Ακανθώδης αναμένεται να είναι ο Σεπτέμβρης για την κυβέρνηση, καθώς θα πρέπει να υλοποιήσει μέσα στο 2020 τις φοροελαφρύνσεις τις οποίες έχει εξαγγείλει, ενώ παράλληλα θα πρέπει να υπάρχει η σύμφωνη γνώμη των θεσμών για το ότι υπάρχει διαθέσιμος οικονομικός χώρος. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση θα πρέπει να απαντήσει στο ερώτημα που της τίθεται ήδη από την προεκλογική περίοδο: από ποιες πηγές θα βρει τα χρήματα.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να συναντήσει τους Μέρκελ και Μακρόν, μέσα στις επόμενες ημέρες, και δεν φαίνεται, σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, να έχει σκοπό να θέσει το ζήτημα της μείωσης των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα πριν από το 2021.
Ο πρώτος κύκλος των διεθνών επαφών του πρωθυπουργού θα ολοκληρωθεί λίγα εικοσιτετράωρα πριν από τη μετάβασή του στη Θεσσαλονίκη, όπου, στο πλαίσιο της ΔΕΘ, θα παρουσιάσει το κυβερνητικό πρόγραμμα και τους στόχους για το 2020.
Από το βήμα της ΔΕΘ, ο κ. Μητσοτάκης θα πρέπει να παρουσιάσει σε αδρές γραμμές το φορολογικό νομοσχέδιο και να επεξηγήσει επαρκώς με ποιους τρόπους θα βρει τα απαιτούμενα χρήματα. Το ζήτημα των φοροελαφρύνσεων είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ύπαρξη ή όχι δημοσιονομικού χώρου στις 23 Σεπτεμβρίου, με την άφιξη των επικεφαλής των δανειστών στην Αθήνα, ενώ μία εβδομάδα νωρίτερα, στις 16 Σεπτεμβρίου, θα επισκεφτούν την πρωτεύουσα τα τεχνικά κλιμάκια.
Βασικό ζήτημα της τέταρτης μεταμνημονιακής αξιολόγησης θα είναι το αν υπάρχει «μαύρη τρύπα» ή δημοσιονομικό κενό για το 2020, καθώς τότε αναμένεται να εφαρμοστούν οι φοροελαφρύνσεις που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση.
Τα μέτρα
Σύμφωνα με τις πρώτες εξαγγελίες της κυβέρνησης, στο νομοσχέδιο θα περιλαμβάνεται η μείωση του φόρου στις επιχειρήσεις από το 28% στο 24% για τα εισοδήματα του 2019.
Για το 2020 προβλέπεται η καθιέρωση εισαγωγικού συντελεστή 9% για εισοδήματα μισθωτών, αγροτών και συνταξιούχων έως 10.000 ευρώ, που θα αποκτηθούν από 1ης Ιανουαρίου, αλλά και μείωση του φόρου στα μερίσματα που θα διανεμηθούν το 2020 από το 10% σε 5%. Το νομοσχέδιο θα ενσωματώνει, επίσης, διάσπαρτα φορολογικά κίνητρα, συμπεριλαμβανομένων αυτών για την αναθέρμανση της αγοράς ακινήτων και των επενδύσεων σε έρευνα και ανάπτυξη, όπως: Αναστολή του ΦΠΑ στις μεταβιβάσεις ακινήτων για τρία χρόνια, αναστολή του φόρου υπεραξίας στις μεταβιβάσεις ακινήτων. Έκπτωση φόρου ίση με 40% για την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμισή τους.
Τέλος, προβλέπεται η σταδιακή κατάργηση της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης, αλλά και η σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος.
Fake τρύπα;
Φυσικά, η κυβέρνηση θα πρέπει να πείσει τους δανειστές ότι υπάρχει ο απαιτούμενος δημοσιονομικός χώρος, ούτως ώστε να γίνουν πράξη τα παραπάνω μέτρα. Στην εαρινή έκθεσή της, η Κομισιόν προσδιόριζε το συγκεκριμένο κενό στα περίπου 2,5 δισ. ευρώ και μένει να δειχθεί ποια θα είναι η νέα εκτίμησή της μέσα στον Σεπτέμβριο.
Από εκεί και πέρα, αξίζει να υπενθυμιστεί ότι στην τελευταία επικαιροποίηση της ανάλυσης βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, τον περασμένο Ιούνιο, η Κομισιόν στεκόταν στο ενδεχόμενο απώλειας των στόχων πρωτογενών πλεονασμάτων για να αναδείξει τις επιπτώσεις στη βιωσιμότητα του χρέους. Εκτιμούσε τότε ότι απώλεια των στόχων πρωτογενών πλεονασμάτων κατά μία μονάδα έναντι της δέσμευσης για 3,5% του ΑΕΠ από το 2019 έως το 2022 θα μπορούσε να οδηγήσει, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη αλλαγές στις υπόλοιπες παραδοχές, σε εκρηκτική διόγκωση του δημοσίου χρέους κατά 25 μονάδες ως προς το ΑΕΠ το 2060. Συνεπώς, θα φανεί μέσα στο επόμενο διάστημα αν οι λόγοι ήταν όντως πολιτικοί ή οικονομικοί.
"Ψαλίδι" στις δαπάνες
Όπως έχει ήδη φανεί, στην κυβέρνηση θεωρούν αποδοτική την περικοπή δαπανών σε Παιδεία και Υγεία. Η κυβέρνηση έχει υποσχεθεί να επαναφέρει τον κανόνα μία πρόσληψη για κάθε πέντε αποχωρήσεις στον δημόσιο τομέα αντί του μία προς μία που είναι σήμερα. Γι’ αυτό τον λόγο παραπέμφθηκαν στις ελληνικές καλένδες πάνω από 10.000 προσλήψεις στην Παιδεία και πάνω από 10.000 προσλήψεις στην Υγεία.
Έχει ήδη καθιερωθεί η «επισκόπηση δαπανών, με στόχο να πραγματοποιηθούν εξοικονομήσεις 400 εκατ. ευρώ σε ορίζοντα διετίας ή 700 εκατ. ευρώ σε ορίζοντα τετραετίας, με το ερώτημα να παραμένει, από ποια κονδύλια θα γίνει κάτι τέτοιο;
Επίσης, στον προϋπολογισμό του 2020 εκτιμάται ότι το κονδύλι των επιχορηγήσεων στις ΔΕΚΟ μπορεί να είναι μειωμένο έως και κατά 400 εκατ. ευρώ.
Στους κόλπους της κυβέρνησης υπάρχουν εκτιμήσεις εξοικονόμησης τουλάχιστον 150 εκατ. ευρώ τη διετία 2020-2021 εξαιτίας της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και της ψηφιοποίησης βασικών λειτουργιών του Δημοσίου.
Έλεγχος
Αυτή την περίοδο, τα μόνιμα τεχνικά κλιμάκια που βρίσκονται στην Αθήνα εργάζονται πάνω στα στοιχεία του προϋπολογισμού του 2019, αλλά και... περικοπής του 2020 και σε όλες τις εκκρεμότητες της αξιολόγησης οι οποίες έχουν αφήσει «ουρές».
Οι επικεφαλής των θεσμών αναμένεται να παραμείνουν στην Αθήνα περίπου μία εβδομάδα και θα αποχωρήσουν έχοντας συγκεντρώσει το πακέτο με όλα τα απαραίτητα στοιχεία που θα συζητηθούν στο EuroWorking Group στις 26 Σεπτεμβρίου.
Και μάλιστα, ενόψει του Eurogroup στις 9 Οκτωβρίου αλλά και της προετοιμασίας για τη νέα έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μεταμνημονιακή εποπτεία που αναμένεται στο τέλος Οκτωβρίου. Από τα συμπεράσματα της έκθεσης θα εξαρτηθεί και η εκταμίευση των 644,4 εκατ. ευρώ, τα οποία αποτελούν επιστροφές κερδών από τα ελληνικά ομόλογα που έχουν στην κατοχή τους η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης.
