Live τώρα    
17°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
14.5°C18.7°C
2 BF 61%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
12.4°C18.0°C
1 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
13.7°C16.0°C
2 BF 65%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
14.3°C18.0°C
0 BF 57%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
15.7°C15.7°C
1 BF 69%
Πρόσωπα / Γιώργος Σταθάκης στην "Α": Η εξωστρέφεια είναι μονόδρομος
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Πρόσωπα / Γιώργος Σταθάκης στην "Α": Η εξωστρέφεια είναι μονόδρομος

Ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης αποκαλύπτει τις πολιτικές της κυβέρνησης για την ενίσχυση των εξαγωγών και χαρακτηρίζει την πολιτική τής «εσωτερικής υποτίμησης» αποτυχημένη, καθώς επιδείνωσε ακόμα περισσότερο την κρίση.

Η ενίσχυση των εξαγωγών αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και μπορεί να συμβάλλει στην έξοδο από την κρίση, λέει ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης στη συνέντευξη που παραχώρησε στην “Αυγή”. Σημειώνει ότι στόχος της κυβερνητικής πολιτικής είναι η οριζόντια τόνωση των εξαγωγών σε αγαθά και υπηρεσίες, αναφέρει πως τουρισμός και ναυτιλία, που παράγουν κατά μέσο όρο 10% του ΑΕΠ, μαζί με μια αντίστοιχη εξαγωγική συμβολή από τους άλλους τομείς της οικονομίας επιτρέπουν τη χρηματοδότηση των εισαγωγών, που είναι πλέον 30% του ΑΕΠ, και δίνουν την εικόνα ενός περίπου ισοσκελισμένου ισοζυγίου πληρωμών. Ο υπουργός δίνει απαντήσεις για τα δομικά προβλήματα των εξαγωγών, τα λάθη του παρελθόντος και τις προοπτικές που υπάρχουν.

* Πριν από λίγες εβδομάδες η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε στοιχεία την πορεία των ελληνικών εισαγωγών - εξαγωγών, σύμφωνα με τα οποία οι ελληνικές εξαγωγές πιέστηκαν στο εξάμηνο. Πού πιστεύετε ότι οφείλεται αυτή η πτώση;

Σύμφωνα με τις καθιερωμένες πρακτικές, τις εξαγωγές τις διακρίνουμε σε δύο κατηγορίες, με ή χωρίς τα πετρελαιοειδή. Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ καταγράφουν μείωση των εξαγωγών κατά περίπου 8% (ή 1.050 εκατ. ευρώ), πλην όμως αυτό οφείλεται κυρίως στην υποχώρηση διεθνώς της τιμής του πετρελαίου, που είχε ως αποτέλεσμα η αξία των ελληνικών εξαγωγών πετρελαιοειδών να περιοριστεί κατά περίπου το ένα τέταρτο (925 εκατ. ευρώ ή 24,3%). Πρόκειται προφανώς για έναν παράγοντα ανεξάρτητο από την ελληνική οικονομία, ο οποίος μάλιστα επηρέασε περισσότερο την αξία των εισαγωγών (μείωση 1.810 εκατ. ευρώ ή 32,4%), επιδρώντας θετικά στο εμπορικό ισοζύγιο.

Αν εξαιρέσουμε την επίδραση αυτού του εξωγενούς και ευμετάβλητου παράγοντα, οι εξαγωγές καταγράφουν στο εξάμηνο υποχώρηση μικρότερη του 1,5% (περί τα 125 εκατ. ευρώ), ενώ ειδικά οι εξαγωγές προς τους εταίρους μας στην Ε.Ε. εμφανίζουν αύξηση άνω του 2,5% (περί τα 160 εκατ. ευρώ). Συνεπώς, η εικόνα δείχνει οριακή βελτίωση των εξαγωγών προς την Ε.Ε., οριακή υποχώρηση προς τρίτες χώρες (η επίδραση της Ρωσίας, της Ουκρανίας και ορισμένων άλλων χωρών είναι σημαντική) και σε κάθε περίπτωση καθοριστική βελτίωση στο ισοζύγιο πληρωμών λόγω της χαμηλής τιμής του πετρελαίου.

* Ποιος ή ποιοι ευθύνονται για την αδυναμία της ελληνικής οικονομίας να αποκτήσει εξαγωγικό προσανατολισμό;

Η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε ραγδαία την περίοδο 1950-80, στηριζόμενη στην ανάπτυξη της βιομηχανίας και της γεωργίας και στη διαρκή αύξηση των εξαγωγών. Αντίθετα, την περίοδο 1980-2010 η ελληνική οικονομία είχε χαρακτηριστική δυσκολία προσαρμογής στη νέα παγκοσμιοποιημένη οικονομία, που οδήγησε στην αποβιομηχάνιση και τη σχετική στασιμότητα του αγροτικού τομέα. Σήμερα οι εξαγωγές είναι μόλις το 10% του ΑΕΠ, όταν ο μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι 25%, για να μην αναφερθούμε σε χώρες όπως η Γερμανία, όπου είναι 50%. Συνεπώς, το πρόβλημα είναι υπαρκτό και οφείλεται εν πολλοίς και στις επιλογές οικονομικής στρατηγικής της περιόδου 1980-2010. Πλήθος οικονομικών αποφάσεων λήφθηκε με γνώμονα τη βραχυχρόνια διαχείριση των προβλημάτων προσαρμογής και συχνά με λανθασμένες επιλογές σχετικά με τον ρόλο που θα μπορούσαν να έχουν σε ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης η εγχώρια κατανάλωση, η δυναμική των κατασκευών ή η επέκταση τομέων των υπηρεσιών στα Βαλκάνια και αλλού.

Τουρισμός και ναυτιλία, που παράγουν κατά μέσο όρο 10% του ΑΕΠ, μαζί με μια αντίστοιχη εξαγωγική συμβολή από τους άλλους τομείς της οικονομίας επιτρέπουν τη χρηματοδότηση των εισαγωγών, που είναι πλέον 30% του ΑΕΠ, και δίνουν την εικόνα ενός περίπου ισοσκελισμένου ισοζυγίου πληρωμών.

* Μήπως τελικά το πρόβλημα των ελληνικών εξαγωγών είναι δομικό;

Σίγουρα ένα πρόβλημα που εντοπίζεται επί δεκαετίες έχει δομικά χαρακτηριστικά. Εντούτοις, το παράδοξο παραμένει και αφορά την πιο πρόσφατη περίοδο, όταν η ελληνική οικονομία, μετά την πλήρη ένταξη στην ευρωπαϊκή οικονομία και κυρίως μετά τη ένταξη στην Ευρωζώνη, δεν επέδειξε τις βελτιωμένες εξαγωγικές επιδόσεις που σημειώθηκαν σε άλλες οικονομίες, ακόμα και του Νότου. Η οικονομία μας συμπιέστηκε από χώρες με χαμηλότερο εργατικό κόστος και επέδειξε αδυναμία τεχνολογικής αναβάθμισης που είχαν άλλες οικονομίες. Το πρόβλημα εκπορεύεται από πολλούς παράγοντες. Το σχετικά μικρό μέγεθος των επιχειρήσεων, την έλλειψη συνεργιών, τον ατελή εκσυγχρονισμό της Δημόσιας Διοίκησης, την ολιγοπωλιακή δομή πολλών κλάδων και φυσικά την καταστροφική σύνδεση κράτους και ιδιωτικών επιχειρήσεων σε πληθώρα κλάδων, που πρακτικά έμειναν κλειστές αγορές και συντήρησαν τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα.

* Τι χρόνος εκτιμάτε ότι απαιτείται προκειμένου η Ελλάδα να αποκτήσει εξαγωγική κουλτούρα και εξαγωγική πολιτική;

Ο αναπροσανατολισμός της οικονομίας προφανώς δεν μπορεί να γίνει από τη μια στιγμή στην άλλη. Σε βραχυπρόθεσμη βάση αξιοποιούμε τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία (ΕΣΠΑ, Αναπτυξιακός Νόμος) προκειμένου να κατευθύνουμε πόρους σε κλάδους που μπορούν να αξιοποιήσουν το ανθρώπινο δυναμικό. Στηρίζουμε ιδιαίτερα την εξωστρέφεια, καλλιεργούμε το ελληνικό «brand» και ενισχύουμε την καινοτομία. Απλοποιούμε το επιχειρηματικό περιβάλλον και επιχειρούμε σημαντικές αλλαγές στη Δημόσια Διοίκηση προκειμένου να γίνει πιο φιλική στη νεανική επιχειρηματικότητα και στον πολίτη.

Σε μεσοπρόθεσμη βάση, η στρατηγική μας περιγράφεται στο Αναπτυξιακό Σχέδιο που αυτές τις μέρες παρουσιάζουμε. Η ίδρυση του Αναπτυξιακού Συμβουλίου και η κατάρτιση Αναπτυξιακού Σχεδίου είναι φιλόδοξες θεσμικές παρεμβάσεις, που μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στον αναπροσανατολισμό της οικονομίας προς την κατεύθυνση που περιέγραψα.

* Πώς εξηγείτε το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια, όπου η χώρα βρίσκεται σε ύφεση, οι εισαγωγές αποτελούν ανελαστική δαπάνη και παραμένουν ετησίως στα επίπεδα των 30 δισ. ευρώ;

Αναφέρεστε στα στοιχεία της τελευταίας τριετίας, από το 2013 και μετά. Την περίοδο αυτή σταθερό παρέμεινε, σε γενικές γραμμές, και το ΑΕΠ. Είχε προηγηθεί μια τριετία μεγάλης ύφεσης, η οποία αντικατοπτρίστηκε και στα μεγέθη των εισαγωγών, τα οποία πριν από την κρίση πλησίαζαν τα 50 δισ. ευρώ. Είναι η περίοδος εφαρμογής της πολιτικής τής εσωτερικής υποτίμησης, που προανέφερα ότι οδήγησε σε σημαντική υποχώρηση του πραγματικού μοναδιαίου κόστους εργασίας, με κόστος τη βαθιά ύφεση, η οποία καταγράφηκε και στην υποχώρηση των εισαγωγών.

Εάν η συγκεκριμένη πολιτική είχε τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα, θα έπρεπε τα χρόνια που ακολούθησαν οι εξαγωγές να ενισχυθούν σημαντικά και οι εισαγωγές να συνεχίσουν να υποχωρούν. Αυτό δεν συνέβη, σηματοδοτώντας την αποτυχία της πολιτικής αυτής. Η οικονομία υπέστη ραγδαία συρρίκνωση πριν σταθεροποιηθεί.

Σήμερα υιοθετούμε ένα πιο ισορροπημένο μείγμα δημοσιονομικής πολιτικής, με σταθερές δημόσιες δαπάνες και πιο δίκαιη κατανομή των φορολογικών βαρών και με μια συντεταγμένη αναπτυξιακή πολιτική, που διοχετεύει επενδυτικούς πόρους σε πολύ μικρές και νεοφυείς επιχειρήσεις (ΕΣΠΑ), σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις στους παραγωγικούς τομείς και στην καινοτομία (Αναπτυξιακός Νόμος) και στις μεγαλύτερες στρατηγικές επενδύσεις (Σχέδιο Γιούνκερ και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία). Από κοινού με την ουσιαστική βελτίωση του οικονομικού κλίματος μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, πιστεύω ότι οδηγούμαστε με συντεταγμένο τρόπο στη σταδιακή ανάκαμψη της οικονομίας.

Το ελληνικό «brand»

Με δέσμη βραχυπρόθεσμων παρεμβάσεων αλλά και με την υλοποίηση ενός αναπτυξιακού σχεδίου, που θα εξασφαλίζει την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία, η κυβέρνηση βάζει τις βάσεις για την ενίσχυση του ελληνικού brand στις διεθνείς αγορές. Όπως μάλιστα επισημαίνει ο Γ. Σταθάκης, στην προσπάθεια αυτή ο ρόλος του ανθρώπινου δυναμικού. είτε από την πλευρά της εργασίας είτε του επιχειρείν, είναι καθοριστικός. Σε κάθε περίπτωση, το μοντέλο της εξωστρέφειας που βασίζεται στην πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης απέτυχε.

Επένδυση στον άνθρωπο

* Τα τελευταία χρόνια ξένοι οργανισμοί αλλά και Έλληνες πολιτικοί υποστήριξαν ότι η έξοδος της χώρας από την κρίση θα προέλθει και από την αύξηση των εξαγωγών. Ασπάζεστε αυτή την άποψη κι αν ναι, ποια είναι η πολιτική που ακολουθείτε προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος;

Θεωρώ ότι η ενίσχυση των εξαγωγών αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και μπορεί να συμβάλει στην έξοδο από την κρίση. Την περίοδο 2010-14 επιδιώχθηκε να αναδειχθεί ως συγκριτικό πλεονέκτημα το χαμηλό κόστος παραγωγής, μέσω της περίφημης εσωτερικής υποτίμησης. Αν και το πραγματικό μοναδιαίο κόστος εργασίας υποχώρησε θεαματικά (σχεδόν κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τον μέσο όρο της Ε.Ε.), η κρίση επιδεινώθηκε αντί να αντιμετωπιστεί, καθώς δέχθηκε συντριπτικό πλήγμα η εγχώρια ζήτηση.

Εμείς πιστεύουμε ότι το συγκριτικό πλεονέκτημα που πρέπει να αναδειχθεί είναι το υψηλής κατάρτισης ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτει η χώρα, η στροφή σε δραστηριότητες υψηλής προστιθέμενης άξιας, σε αγροτοδιατροφικά, επιλεγμένα βιομηχανικά προϊόντα και ε δραστηριότητες καινοτομίας και τεχνολογίας. Στόχος είναι η οριζόντια τόνωση των εξαγωγών σε αγαθά και υπηρεσίες, μια και σε όλους τους τομείς η στροφή προς τη διεθνή αγορά δημιουργεί βιώσιμες επενδύσεις και προοπτικές για την οικονομία. Είναι σημαντικό ότι οι κατασκευαστικές εταιρείες πλέον έχουν το 50% των δραστηριοτήτων τους στο εξωτερικό, ότι πληθώρα νέων μικρομεσαίων εγχειρημάτων στον αγροτοδιατροφικό τομέα απευθύνονται στις διεθνείς αγορές ή ότι δεκάδες start ups φιλοδοξούν να είναι διεθνή εγχειρήματα.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL