Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
18.2°C22.0°C
1 BF 47%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.7°C21.2°C
2 BF 57%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C19.4°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
18.8°C21.5°C
1 BF 61%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.9°C18.4°C
2 BF 63%
Αποσπάσματα από την αιτιολογική έκθεση της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων της Ε.Ε.
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Αποσπάσματα από την αιτιολογική έκθεση της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων της Ε.Ε.

Το UNDP (United Nations Development Programme) κατατάσσει ετησίως τις χώρες σύμφωνα με το επίπεδο ανισότητας των φύλων. Ο Δείκτης Ανισότητας των Φύλων υπολογίζεται βάσει της μειονεκτικής θέσης λόγω φύλου σε τρεις πτυχές της ζωής: αναπαραγωγική υγεία, χειραφέτηση και αγορά εργασίας. Η παρούσα έκθεση εστιάζει στο πρώτο στοιχείο και στα αντίστοιχα δικαιώματα, όχι μόνο ως ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και ως μέσο επίτευξης ισότητας των φύλων.

Σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία

Σύμφωνα με την ΠΟΥ, «η αναπαραγωγική υγεία αφορά τις αναπαραγωγικές διαδικασίες και λειτουργίες και το αναπαραγωγικό σύστημα σε όλα τα στάδια της ζωής. Συνεπάγεται ότι οι άνθρωποι είναι σε θέση να διάγουν μια υπεύθυνη, ικανοποιητική και ασφαλή σεξουαλική ζωή και ότι έχουν την ικανότητα να αναπαράγονται και την ελευθερία να αποφασίζουν εάν, πότε και πόσο συχνά θα αναπαράγονται. Στον ορισμό αυτό περιλαμβάνεται το δικαίωμα των ανδρών και των γυναικών να ενημερώνονται και να έχουν πρόσβαση σε ασφαλείς, αποτελεσματικές, οικονομικές και αποδεκτές μεθόδους ρύθμισης της γονιμότητας της επιλογής τους καθώς και το δικαίωμα πρόσβασης σε κατάλληλες υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης που επιτρέπουν στις γυναίκες να διέλθουν με ασφάλεια από τα στάδια της εγκυμοσύνης και του τοκετού και παρέχουν στα ζευγάρια τις καλύτερες πιθανότητες να αποκτήσουν ένα υγιές βρέφος».

Η σεξουαλική υγεία ορίζεται ως «μια κατάσταση σωματικής, συναισθηματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευημερίας όσον αφορά τη σεξουαλικότητα· δεν είναι μόνο η απουσία ασθένειας, δυσλειτουργίας ή αναπηρίας. Η σεξουαλική υγεία απαιτεί μια θετική προσέγγιση της σεξουαλικότητας και των σεξουαλικών σχέσεων με σεβασμό στο άτομο, καθώς και τη δυνατότητα απόλαυσης ευχάριστων και ασφαλών σεξουαλικών εμπειριών, χωρίς εξαναγκασμό, διακρίσεις και βία. Για την επίτευξη και διατήρηση της σεξουαλικής υγείας, είναι απαραίτητος ο σεβασμός, η προστασία και η εκπλήρωση των σεξουαλικών δικαιωμάτων όλων των ανθρώπων».

Σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα

Η σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία διαφυλάσσεται μέσω σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων. Όπως αναγνωρίζεται στο άρθρο 96 της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου (1995), τα ανωτέρω δικαιώματα βασίζονται στα ανθρώπινα δικαιώματα στην ισότητα και την αξιοπρέπεια.

Τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στην υγειονομική περίθαλψη της μητέρας και στον οικογενειακό προγραμματισμό, περιλαμβάνουν ελευθερίες και δικαιώματα που συνδέονται με πολλά από τα ήδη καθιερωμένα αστικά, πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα. Παρότι τα σεξουαλικά και τα αναπαραγωγικά δικαιώματα είναι δύο διαφορετικές έννοιες, τα αναπαραγωγικά δικαιώματα αποτελούν μια πτυχή των σεξουαλικών δικαιωμάτων, με τον ίδιο τρόπο που τα σεξουαλικά δικαιώματα αποτελούν μέρος των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων.

Συγκέντρωση δεδομένων

Είναι απαραίτητο τα κράτη - μέλη να συλλέγουν και να παρακολουθούν πιο ολοκληρωμένα δεδομένα και στατιστικά στοιχεία όσον αφορά τους δείκτες της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας (ΣΜΛ, ποσοστά έκτρωσης και αντισύλληψης, μη καλυπτόμενη ανάγκη αντισύλληψης, εγκυμοσύνη στην εφηβεία...) τουλάχιστον ανά φύλο και ανά ηλικία. Προκειμένου να υπάρξει καλύτερη εικόνα της κατάστασης σε ολόκληρη την Ένωση, το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων πρέπει να εξουσιοδοτηθεί να διασφαλίσει τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων και βέλτιστων πρακτικών.

Σεξουαλική αγωγή

Στην πλειονότητα των κρατών - μελών η σεξουαλική αγωγή είναι υποχρεωτική δυνάμει της εθνικής νομοθεσίας, αλλά το περιεχόμενο και η ποιότητά της ποικίλλουν. Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη, οι βέλτιστες πρακτικές στη σεξουαλική αγωγή συναντώνται στις χώρες Benelux και στις σκανδιναβικές χώρες, στη Γαλλία και στη Γερμανία. Τα κράτη - μέλη της ανατολικής και της νότιας Ευρώπης τείνουν να έχουν ελλιπή ή και ανύπαρκτα προγράμματα σεξουαλικής αγωγής.

Η αύξηση των ποσοστών γεννήσεων στην εφηβεία, των εκτρώσεων και των σεξουαλικά μεταδιδόμενων λοιμώξεων (ΣΜΛ) συνήθως συνδέεται με ελλιπή ή ανεπαρκή σεξουαλική αγωγή. Τα τρέχοντα δεδομένα της Ε.Ε. συνάδουν με το ανωτέρω επιχείρημα, όπως φαίνεται από τα υψηλότερα ποσοστά γεννήσεων από έφηβες, και εκτρώσεων στα κράτη - μέλη της ανατολικής Ευρώπης.

Παρότι η γενική τάση είναι η σταδιακή βελτίωση των προγραμμάτων σεξουαλικής αγωγής, η ανταλλαγή κοινών στόχων και βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών της Ε.Ε. θα διευκόλυνε την εναρμόνιση των προτύπων σεξουαλικής αγωγής και θα συνεισέφερε στην επίτευξη μεγαλύτερης ισοτιμίας ως προς τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία για όλους τους νέους της Ευρώπης.

Ποσοστά γεννήσεων από εφήβους και ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη

Τα ποσοστά γεννήσεων από έφηβες ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ των κρατών - μελών. Τα χαμηλότερα ποσοστά γεννήσεων από έφηβες (5 έως 9 γεννήσεις τον χρόνο) συναντώνται επί του παρόντος στις Κάτω Χώρες, στη Σλοβενία, στη Δανία, στη Σουηδία, στην Κύπρο, στην Ιταλία, στο Λουξεμβούργο και στη Φινλανδία. Κάπως υψηλότερα ποσοστά γεννήσεων από έφηβες (10 έως 20 γεννήσεις) συναντώνται στην πλειονότητα των κρατών μελών: Γερμανία, Αυστρία, Γαλλία, Βέλγιο, Ελλάδα, Ισπανία, Τσεχική Δημοκρατία, Λετονία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ιρλανδία, Λιθουανία, Ουγγαρία και Μάλτα. Τα υψηλότερα ποσοστά γεννήσεων από εφήβους παρατηρούνται στη Σλοβακία (22), στην Εσθονία (24), στη Ρουμανία (40) και στη Βουλγαρία (44).

Παρά τις ενθαρρυντικές τάσεις σε ορισμένα κράτη μέλη, η έντονη απόκλιση μεταξύ των 5 γεννήσεων από έφηβες στις Κάτω Χώρες, των 26 στο Ηνωμένο Βασίλειο και των 44 στη Βουλγαρία δείχνει ότι πολλοί από τους νέους της Ευρώπης δεν διαθέτουν ακόμα τις αναγκαίες δεξιότητες και γνώσεις για να κάνουν υπεύθυνες σεξουαλικές και αναπαραγωγικές επιλογές.

Εκτός από τον απρογραμμάτιστο χαρακτήρα της πλειονότητας των κυήσεων εφήβων και της γενικότερης έλλειψης προετοιμασίας των νέων κοριτσιών για τη μητρότητα, οι γεννήσεις από έφηβες συχνά έχουν μακροχρόνιες συνέπειες. Προβλήματα υγείας που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη εμφανίζονται συχνότερα σε κυήσεις εφήβων παρά σε κυήσεις ενηλίκων (π.χ. αποβολές, νεογνικός θάνατος). Επιπλέον, μελέτες δείχνουν ότι οι έφηβες μητέρες έχουν λιγότερες πιθανότητες να αποφοιτήσουν από το σχολείο και περισσότερες πιθανότητες να ζήσουν στη φτώχεια. Περαιτέρω, τα παιδιά με έφηβες μητέρες συχνά είναι ελλιποβαρή και αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας και ανάπτυξης.

Οι ενήλικες γυναίκες αντιμετωπίζουν και αυτές το πρόβλημα της ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, που ενδέχεται να οφείλεται σε διάφορους λόγους: αποτυχημένη αντισύλληψη, ακατάλληλη ή ασυνεπής χρήση αντισύλληψης, σεξουαλικοί σύντροφοι που αντιτίθενται στη χρήση της αντισύλληψης, σεξουαλικός εξαναγκασμός ή βιασμός, ή προβλήματα υγείας. Όπως αναφέρει η ΠΟΥ, «ακόμα και μια προγραμματισμένη εγκυμοσύνη μπορεί να καταστεί ανεπιθύμητη εάν αλλάξουν οι περιστάσεις».

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL