Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
18.2°C22.0°C
1 BF 47%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.7°C21.2°C
2 BF 57%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C19.4°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
18.8°C21.5°C
1 BF 61%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.9°C18.4°C
2 BF 63%
Κώστας Καλλωνιάτης: Το ντεμακιγιάζ της ελληνικής οικονομίας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Κώστας Καλλωνιάτης: Το ντεμακιγιάζ της ελληνικής οικονομίας

Του Κώστα Καλλωνιάτη*

Η προσπάθεια του υπουργού Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα να τονώσει ψυχολογικά τους παράγοντες της οικονομίας προκειμένου να προσελκύσει επενδύσεις και να επιταχύνει τον ρυθμό ανάκαμψης της οικονομίας είναι κατανοητή. Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε δύσκολη καμπή, καθώς δοκιμάζει μία «νέα», κοινωνικά επώδυνη και αμφίβολης αποτελεσματικότητας πολιτική, ενώ αντιμετωπίζει δυσμενές διεθνές περιβάλλον. Όταν όμως η τόνωση του ηθικού βασίζεται σε αυθαίρετες εκτιμήσεις και εξωραϊσμό της πραγματικότητας, τότε το τίμημα είναι η καλλιεργούμενη φούσκα των προσδοκιών να σκάσει στα μούτρα της ίδιας της οικονομίας. Κάτι που είναι επικίνδυνο και γι’ αυτό μη ανεκτό.

Συγκεκριμένα ο κ. Σταϊκούρας θεωρεί ότι:

α) «Η συνεχής μείωση του επιτοκίου και η διατήρησή του σε χαμηλό ύψος αποδεικνύουν την εμπιστοσύνη των αγορών στην πορεία και τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, καθώς και στην ασκούμενη οικονομική πολιτική της κυβέρνησης».

β) «Η Ελλάδα ξεπερνά τους αναπτυξιακούς της στόχους».

γ) «Η Ελλάδα ξεπέρασε την κρίση».

Ας τα δούμε με αντίστροφη σειρά.

Η κρίση παραμένει

Η Ελλάδα βγήκε από τα Μνημόνια και από την ύφεση, ωστόσο δεν ξεπέρασε την κρίση. Όχι οριστικά τουλάχιστον. Δεν θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί σοβαρά κάτι τέτοιο όταν η ελληνική οικονομία παραμένει στην Ευρώπη η πιο χρεωμένη δημοσιονομικά, βαρύνεται με την υψηλότερη ανεργία και φτώχεια, ενώ φέρει δέκα φορές υψηλότερο ποσοστό κόκκινων δανείων με συνέπεια το τραπεζικό της σύστημα να έχει πρακτικά παραλύσει αδυνατώντας να χρηματοδοτήσει επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Κυρίως, όμως, δεν έχει ξεπεράσει την κρίση, γιατί, ενώ αυξάνει σταθερά την εξωστρέφεια και εξάρτησή της από την ευρωπαϊκή και διεθνή οικονομία, οι τελευταίες εισέρχονται με ταχύ ρυθμό σε μια νέα μεγάλη κρίση (βλ. υπερχρέωση, σταθερά χαμηλότεροι ρυθμοί μεγέθυνσης, φούσκα περιουσιακών στοιχείων, εμπορικοί και νομισματικοί πόλεμοι, γεωπολιτικές συγκρούσεις, επιδημία κορωνοϊού, κλιματική αλλαγή).

Επίσης από πουθενά δεν προκύπτει ότι η Ελλάδα ξεπερνά τους αναπτυξιακούς της στόχους. Να θυμίσουμε στον κ. υπουργό ότι προεκλογικά η Ν.Δ. υποσχόταν ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης 4% και επενδυτικά τσουνάμι. Ο πρόσφατος προϋπολογισμός για το 2019 και το 2020 θέτει στόχους 2% και 2,8% αντίστοιχα, ενώ οι τελευταίες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μιλούν για 2,2% και 2,4% αντίστοιχα και ανάλογες είναι οι προβλέψεις του ΔΝΤ, του ΟΟΣΑ, της Τράπεζας της Ελλάδος και του ΙΟΒΕ (καμία δεν υπερβαίνει το 2,5%). Προβλέψεις κατά τεκμήριο αισιόδοξες, αφού δεν έχουν λάβει υπόψη τους τις επιπτώσεις του Brexit και της επιδημίας. Επιπλέον ο όγκος των επενδύσεων στο εννεάμηνο του 2019 αυξήθηκε ετησίως μόλις 1%. Τώρα, αν ο Χρ. Σταϊκούρας θεωρεί ότι το 2,2% αύξησης του ΑΕΠ που εκτιμά η Κομισιόν για το 2019 στοιχειοθετεί υπέρβαση του στόχου για 2% που προέβλεπε ο προϋπολογισμός, τότε να τονίσουμε πως πρόκειται απλώς για μια εκτίμηση και να θυμίσουμε ακόμη ότι με βάση το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα (εκτιμούσε ανάπτυξη 2,6%) συνιστά υστέρηση έναντι του στόχου.

Τέλος, η μικρή επιτάχυνση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ σε 2,4% το 2020 που εκτιμά η Κομισιόν υπολείπεται πάλι του στόχου για ανάπτυξη 2,8% (επίσημα) έως και 3% (ανεπίσημα) που έχει θέσει η κυβέρνηση.

Όσον αφορά την εμπιστοσύνη των αγορών στην πορεία και τις προοπτικές της οικονομίας, το μόνο ρεαλιστικό κριτήριο αξιολόγησής τους είναι η αύξηση των εισροών Ξένων Άμεσων Επενδύσεων (ΞΑΕ) και η αύξηση του όγκου των συνολικών πραγματικών επενδύσεων. Μέχρι σήμερα το σύνολο των επενδύσεων εξακολουθεί να κινείται υποτονικά με έμφαση σε κατοικίες και εξαγορές, οι ΞΑΕ αυξάνουν αλλά με συνεχώς επιβραδυνόμενο ρυθμό (ο μέσος μηνιαίος όρος των εισροών τους το πρώτο εξάμηνο του 2019 παρέμεινε ίδιος στα 313 εκατ. και στο επόμενο πεντάμηνο 2019 επί διακυβέρνησης Ν.Δ.), ενώ οι περίφημες εμβληματικές επενδύσεις καθυστερούν.

Καθώς η εξυπηρέτηση του χρέους έχει ρυθμιστεί για αρκετά χρόνια (βλ. αναδιάρθρωση χρέους επί ΣΥΡΙΖΑ), είναι φυσιολογικό οι αγορές να δείχνουν εμπιστοσύνη στη μεσοπρόθεσμη ικανότητα αποπληρωμής του ελληνικού χρέους και με τη βοήθεια της διεθνούς τάσης για αρνητικά επιτόκια η απόδοση των ελληνικών ομολόγων να έχει μειωθεί περαιτέρω. Άλλο, όμως, εμπιστοσύνη στη δημοσιονομική σταθερότητα και άλλο στις προοπτικές ανάπτυξης της οικονομίας. Απόδειξη είναι η πρόβλεψη της Κομισιόν για ανάπτυξη μόλις 2% της ελληνικής οικονομίας το 2021, η οποία είναι σαφώς χαμηλότερη του 2,4% που εκτιμά για το 2020.

Με σβηστούς κινητήρες

Η ελληνική οικονομία μοιάζει με ένα τετρακινητήριο αεροπλάνο. Ο πρώτος κινητήρας, η ιδιωτική κατανάλωση, χάνει σοβαρά ρυθμό (ετήσια αύξηση μόλις 0,2% το εννεάμηνο 2019 έναντι 1% το ίδιο διάστημα 2018) και αύξηση όγκου λιανικού εμπορίου στο εντεκάμηνο 1% το 2019 έναντι 1,6% το 2018 αντίστοιχα. Ο δεύτερος κινητήρας, οι εξαγωγές αγαθών, έχει σχεδόν σβήσει (1% το 2019 έναντι 16% το 2018). Ο τρίτος, η βιομηχανική παραγωγή, έχει ήδη σιγήσει (-0,8% το 2019 έναντι 1,7% το 2018). Τέλος, ο τέταρτος, ο τουρισμός, είναι ο μόνος που ακόμη λειτουργεί, αλλά πρόκειται να δεχθεί σοβαρό πλήγμα λόγω των επιπτώσεων του Brexit, της επιδημίας και της παγκόσμιας οικονομικής επιβράδυνσης.

Αλήθεια, ο πιλότος του ελληνικού αεροπλάνου, ο Χρ. Σταϊκούρας, έχει αντιληφθεί ότι εισέρχεται σε κυκλώνα (νέα διεθνή κρίση) με έναν κινητήρα σβηστό, δύο που υπολειτουργούν και έναν που σύντομα θα αντιμετωπίσει σοβαρό πρόβλημα;

* Ο Κώστας Καλλωνιάτης είναι επιστημονικός συνεργάτης του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL