Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
15.8°C19.3°C
1 BF 59%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
16 °C
11.6°C19.0°C
2 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
15 °C
12.0°C15.9°C
2 BF 67%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
16.8°C19.7°C
2 BF 63%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
11 °C
10.9°C15.7°C
0 BF 82%
ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΡΑΠΕΖΩΝ / Αναγκαία, αλλά όχι επαρκής*
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΡΑΠΕΖΩΝ / Αναγκαία, αλλά όχι επαρκής*

Του Γιάννη Δραγασάκη

Η κρίση που ζούμε εκκολάφτηκε μέσα στα χρόνια της διακυβέρνησης της χώρας από τις δυνάμεις του δικομματισμού και άρχισε να εκδηλώνεται το 2008, το 2009, με αποκορύφωμα βεβαίως το 2010. Στo πλαίσιο αυτής της κρίσης έχει δημιουργηθεί ένας μεγάλος φαύλος κύκλος, ένας καταστροφικός φαύλος κύκλος ανάμεσα στις τράπεζες και στην πραγματική οικονομία. Έχουμε ένα φαινόμενο που πολλοί το ονομάζουν «οικονομικό κανιβαλισμό», με την έννοια ότι στην αρχή της κρίσης οι τράπεζες ήταν σε πολύ καλή κατάσταση. Μετά όμως ήρθε η ύφεση, η ανεργία, τα απλήρωτα δάνεια, οι κυβερνήσεις της περιόδου εκείνης φόρτωναν τις τράπεζες με κρατικά ομόλογα, όταν τα πουλούσαν οι Ευρωπαίοι, και μετά ήρθε το PSI και «κούρεψε» αυτά τα ομόλογα. Και εκεί επήλθε η χρεοκοπία, στην ουσία, του τραπεζικού συστήματος.

Από τη μεριά των τραπεζών έχουμε την απώλεια 120 δισ. καταθέσεων, ενώ στα κόκκινα δάνεια έχουμε παγκόσμιο ρεκόρ. Από την άλλη μεριά, οι τράπεζες απορροφούν την κοινωνία και το κράτος, αφού χρειάστηκε ώς τώρα να διατεθούν 48 δισ. ευρώ για ποικίλες χρήσεις. Και με τη νέα αιμοδοσία θα ξεπεράσουμε τα 50 δισ. ευρώ. Ενώ δόθηκαν και εγγυήσεις του κράτους, με ποικίλες μορφές, ύψους 130 δισ. ευρώ. Το θέμα λοιπόν είναι πάρα πολύ σοβαρό και πάρα πολύ μεγάλο. Και δεν πρέπει να το απλουστεύουμε.

Η ανακεφαλαιοποίηση πρέπει να γίνει και να έχει ολοκληρωθεί εντός του 2015, διότι το 2016 θα τεθεί σε εφαρμογή μια ευρωπαϊκή Οδηγία η οποία θα δημιουργήσει κινδύνους για τις καταθέσεις. Και αυτή η κυβέρνηση από την αρχή έθεσε ως προτεραιότητά της να μην πειραχτούν οι καταθέσεις. Ο δεύτερος λόγος είναι πολιτικός: Δεν πρέπει να δώσουμε το δικαίωμα σε νέους εκβιασμούς. Αν μείνει ανοιχτό το θέμα των τραπεζών, τότε δεν αποκλείεται να εκδηλωθούν και πάλι δυνάμεις του Grexit.

Η νέα ανακεφαλαιοποίηση κατέστη αναγκαία διότι η προηγούμενη ανακεφαλαιοποίηση (2012 - 2013) ήταν προβληματική και σκανδαλώδης για τρεις λόγους: α) Οι μετοχές που είχε το Δημόσιο δεν είχαν δικαίωμα ψήφου. Πρωτοφανές παγκοσμίως! β) Όσον αφορά τις παλιές διοικήσεις των τραπεζών, όχι μόνο δεν υπήρξε κάποια διαδικασία αξιολόγησης, αλλά προστατεύθηκαν με νόμο. (γ) Όχι μόνο δεν επέβαλε ή δεν οδήγησε στη λύση του προβλήματος των κόκκινων δανείων, αλλά δεν ανέκοψε καν την αύξησή τους.

Με τον νέο νόμο δημιουργείται ένα σύστημα δημοσίου ελέγχου των τραπεζών, στο οποίο ρόλο έχουν το κράτος, οι θεσμοί, οι εποπτικοί θεσμοί, καθώς και οι ιδιώτες μέτοχοι, όπου υπάρχουν. Το κράτος ασκεί τον ρόλο του, πρώτον, με τη μετοχική του παρουσία -όση θα είναι αυτή- και, δεύτερον, με τον θεσμικό του ρόλο. Ο υπουργός Οικονομικών διατηρεί τον τελικό λόγο, ακόμα και εκεί όπου οι θεσμοί έχουν μέσω διαφόρων οργάνων μια επιρροή. Εξάλλου, θα υπάρχουν προγραμματικές συμφωνίες με τις εν λόγω τράπεζες, ούτως ώστε να ασκηθεί ο αναγκαίος έλεγχος εκεί όπου πρέπει.

Επίσης, εμείς μελετούμε το καθεστώς που υπάρχει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Προσπαθούμε να δούμε πώς λειτουργεί το κράτος στις άλλες χώρες σε σχέση με τις τράπεζες. Μελετώντας, λοιπόν, διαπιστώνουμε ότι σε πολλές χώρες το υπουργείο Οικονομικών έχει μια δομή. Για παράδειγμα, στη Γερμανία έχει μια πολύ ισχυρή δομή, τη λεγόμενη BAFIN. Μελετούμε όμως κι άλλα μοντέλα, ούτως ώστε να διαμορφώσουμε και εδώ τις αντίστοιχες δομές μέσω των οποίων το κράτος θα ασκεί τον ρόλο του, διασφαλίζοντας τη σωστή διακυβέρνηση των τραπεζών, αποτρέποντας φαινόμενα διαπλοκής -ακόμη και διαφθοράς- που είχαμε στο παρελθόν. Υπάρχουν αρκετά στελέχη τραπεζών στις φυλακές, μην το ξεχνάμε, και αρκετές υποθέσεις υπό έλεγχο.

Συνολικά, η ανακεφαλαιοποίηση είναι αναγκαία, αλλά δεν είναι επαρκής. Πρέπει να σκεφτούμε με όρους μιας νέας αρχιτεκτονικής του τραπεζικού μας συστήματος ευρύτερα, πρέπει να συζητήσουμε για έναν νέο ρόλο των τραπεζών σε σχέση με την κοινωνία και την ανάπτυξη. Με την έννοια αυτή, πρέπει να δημιουργήσουμε ένα συμπληρωματικό παράλληλο σύστημα χρηματοπιστωτικών μέσων που να καλύπτει ανάγκες στις οποίες οι συστημικές τράπεζες δεν θέλουν ή δεν μπορούν να ανταποκριθούν. Από αυτή την άποψη, έχει σημασία η στήριξη των συνεταιριστικών τραπεζών και της Τράπεζας Αττικής, έχει σημασία η δημιουργία της Αναπτυξιακής Τράπεζας, αλλά και η αξιοποίηση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων που βοηθούν στην ενεργοποίηση εγχώριων πόρων και τη σύνδεση με τις διεθνείς δυνατότητες.

*Απόσπασμα από την ομιλία του αντιπροέδρου της κυβέρνησης στη Βουλή στις 30.10.2015

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL