Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
15.1°C19.8°C
3 BF 56%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Σποραδικές νεφώσεις
16 °C
14.7°C17.0°C
1 BF 75%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C17.1°C
3 BF 66%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.8°C17.5°C
1 BF 58%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
14 °C
13.9°C16.9°C
0 BF 62%
Η τέχνη της πρόκλησης
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η τέχνη της πρόκλησης

Επιμέλεια: Βάλια Καϊμάκη

Του Serge Halimi*

Μια χώρα που, χωρίς πραγματικό κίνητρο, καταγγέλλει μια διεθνή συμφωνία αφοπλισμού, την οποία διαπραγματεύτηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί στη συνέχεια να απειλήσει με στρατιωτική επέμβαση μια άλλη χώρα που επίσης έχει υπογράψει τη συμφωνία; Μπορεί να επιβάλει σε όλες τις χώρες να ευθυγραμμιστούν με τις καπριτσιόζικες και πολεμοχαρείς θέσεις της απειλώντας ότι διαφορετικά θα υποστούν και εκείνες τις εξωφρενικές κυρώσεις της; Όταν πρόκειται για τις ΗΠΑ, η απάντηση είναι «ναι».

Με δυο λόγια, είναι εντελώς άχρηστο να χάνουμε τον χρόνο μας να μελετάμε τους λόγους που προβάλλει ο Λευκός Οίκος προκειμένου να δικαιολογήσει την κλιμάκωση ενάντια στο Ιράν. Φανταζόμαστε ότι ο Τζον Μπόλτον, σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, και ο Μάικ Πομπέο, υπουργός Εξωτερικών, εμπιστεύτηκαν στους διπλωμάτες και στις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες μια αποστολή του τύπου «Βρείτε τις προφάσεις. Εμείς αναλαμβάνουμε τον πόλεμο».

Στον Μπόλτον δεν λείπει ούτε η εμπειρία ούτε η δυνατότητα εφαρμογής των ιδεών του. Τον Μάρτιο του 2015, και ενώ η φανατική υποστήριξή του στην επέμβαση στο Ιράκ είχε μειώσει σημαντικά την επιρροή του, δημοσίευσε ένα άρθρο στους «New York Times» με τίτλο «Για να σταματήσουμε την ιρανική βόμβα, πρέπει να βομβαρδίσουμε το Ιράν». Αφού στην αρχή είχε υποστηρίξει ότι η Τεχεράνη δεν θα δεχόταν ποτέ να διαπραγματευτεί τη λήξη του πυρηνικού προγράμματός της, κατέληγε: «Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν ένα προσεκτικό έργο καταστροφής, αλλά μόνο το Ισραήλ μπορεί να πράξει όσα απαιτούνται. (...) Στόχος είναι η αλλαγή καθεστώτος στην Τεχεράνη»1.

Λίγους μήνες αργότερα, όλες οι μεγάλες δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, υπέγραψαν τη συμφωνία για τα πυρηνικά με το Ιράν. Σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Ατομικής Ενέργειας, η Τεχεράνη σεβάστηκε κατά γράμμα τους όρους της. Κι όμως, ο κύριος Μπόλτον δεν άλλαξε γνώμη. Το 2018, ξεπερνώντας τις φιλοπόλεμες θέσεις της ισραηλινής κυβέρνησης και της σαουδαραβικής μοναρχίας, επιμένει με τον ίδιο ζήλο στην «αλλαγή καθεστώτος»: «Η επίσημη πολιτική των ΗΠΑ θα έπρεπε να είναι το τέλος της ιρανικής ισλαμικής επανάστασης πριν από την 40ή επέτειό της. Αυτό θα έσβηνε την ντροπή της κράτησης των διπλωματών μας για 444 ημέρες. Και αυτοί οι πρώην όμηροι θα μπορούσαν να κόψουν την κορδέλα στα εγκαίνια μιας νέας πρεσβείας στην Τεχεράνη» έγραφε2.

Ο νυν Πρόεδρος των ΗΠΑ βάσισε την προεκλογική εκστρατεία του σε θέσεις ενάντια στις «αλλαγές καθεστώτος», δηλαδή των επιθετικών αμερικανικών πολέμων. Δεν είναι λοιπόν σίγουρο ότι τα χειρότερα έχουν έρθει. Όμως, η ειρήνη θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη για να μοιάζει να εξαρτάται τόσο από την ικανότητα του Τραμπ να συγκρατεί τους αγριεμένους συμβούλους του. Επιβάλλοντας οικονομική ασφυξία στο Ιράν με τη συνδρομή των άλλων πρωτευουσών και των (εξαναγκασμένων και υποταγμένων) μεγάλων δυτικών επιχειρήσεων, η Ουάσιγκτον ισχυρίζεται ότι το εμπάργκο της θα υποχρεώσει την Τεχεράνη να συνθηκολογήσει. Στην πραγματικότητα, Μπόλτον και Πομπέο δεν αγνοούν ότι ακριβώς η ίδια στρατηγική απέτυχε στη Βόρεια Κορέα και την Κούβα. Άρα, μάλλον ποντάρουν σε μια ιρανική αντίδραση, την οποία κατόπιν θα παρουσιάσουν θριαμβευτικά ως επιθετικότητα η οποία απαιτούσε μια αμερικανική «αντεπίθεση».

Προπαγάνδα, παραποιήσεις, χειραγώγηση, προκλήσεις: μετά το Ιράκ, τη Λιβύη και την Υεμένη, οι νεοσυντηρητικοί επέλεξαν την επόμενη λεία τους.

1. John Bolton, «To stop Iran’s bomb, bomb Iran», «The New York Times», 26 Μαρτίου 2015.

2. John Bolton, «Beyond the Iran nuclear deal», «The Wall Street Journal», Νέα Υόρκη, 15 Ιανουαρίου 2018.

* Ο Serge Halimi είναι ο διευθυντής της «Le Monde diplomatique»

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL