Ζητήματα προστασίας των νοικοκυριών απέναντι σε αμφισβητούμενες εμπορικές πρακτικές, αλλά και υγιούς ανταγωνισμού στην απελευθερωμένη αγορά προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας αναδεικνύονται μέσα από τη διόγκωση των καταγγελιών καταναλωτών στον τομέα της παροχής ηλεκτρισμού.
Σύμφωνα με στοιχεία καταναλωτικών οργανώσεων και αρχών, ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα, βαίνουν ολοένα αυξανόμενες οι διαμαρτυρίες των καταναλωτών που αφορούν κυρίως στην αδιαφάνεια των λογαριασμών και υπέρογκες και άδικες χρεώσεις.
Η καταναλωτική οργάνωση ΕΚΠΟΙΖΩ, όπως ανακοίνωσε πριν από λίγες ημέρες, κατόπιν σχετικής έρευνας που διεξήγαγε, διαπίστωσε ότι η αγορά ενέργειας δεν λειτουργεί πάντα προς όφελος των καταναλωτών και εμφανίζει σοβαρές δυσλειτουργίες που πρέπει άμεσα να αποκατασταθούν.
Πιο συγκεκριμένα, οι καταγγελίες των καταναλωτών σχετίζονται με:
- Αθέμιτες εμπορικές πρακτικές από ορισμένους παρόχους τόσο κατά τη διαφήμιση των υπηρεσιών όσο και κατά την προσφορά τους στους καταναλωτές. Για παράδειγμα, κάποιοι ισχυρίζονται πως προσφέρουν το φθηνότερο ρεύμα στην αγορά ενέργειας, άλλοι υπόσχονται δωροεπιταγές 100 ευρώ για αγορές σε σούπερ μάρκετ, ενώ σε μία περίπτωση τουλάχιστον ο καταναλωτής δεν την έλαβε ποτέ κ.λπ.
- Ελλιπή ενημέρωση των καταναλωτών πριν από τη σύναψη της σύμβασης, με στόχο την προσέλκυση όσο το δυνατό περισσότερων πελατών. Για παράδειγμα, δεν αναφέρουν στον καταναλωτή την “ποινή” που θα κληθεί να πληρώσει σε περίπτωση διακοπής του συμβολαίου του πριν από τη λήξη του συμφωνημένου χρόνου ή ότι η προσφερόμενη χαμηλή τιμή της κιλοβατώρας (kWh) ισχύει για ορισμένους μήνες ή ότι στον λογαριασμό υπάρχει χρέωση με την ένδειξη “ρήτρα αναπροσαρμογής” για την ύπαρξη και τον τρόπο λειτουργίας της οποίας δεν ενημερώθηκε πριν από τη σύναψη της σύμβασης.
- Αδιαφάνεια των χρεώσεων και του τρόπου υπολογισμού τους όπως αποτυπώνονται στους λογαριασμούς ρεύματος και στα συμβόλαια που υπογράφουν οι καταναλωτές. Οι συμβάσεις των περισσότερων παρόχων είναι πολυσέλιδες, με δυσνόητους όρους και με ψιλά γράμματα. Οι δε λογαριασμοί των περισσότερων εναλλακτικών παρόχων δεν αναφέρουν τον τρόπο υπολογισμού των ρυθμιζόμενων χρεώσεων. Θα μπορούσαν π.χ. να αναφέρουν ότι οι ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας) υπολογίζονται πολλαπλασιάζοντας τον αριθμό των κιλοβατώρων με την τιμή μονάδας (1.200 kWh X 0,00699 = 8,4 ευρώ).
- Δεν υπάρχει στους λογαριασμούς όλων των προμηθευτών πίνακας με το ενεργειακό μείγμα, παραβιάζοντας έτσι την εθνική και κοινοτική νομοθεσία. Σύμφωνα με τον Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας σε Πελάτες, κάθε προμηθευτής ενημερώνει τους πελάτες του με ένθετο ή σχετική επιστολή που συνάπτεται στον λογαριασμό κατανάλωσης ή συμπεριλαμβάνεται σε ειδικό πεδίο τού λογαριασμού για τη συμβολή κάθε ενεργειακή πηγής στο συνολικό μείγμα καυσίμου κατά το προηγούμενο έτος, καθώς και τις αντίστοιχες περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
- Πολλοί προμηθευτές δεν διαθέτουν υποδείγματα λογαριασμών για το κάθε πακέτο προσφοράς στην ιστοσελίδα τους έτσι ώστε ο καταναλωτής να ενημερώνεται ορθά και να μπορεί να συγκρίνει και να επιλέγει τον προμηθευτή σύμφωνα με τις ανάγκες του.
- Ορισμένοι προμηθευτές προβαίνουν σε επιμερισμό των Ρυθμιζόμενων Χρεώσεων κατά μήνα, γεγονός που καθιστά τον λογαριασμό αδιαφανή και προκαλεί σύγχυση στον καταναλωτή, δεδομένου ότι οι χρεώσεις αυτές εξαρτώνται από την κατανάλωση όπως μετράται κάθε τέσσερις μήνες και ως εκ τούτου καθίσταται δυσχερής η σύγκριση μεταξύ εναλλακτικών προμηθευτών. Η υιοθέτηση μιας κοινής πολιτικής ως προς τη μεθοδολογία του υπολογισμού των χρεώσεων από όλους τους προμηθευτές συνιστά αυτονόητη υποχρέωση της Πολιτείας προς την κατεύθυνση προστασίας του καταναλωτή.
Μάλιστα, η ΕΚΠΟΙΖΩ ζητά την παρέμβαση τόσο της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας όσο και της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, ώστε να υποχρεωθούν οι προμηθευτές ηλεκτρικού ρεύματος να αναπροσαρμόσουν τους λογαριασμούς προκειμένου να είναι αναλυτικοί, σαφείς, κατανοητοί και πλήρεις, εμπεριέχοντας όλες εκείνες τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες για την κατανόησή τους,
Πέρα των ανωτέρω, προβλήματα δημιουργούν και τα ιλιγγιώδη νούμερα που περιλαμβάνονται στο πλαίσιο των ρυθμιζόμενων χρεώσεων και ιδιαίτερα των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), του ΕΤΜΕΑΡ (Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αέριων Ρύπων, πρώην τέλος Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας) και χρεώσεων υπέρ τρίτων, (ΕΡΤ και δήμων), που ανεβάζουν σε πολύ υψηλά επίπεδα το συνολικό ποσό του λογαριασμού ηλεκτρισμού.
Συνήγορος του Καταναλωτή
Συστάσεις από πέρσι στους προμηθευτές
Με αφορμή την “εντατικοποίηση της λειτουργίας του ανταγωνισμού στην αγορά της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας”, ο Συνήγορος του Καταναλωτή έχει προβεί από πέρσι σε συστάσεις προς τους προμηθευτές σχετικά με την πιστή τήρηση των υποχρεώσεών τους που απορρέουν από την κείμενη νομοθεσία και διασφαλίζουν την ορθή και πλήρη προσυμβατική ενημέρωση των καταναλωτών.
Ειδικότερα, οι συστάσεις αφορούν:
- Την παρέλευση χρονικού διαστήματος από τη στιγμή που ο καταναλωτής θα λάβει τη σύμβαση προμήθειας έως τη στιγμή που θα την επιστρέψει υπογεγραμμένη, ώστε να έχει την ευχέρεια να τη μελετήσει.
- Την παροχή διακριτού αναλυτικού εγγράφου με όλες τις χρεώσεις του λογαριασμού κατανάλωσης (χρεώσεις προμήθειας, ρυθμιζόμενες χρεώσεις και χρεώσεις τρίτων), αλλά και την έγγραφη εκτίμηση του συνολικού ετήσιου κόστους προμήθειας για την παροχή του καταναλωτή σύμφωνα με το ισχύον τιμολόγιο προμήθειας.
Παράλληλα, ο Συνήγορος του Καταναλωτή συνέστησε σε όλους τους προμηθευτές να απαιτούν τη διακριτή υπογραφή τού τιμολογίου προμήθειας από τους καταναλωτές, ώστε να διασφαλίζεται η χορήγησή του.
Ως προς τη διαφάνεια των χρεώσεων, η αρχή παρενέβη με έγγραφη σύσταση, επισημαίνοντας τις υποχρεώσεις των προμηθευτών σχετικά με την παροχή δυνατότητας επιβεβαίωσης από τον καταναλωτή των τιμών χρέωσης τυχόν ρητρών αναπροσαρμογής του τιμήματος, με παραπομπή στην οικεία ιστοσελίδα και την ενημέρωση των καταναλωτών αναφορικά με τις μοναδιαίες τιμές ρυθμιζόμενων χρεώσεων τόσο στην ιστοσελίδα του εκάστοτε προμηθευτή όσο και με ετήσια αποστολή ειδικού ενημερωτικού εντύπου, καθώς και σε κάθε τροποποίηση των σχετικών χρεώσεων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην προηγούμενη ετήσια έκθεση του Συνηγόρου του Καταναλωτή ο τομέας “Ενέργεια και Ύδρευση” συγκέντρωσε το 8,3% επί του συνόλου των αναφορών καταναλωτών, έναντι 3,3% την περίοδο 2009-2010, με πάνω από τις 7 στις 10 (73,9%) περιπτώσεις να αφορούν αποκλειστικά τον τομέα του ηλεκτρικού ρεύματος.
