Tου Σταμάτη Σακελλίωνα
Η τροπολογία Γαβρόγλου σχετικά με τη συνταξιοδότηση των μουφτήδων της Θράκης στα 67 χρόνια αναπότρεπτα φέρνει στο προσκήνιο την επόμενη ημέρα. Να σημειωθεί ότι και οι δύο μουφτήδες ήταν 81 και 80 χρόνων αντίστοιχα. Η αναζήτηση ενός άλλου τρόπου επιλογής των μουφτήδων της Θράκης πέραν εκείνου του διορισμού τους από την ελληνική Πολιτεία είναι το μείζον σήμερα. Αυτό ήταν και παραμένει ένα σημαντικό αίτημα της μειονότητας, αλλά και της Αριστεράς και των προοδευτικών ανθρώπων της Θράκης.
Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται μετά την εξ αντικειμένου αποδυνάμωση του θεσμού της σαρία. Ασφαλώς και υπάρχουν αντιδράσεις, πρώτα και κύρια από τους γνωστούς "θρακολόγους" της περιοχής αλλά και της πρωτεύουσας, που θεωρούν ότι με κάθε βήμα προς την εκκοσμίκευση και τον εκδημοκρατισμό των δομών της μειονότητας κινδυνεύει η χώρα ή ότι γίνεται η πολιτική της Τουρκίας πράξη. Άλλωστε είναι λογική αυτή η αντίδραση. Επί δεκαετίες ολόκληρες ανανεωνόταν η θητεία των μουφτήδων, οι οποίοι ήταν πλήρως ξεκομμένοι από τους πολίτες της μειονότητας. Αντιδράσεις υπάρχουν και από τις πολιτικές δυνάμεις εκείνες που για δεκαετίες είχαν επιλέξει να ποδηγετούν τη μειονότητα σε μια καθαρά πελατειακή σχέση, σχέση που φανέρωνε την απουσία αμφίδρομης εμπιστοσύνης.
Σήμερα προκύπτει μια καινούργια κατάσταση. Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση της περιοχής πρέπει να επιλέξει τους τοποτηρητές. Αυτή είναι μια κρίσιμη διαδικασία και, όπως τόνισε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στη Ροδόπη Μουσταφά Μουσταφά, είναι ανάγκη να γίνει ένας διευρυμένος διάλογος με την κοινωνία της μειονότητας ώστε να επιλεγούν άνθρωποι άριστοι και νουνεχείς που όντως θα εκπροσωπούν σε αυτό το στάδιο την κοινωνία της μειονότητας. Άρα, δεν είναι μια απλή διοικητική πράξη, αλλά μια βαθύτατη πολιτική διαδικασία. Εδώ, τόσο το υπουργείο Παιδείας όσο και το υπουργείο Εσωτερικών, που έχει στην ευθύνη του την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, οφείλουν να παρακολουθήσουν τη διαδικασία εκ του σύνεγγυς και να μην την αφήσουν στα χέρια ενός γραφειοκράτη ανώτερου υπαλλήλου.
Είναι φανερό ότι η κυβέρνηση της Αριστεράς ουσιαστικά ανοίγει τον δρόμο με την τροπολογία Γαβρόγλου για την επίλυση ενός χρόνιου ζητήματος. Από την άλλη, υπάρχουν οι ιεροδιδάσκαλοι. Ένας κομματικός στρατός που στήθηκε από την Ντόρα Μπακογιάννη με την ευγενική συνδρομή του βουλευτή σήμερα του ΠΑΣΟΚ Ιλχάν Αχμέτ. Τα δύο θέματα συνδέονται. Ο ΣΥΡΙΖΑ με απόφαση της Ν.Ε. του κόμματος στη Ροδόπη έχει ξεκαθαρίσει ότι η συμμετοχή των ιεροδιδασκάλων τόσο στην επιλογή των μουφτήδων όσο και και σε εκείνη πια των τοποτηρητών είναι αντιπαραγωγική. Όπως τόνισε και ο βουλευτής του κόμματος Μουσταφά Μουσταφά κατά τη συζήτηση στη Βουλή, είναι ανάγκη να ρωτηθούν οι άνθρωποι στα χωριά και στις ενορίες, αυτοί που έχουν την αποδοχή των κοινοτήτων, ώστε οι άνθρωποι που θα επιλεγούν ως τοποτηρητές να είναι αποδεκτοί από την κοινωνία. Επιπρόσθετα, η τροπολογία αυτή του Γαβρόγλου αλλά και η περίπου κατάργηση της σαρία θέτει εκ των πραγμάτων τις αρμοδιότητες των τοποτηρητών αλλά και των μουφτήδων.
Σε κάθε περίπτωση, η Αριστερά και ο ΣΥΡΙΖΑ έχουν θέσει δημόσια τη θέση ότι ο μουφτής αλλά και ο τοποτηρητής της μουφτείας πρέπει να έχει μόνο θρησκευτικές αρμοδιότητες και όχι αστικές. Αυτή η θέση γίνεται δεκτή και από ένα μεγάλο τμήμα της μειονότητας. Γιατί επί σειρά ετών υπήρξε και αρνησιδικία εκ μέρους των ελληνικών δικαστηρίων για τα θέματα αυτά ή ακόμα έκαναν δεκτή την πρόταση του μουφτή ταλαιπωρώντας με αυτόν τον τρόπο πολλούς πολίτες. Αυτά τα σημεία είναι τα σημαντικά και υπάρχει πλέον μια ιδανική πολιτική ευκαιρία να λυθούν ζητήματα που απασχολούσαν τη μειονότητα επί δεκαετίες. Γιατί υπάρχει ένα κρίσιμο διακύβευμα. Η ελληνική Πολιτεία οφείλει να απαντήσει στο εξής: Προτιμά μια μειονότητα εξισλαμισμένη ή μια μειονότητα με δημοκρατικούς θεσμούς που οι άνθρωποί της θα θρησκεύονται αλλά δεν θα εκθρησκειοποιούνται; Αυτό είναι το μείζον ζήτημα. Είναι προφανές ότι το μέχρι τώρα υπάρχον καθεστώς των μουφτήδων έχει εξαντλήσει τα όρια του, δηλαδή σάπισε. Η επόμενη μέρα είναι ευθύνη της Πολιτείας πρωτίστως, γιατί αυτή θα χαράξει το νομικό πλαίσιο, αλλά είναι και ευθύνη της μειονότητας στο τι επιλογές προσώπων θα κάνει.
Τα χαρακτηριστικά που θα πρέπει να έχει ο τοποτηρητής και αργότερα ο μουφτής τα περιέγραψε με ενάργεια ο Μουσταφά Μουσταφά. Να είναι μορφωμένος, αποδεκτός από την κοινωνία, να ασχολείται με τα θρησκευτικά του καθήκοντα και να μπορεί να μετέχει στον διαθρησκειακό διάλογο που τόσο ανάγκη έχει η Θράκη και οι άνθρωποί της. Από την άλλη, παρά τις όψιμες ανησυχίες των "θρακολόγων", και η ρύθμιση για τη σαρία περπάτησε και έγινε αποδεκτή από τη μειονότητα και μια δημοκρατική ρύθμιση για τους μουφτήδες θα γίνει αποδεκτή από τη μειονότητα.
