Το «λιγότερο κακό» σενάριο υποβάθμισης της ελληνικής οικονομίας ήρθε χθες τα μεσάνυχτα, όταν ο οίκος Fitch υποβάθμισε το «outlook» (τις προοπτικές), όχι όμως και τη βαθμίδα του ελληνικού αξιόχρεου, αντί να υποβαθμίσει το ίδιο το αξιόχρεο, που ήταν το «περισσότερο κακό σενάριο», ή πόσο μάλλον και τα δύο, δηλαδή και βαθμίδα και «outlook», που ήταν το «χειρότερο δυνατό» σενάριο. Ο δε λόγος για τον οποίο η υποβάθμιση δεν υπήρξε μεγαλύτερη δεν είναι άλλος από το «μαξιλάρι» διαθεσίμων με το οποίο προικοδότησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, το οποίο και αποδείχθηκε υπερπολύτιμο για την αντιμετώπιση της διπλής, υγειονομικής και οικονομικής, κρίσης που βιώνει όλο αυτό το δίμηνο η χώρα μας. Η επιλογή εκ μέρους της Fitch του λιγότερο κακού σεναρίου φαίνεται να διέσωσε τα ελληνικά ομόλογα από έξοδό τους από το Πρόγραμμα Πανδημίας.
Από την πλευρά του, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας δήλωσε ότι «δεν υποβαθμίστηκε κατηγορία αλλά μόνο η προοπτική περαιτέρω αναβάθμισης", ενώ τόνισε ότι οι εκθέσεις αυτές συνεκτιμούν και τις ευρωπαϊκές αποφάσεις και την αποτελεσματική αντιμετώπιση της υγειονομικής και οικονομικής κρίσης από την κυβέρνηση. Επειδή πάντως η υποβάθμιση, μικρή ή μεγάλη, δεν παύει να είναι υποβάθμιση, το ελληνικό χρηματιστήριο αφενός άνοιξε πτωτικά, αφετέρου τήρησε και στάση αναμονής, με τους επενδυτές να έχουν το βλέμμα στραμμένο σε ΗΠΑ και Καναδά, τις έδρες δηλαδή των οίκων αξιολόγησης Standard and Poor’s και DBRS αντίστοιχα, από όπου ανέμεναν αργότερα, μετά το κλείσιμο του ΧΑ (λόγω διαφοράς ώρας), τι θα έπρατταν αναφορικά με το ελληνικό αξιόχρεο. Αν δηλαδή θα ακολουθούσαν το παράδειγμα της Fitch ή θα αποδεικνύονταν λιγότερο ελαστικοί.
Πιο αναλυτικά, ο οίκος Fitch υποβάθμισε σε «σταθερό» αντί για «θετικό» το outlook της ελληνικής οικονομίας, διατηρώντας ωστόσο την αξιολόγηση σε BB.
Μεγάλη ύφεση και αύξηση χρέους
Ο οίκος σημειώνει ότι η κίνηση αυτή αντανακλά τον σημαντικό αντίκτυπο της Covid-19 στην οικονομική δραστηριότητα, τα δημόσια οικονομικά και το εξωτερικό ισοζύγιο. Προβλέπει ύφεση 8,1% του ΑΕΠ φέτος και μερική ανάκαμψη το 2021, με το ΑΕΠ να μεγεθύνεται ωστόσο με βραδύτερους ρυθμούς, κατά 5,1%. Παρατεταμένο lockdown ή δεύτερο κύμα πανδημίας θα επιφέρει μεγαλύτερη ύφεση φέτος και μικρότερη ανάκαμψη το 2020. Ειδική αναφορά κάνει ο οίκος στον τουρισμό, που αντιστοιχεί σε περίπου 10% του ΑΕΠ.
Ο οίκος Fitch εκτιμά ότι το ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης από πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ πέρυσι θα «γυρίσει» σε έλλειμμα 7,4% φέτος. Το 2021 αναμένεται να υποχωρήσει στο 4,6% του ΑΕΠ. Θα καταγραφεί πρωτογενές έλλειμμα φέτος, μετά από τέσσερα συνεχή χρόνια υπεραπόδοσης των στόχων. Η αύξηση του δανεισμού θα μεταφραστεί σε αναστροφή της πτωτικής τάσης του δείκτη χρέος / ΑΕΠ. Η εκτίμηση είναι ότι έπεσε στο 176,6% στα τέλη του 2019 αλλά στο τέλος του 2020 θα φτάσει το 194,8%, πριν υποχωρήσει στο 187,1% το 2021. Η υπόθεση του οίκου είναι ότι φέτος η κυβέρνηση θα τραβήξει μόνο το 1/4 από το μαξιλάρι ασφαλείας (περί τα 10 δισ. ευρώ). Αν δεν το έκανε αυτό και προχωρούσε αποκλειστικά σε νέο δανεισμό, το χρέος θα ανέβαινε άνω του 200% του ΑΕΠ.
Η Fitch διαπιστώνει ότι, παρά το υψηλό χρέος, υπάρχουν θετικοί παράγοντες που περιορίζουν τους κινδύνους. Το μαξιλάρι ρευστότητας είναι υπεραρκετό να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες χρηματοδότησης φέτος και το 2021. Το μεγαλύτερο μέρος του χρέους είναι η βοήθεια από την Ε.Ε., το 95% είναι σε σταθερό επιτόκιο και με μεγάλη μέση ωρίμανση (20,5 χρόνια). Επιπλέον η ΕΚΤ περιέλαβε τα κρατικά ομόλογα στο πρόγραμμα έκτακτης αγοράς τίτλων, κάτι που επιτρέπει να προχωρήσει η κεντρική τράπεζα σε αγορές περί τα 16 δισ. ευρώ μέσω της δευτερογενούς αγοράς.
Αναφορικά με τις τράπεζες, διαπιστώνεται ότι η ποιότητα ενεργητικού τους βελτιώθηκε το 2019, αλλά η πανδημία θα καθυστερήσει την περαιτέρω βελτίωση και θα δημιουργήσει πτωτικούς κινδύνους, υποστηρίζει ο οίκος.
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
