήματος ποσό το οποίο θα είναι το διπλάσιο του μισθώματος χρήσης του ακινήτου για τις επιχειρήσεις του τριτογενούς τομέα που εγκαθίστανται στην περιοχή Γεράνι. Δηλαδή σε αυτήν που περικλείεται στις οδούς Πειραιώς, Επικούρου, Ευριπίδου και Αθηνάς του ιστορικού κέντρου της Αθήνας. Το ίδιο κίνητρο παρέχεται και για την περιοχή του Μεταξουργείου (Κωνσταντινουπόλεως, Αχιλλέως, Αγίου Κωνσταντίνου, Πειραιώς, Ιερά Οδός του ιστορικού κέντρου της Αθήνας).
Εάν το δέλεαρ αυτό αποδειχθεί ικανό να προσελκύσει επιχειρήσεις, τότε τα αποτελέσματα της υποβάθμισης της περιοχής λόγω της προ δεκαετίας έκρηξης της εγκληματικότητας, της μετατροπής ολόκληρων συνοικιών σε γκέτο και της επακόλουθης εγκατάλειψης πολλών ακινήτων θα αντιστρέψουν τη δραματική υποχώρηση των τιμών των ακινήτων στο κέντρο της Αθήνας. Και βέβαια δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο ακόμη και να εμφανιστεί στην ευρύτερη περιοχή του ιστορικού κέντρου το λεγόμενο gentrification, δηλαδή η προσέλκυση υψηλών εισοδημάτων στο πλαίσιο μιας αστικής ανάπλασης.
Integrated Resort Casino
Όταν τον Απρίλιο του 2010 άνοιγε το Marina Bay Sands Casino, η Σιγκαπούρη αποκτούσε ένα από τα πιο γνωστά ορόσημα της πόλης για τους ξένους τουρίστες, οι οποίοι θα άφηναν έκτοτε τεράστια ποσά συναλλάγματος. Όχι μόνο στο καζίνο, αλλά και σε εστιατόρια κινέζικα, ινδικά, πιτσαρίες, ακόμη και του βραβευμένου με 16 αστέρια της Michelin Γκόρντον Ράμσεϊη, σε πολυκαταστήματα, σε κοσμηματοπωλεία, σε αναψυχή, σε θεάματα και σε διαμονή.
Ανάλογες επιλογές έκαναν και άλλες χώρες στον κόσμο, οι οποίες, έχοντας τουριστική υποδομή και παράδοση ή και ανεπτυγμένο τριτογενή τομέα, αύξησαν το εισρέον σε αυτές συνάλλαγμα. "Πρώτος διδάξας" βεβαίως ήταν το Λας Βέγκας. Ως εκ τούτου έχει μεγάλη σημασία, ότι είχε έλθει στην Ελλάδα για συνομιλίες με κυβερνητικούς παράγοντες η επί οκταετία δήμαρχος του Λας Βέγκας Τζαν Τζόουνς, στη θητεία της οποίας η πόλη γνώρισε την ταχύτερη ανάπτυξή της.
Η σημασία έγκειται στο ότι η Τζ. Τζόουνς είναι η αντιπρόεδρος της αμερικανικής εταιρείας "Caesars Entertainment" και δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν, ενδιαφέρεται ζωηρά για απόκτηση άδειας καζίνο, στο Ελληνικό από το υπουργείο Οικονομικών. Αυτό θα σημαίνει επενδύσεις της τάξης δισεκατομμυρίων ευρώ, χιλιάδες θέσεις εργασίας, ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, δεκάδες εστιατόρια με τοπικές και έθνικ κουζίνες, εμπορικό κέντρο, συναυλιακούς χώρους, κ.λπ.
Το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα τουριστική, το ότι ο κλάδος του τουρισμού στήριξε σχεδόν μόνος του την ελληνική παραγωγή στα χρόνια της ύφεσης, συν το ότι η ζήτηση ανταποκρίνεται άμεσα στις προσφερόμενες εναλλακτικές και συμπληρωματικές μορφές τουρισμού που προσφέρονται στην χώρα μας, όλα αυτά ευλόγως επέβαλαν τον εμπλουτισμό του κλάδου με "συγγενείς" δραστηριότητες. Μία από αυτές είναι και τα καζίνα.
Μπορεί μεν ένα κομμάτι της κοινής γνώμης να μην τρέφει και τα πιο φιλικά αισθήματα ή και να "ιδεολογικοποιεί" τις αντιρρήσεις του, όμως εναλλακτική, όπως λ.χ. μιας κεντρικής κρατικής στρατηγικής για το ποιοι κλάδοι θα μπορούν να αναλάβουν άμεσα το βάρος που σηκώνει το ευρύτερο πλέγμα του τουρισμού, ακόμη δεν υπάρχει.
Έτσι εύλογα θεσπίζεται με το πολυνομοσχέδιο ένα φιλόδοξο πλαίσιο αδειοδότησης, λειτουργίας και φορολόγησης των καζίνων, ενώ ορίζονται ακόμη ένα γενικό πλαίσιο χορήγησης άδειας λειτουργίας επιχειρήσεων καζίνο, τόσο σε υπό ίδρυση όσο και σε υφιστάμενη ανώνυμη εταιρεία καζίνο (τις ΕΚΑ,Ζ όπως εν συντομία αναφέρονται), η νομική μορφή της λειτουργίας τους, οι κανόνες της εταιρικής τους οργάνωσης, καθώς ακόμη της κεφαλαιακής επάρκειας και της εποπτείας τους.
Οι άδειες λειτουργίας διακρίνονται σε απλού τύπου (διάρκειας από 10 έως 15 έτη) και ευρέος φάσματος δραστηριοτήτων (διάρκειας από 20 έως 30 έτη). Έτσι τα καζίνο που λειτουργούν στη χώρα αναμένεται να ανέλθουν σε 13, από εννέα σήμερα. Παράλληλα με το νέο νομοσχέδιο παρέχεται κίνητρο για επενδύσεις και συνεπαγόμενη αύξηση θέσεων εργασίας (άρα και κρατικών εσόδων) και επεκτάσεις, π.χ. δημιουργία πολυτελούς ξενοδοχειακού συγκροτήματος (Integrated Resort Casino - IRC).
Αυτό συνίσταται στην φθίνουσα ακολουθία του ποσοστού συμμετοχής του Δημοσίου στον τζίρο των καζίνων αναλόγως με το κλιμάκιο των ακαθάριστων εσόδων τους. Σημειώνεται εν προκειμένω ότι η συμμετοχή αυτή αφορά μόνο την εκχώρηση εκ μέρους του Δημοσίου του δικαιώματος παιγνίων, αποτελώντας έτσι πρόσθετο έσοδο γι' αυτό, πέραν της φορολόγησης των κερδών της εταιρείας καζίνο όπως και των υπολοίπων εταιρειών.
Με τις διατάξεις του πολυνομοσχεδίου χορηγούνται άδειες για τρία νέα καζίνα σε Κρήτη, Μύκονο και Σαντορίνη, επιλογή που μαρτυρά την ένταση της πολιτικής προσέλκυσης ακόμη περισσότερων ειδικών κατηγοριών τουριστών. Αν προστεθεί δε και η λειτουργία του καζίνου Φλώρινας προκειμένου να ανασχεθεί η έξοδος παικτών προς ΠΓΔΜ και Βουλγαρία, θα ανέρχονται συνολικά σε εννέα σε όλη τη χώρα.
Για τα τρία νέα καζίνα που μπορεί να δώσει άδεια η Ελληνική Εταιρεία Εποπτείας Παιγνίων (ΕΕΕΠ) δίνεται η δυνατότητα να δημιουργηθούν οπουδήποτε επιθυμούν οι ενδιαφερόμενοι εντός των ορίων των τριών τουριστικών νησιών. Εκτός από τις προδιαγραφές των κατόχων καζίνου ορίζεται ότι το Δημόσιο θα συμμετέχει στα ακαθάριστα έσοδα των καζίνων που θα φτάνει το 20% αν αυτά φτάνουν έως 100 εκατ. ευρώ, 15% αν θα είναι από 101 έως και 200 εκατ. ευρώ, 12% αν είναι από 201 εκατ. έως και 500 εκατ. ευρώ και 8% αν τα ακαθάριστα έσοδα ξεπερνούν τα 500 εκατ. ευρώ.
Επίσης ορίζεται ειδικό ετήσιο τέλος στις εταιρείες καζίνων που θα φτάνει το 1% στο ακαθάριστα έσοδα των τυχερών παιχνιδιών που διεξάγουν. Με το νομοσχέδιο οι εταιρείες καζίνο εξομοιώνονται σε ό,τι αφορά τα τέλη και τα δικαιώματα υπέρ της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με τα ξενοδοχεία πολυτελείας.
Αντιμετώπιση των εταιρειών - σφραγίδα
Η εφορία μπορεί να αναστέλλει πλέον τη χρήση Αριθμού Φορολογικού Μητρώου ή και να τον απενεργοποιεί εάν διαπιστωθεί ότι ο φορολογούμενος έχει σταματήσει να ασκεί οικονομική δραστηριότητα. Όπως ακόμη ότι διαπράττει φοροδιαφυγή ή έχει δηλώσει ψευδή ή ανακριβή στοιχεία για την απόκτησή του.
Αυτό θα έχει πολλαπλά οφέλη. Αφενός ο κίνδυνος αφαίρεσης του ΑΦΜ θα μπορεί να επιδρά αποτρεπτικά για φορολογική παράβαση και αφετέρου θα μπορούν να αντιμετωπιστούν έως ενός σημείου οι "εταιρείες σφραγίδα" ή "εταιρείες φάντασμα", όπως επίσης είναι γνωστές. Αυτές ούτε διαθέτουν προσωπικό ούτε ασκούν κάποια πραγματική δραστηριότητα, παρά μόνο προχωρούν σε εικονική έναρξη για φοροδιαφυγή, αλλά και γενικότερα φορολογικά και οικονομικά αδικήματα. Αυτό θα εξυγιάνει στον όποιο βαθμό την αγορά, καθώς σήμερα οι έντιμοι φορολογούμενοι βγαίνουν εκτός ανταγωνισμού ή και εκτός αγοράς λόγω του αθέμιτου ανταγωνισμού.
Λιγότερη αυστηρότητα
Με άλλη διάταξη του πολυνομοσχεδίου προβλέπεται κούρεμα προστίμων, καθώς αλλάζουν τα χρονικά περιθώρια εντός των οποίων οι φορολογούμενοι μπορούν να υποβάλλουν εκπρόθεσμες ή τροποποιητικές δηλώσεις. Εφόσον οι οφειλόμενοι φόροι (εξαιρουμένων των δηλώσεων παρακρατούμενου φόρου μισθωτών υπηρεσιών) εξοφληθούν εντός συγκεκριμένων προθεσμιών, διάρκειας 30 ημερών, το "κούρεμα" θα φτάνει το 60%.
Παρέχονται φορολογικά κίνητρα για πατέντες. Απαλλάσσονται φόρου εισοδήματος για τρεις συνεχόμενες χρήσεις τα κέρδη επιχείρησης από πώληση προϊόντων παραγωγής της, για την οποία χρησιμοποιήθηκε ευρεσιτεχνία διεθνώς αναγνωρισμένη στο όνομά της, που αναπτύχθηκε από την ίδια, ακόμη και όταν τα προϊόντα παράγονται σε εγκαταστάσεις τρίτων.
Κεφαλαιακή ευρωστία επιχειρήσεων
Κίνητρα κεφαλαιακής ευρωστίας στις επιχειρήσεις που θα προχωρήσουν στην κεφαλαιοποίηση των αποθεματικών προβλέπει το πολυνομοσχέδιο. Οι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών επιχειρήσεις μπορούν να κεφαλαιοποιήσουν για φέτος, εν μέρει ή συνολικά, τα αφορολόγητα αποθεματικά διαφόρων αναπτυξιακών νόμων με συντελεστή 5%. Το 2019 ο συντελεστής αυξάνεται στο 10% και στο 20% το 2020, αντί φορολόγησης της κεφαλαιοποίησης με συντελεστή 29%.
Τα κίνητρα αφορούν και τις μη εισηγμένες ανώνυμες εταιρείες και τις ΕΠΕ εάν οι μέτοχοι συνεισφέρουν με μετρητά. Ο φορολογικός συντελεστής διαμορφώνεται για φέτος στο 10% και στο 20% εφόσον η κεφαλαιοποίηση γίνει το 2020.
Ψηφιακό ραδιόφωνο
Η προβλεπόμενη στο πολυνομοσχέδιο μετάβαση στο ψηφιακό ραδιόφωνο και η είσπραξη εσόδων από τις δημοπρατούμενες άδειες θα ενισχύσουν τα κρατικά ταμεία και το ποσό που θα προκύψει θα προστεθεί σε εκείνο των τηλεοπτικών αδειών, κάτι που σημαίνει ότι ισόποσα κονδύλια του προϋπολογισμού θα μπορούν να αποδεσμευθούν για μείωση φορολογίας των μεσαίων εισοδημάτων στη μεταμνημονιακή εποχή προς όφελος της ζήτησης, της κατανάλωσης και εν γένει της ανάπτυξης.
Τριετής φορολογική απαλλαγή για ώθηση στις καινοτομίες
Ισχυρά κίνητρα για την ενίσχυση της καινοτομίας δίνει το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης μέσω του πολυνομοσχεδίου, καθώς αυτό εμπεριέχει τριετή απαλλαγή από φόρο εισοδήματος για επιχειρήσεις που παράγουν προϊόντα ή πωλούν υπηρεσίες βασισμένες σε διεθνώς κατοχυρωμένες «πατέντες».
Συγκεκριμένα, εντός του νομοσχεδίου προβλέπεται ότι τα κέρδη μιας επιχείρησης που προέρχονται από την πώληση προϊόντων, για την παραγωγή των οποίων χρησιμοποιήθηκε ευρεσιτεχνία, διεθνώς αναγνωρισμένη στο όνομα της επιχείρησης, απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος για τρεις συνεχόμενες χρήσεις.
Ως πρώτη χρήση θεωρείται αυτή κατά τη διάρκεια της οποίας πραγματοποιήθηκαν για πρώτη φορά έσοδα από την πώληση προϊόντων που αναπτύχθηκαν με χρήση ευρεσιτεχνίας. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι η απαλλαγή χορηγείται και όταν τα προϊόντα παράγονται σε εγκαταστάσεις τρίτων, ενώ η απαλλαγή χορηγείται και στα κέρδη που προέρχονται από παροχή υπηρεσιών όταν αυτή αφορά εκμετάλλευση ευρεσιτεχνίας, επίσης διεθνώς αναγνωρισμένης.
Τα επιχειρηματικά πάρκα
Στο πολυνομοσχέδιο προσδιορίζεται και το Επιχειρηματικό Πάρκο Μεμονωμένης Μεγάλης Μονάδας και νοείται ως τέτοιο το επιχειρηματικό πάρκο που καθορίζεται, οριοθετείται και οργανώνεται σε περιοχή όπου υπάρχει ή πρόκειται να ιδρυθεί μεμονωμένη μεγάλη μονάδα για την οποία δεν απαιτείται πολεοδόμηση. Ωστόσο για τη δημιουργία του προβλέπονται ειδικοί όροι, προσαρμοσμένοι στα χαρακτηριστικά του, οι οποίοι στοχεύουν κυρίως στη βελτιστοποίηση της σχέσης του με τον περιβάλλοντα ευρύτερο χώρο.
Αλλαγές υπέρ των μικρών αρτοποιείων
Αλλάζουν τα κριτήρια που ορίζουν τα τετραγωνικά μέτρα που θα πρέπει να έχει ένα αρτοποιείο για να αδειοδοτηθεί, σε μια προσπάθεια να δοθεί λύση στο πρόβλημα λειτουργίας που αντιμετωπίζουν τα μικρά αρτοποιεία της περιφέρειας κυρίως, καθώς μειώνονται τα τετραγωνικά που απαιτούνται για την αδειοδότησή τους.
Ορίζεται λοιπόν ότι η ελάχιστη συνολική επιφάνεια των διαμερισμάτων και των χώρων για αρτοποιεία με κλίβανο παραγωγής προϊόντων μέχρι και 3.000 κιλά ανά εικοσιτετράωρο θα είναι 70 τετραγωνικά μέτρα ακόμα και σε ενιαίο χώρο, ενώ το ελάχιστο ύψος του ζυμωτηρίου, του πρατηρίου άρτου και του χώρου εκκλιβάνισης ορίζεται σε 2,80 μέτρα.
