“Πράσινο φως” για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία άναψε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο των ετήσιων εκθέσεων προόδου, πετώντας το “μπαλάκι” των αποφάσεων στα κράτη - μέλη. Σε συνέχεια της έναρξης της ισχύος της Συμφωνίας των Πρεσπών, της ένταξης στο ΝΑΤΟ αλλά και της εφαρμογής σημαντικών μεταρρυθμίσεων που αφορούν κυρίως το κράτος δικαίου, την καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, η Επιτροπή συστήνει στα κράτη - μέλη της Ε.Ε., να ξεκινήσουν τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη Βόρεια Μακεδονία. Σε ό,τι αφορά την Αλβανία, η Επιτροπή αποφάσισε να μη διαχωρίσει τις δύο χώρες και προχώρησε σε θετική σύσταση-“πακέτο” και για τις δύο.
Το εν λόγω ζήτημα αναμένεται να συζητηθεί από τους υπουργούς Εξωτερικών της Ε.Ε., στο συμβούλιο του Ιουνίου, οπότε και θα πρέπει να αποφασιστούν τα επόμενα βήματα.
Υπενθυμίζεται ότι χώρες όπως η Γαλλία, η Δανία και η Ολλανδία έχουν στο παρελθόν εκφράσει αντιδράσεις ως προς την έναρξη των διαπραγματεύσεων, κάτι που οδήγησε και στην αναβολή της δημοσίευσης των εκθέσεων για μετά τις ευρωεκλογές. Δεν αποκλείεται, επομένως, η ανταπόκριση του συμβουλίου στην πρόταση της Επιτροπής να μην είναι τόσο θερμή και να υπάρξει περαιτέρω καθυστέρηση στη λήψη τελικών αποφάσεων.
Η ύπατη εκπρόσωπος της Ε.Ε., για ζητήματα Εξωτερικής Πολιτικής Φεντερίκα Μογκερίνι και ο επίτροπος για τη Διεύρυνση Γιοχάνες Χαν σε χθεσινή συνέντευξη Τύπου έστειλαν πάντως σαφές μήνυμα υπέρ της πρότασης της Επιτροπής, σημειώνοντας ότι η πρόοδος και των δύο χωρών είναι σημαντική και άξια ανταμοιβής.
Η Φ. Μογκερίνι αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην “ιστορική Συμφωνία των Πρεσπών” της Βόρειας Μακεδονίας με την Ελλάδα που δίνει τέλος σε “διαφωνίες” ετών σε ό,τι αφορά την ονομασία και ενισχύει τις σχέσεις καλής γειτονίας. Από την πλευρά του, ο επίτροπος για τη Διεύρυνση τόνισε τη σημασία της “ομόφωνης” πρότασης του Κολεγίου των Επιτρόπων για την έναρξη των διαπραγματεύσεων, σημειώνοντας ειδικά τις συνταγματικές αλλαγές στις οποίες προχώρησε η Βόρεια Μακεδονία, τις οποίες, όπως είπε, αναγνώρισε και η Ελλάδα, υποστηρίζοντας και την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ. “Η Συμφωνία των Πρεσπών έγινε φωτεινό παράδειγμα συμφιλίωσης” δήλωσε ο ίδιος, προσθέτοντας ότι πλέον η Βόρεια Μακεδονία είναι η μόνη χώρα στην περιοχή που δεν έχει ανοιχτές διαφορές με τους γείτονές της.
"Η Βόρεια Μακεδονία όπως και η Αλβανία έκαναν αυτό που έπρεπε να κάνουν και εναπόκειται στην Ε.Ε., να κάνει αυτό πρέπει. Το μπαλάκι είναι στο γήπεδο του Συμβουλίου" υπογράμμισε η Φ. Μογκερίνι. Ερωτηθείσα σχετικά με τις αντιρρήσεις ορισμένων κρατών - μελών και κατά πόσο υπάρχουν χώρες που υποστηρίζουν τη διεύρυνση, η ύπατη εκπρόσωπος ανέφερε ότι οι “καλύτεροι σπόνσορες για την ενταξιακή διαδικασία στην Ε.Ε., είναι οι γειτονικές χώρες”, οι οποίες μάλιστα έχουν αντιληφθεί τα κοινά οφέλη. “Βλέπουμε ότι στα Βαλκάνια από κει που υπήρχε λογική ανταγωνισμού, τώρα υπάρχει λογική αμοιβαίας στήριξης” τόνισε, ενώ σημείωσε ότι στα Βαλκάνια τα ποσοστά υπέρ της Ε.Ε., είναι εξαιρετικά υψηλά, τα οποία, όπως είπε, δεν υπάρχουν στα παλιά μέλη. “Χρειαζόμαστε αυτήν την ενέργεια και την πίεση” σημείωσε.
"Πάγος" στην Τουρκία
Το ουσιαστικό “πάγωμα” των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία διαπιστώνει, εξάλλου, η έκθεση της Επιτροπής, προχωρώντας σε μια αναλυτική καταγραφή των παράνομων ενεργειών των τελευταίων ετών στο Αιγαίο και στην κυπριακή ΑΟΖ. Η Κομισιόν διαπιστώνει «περαιτέρω σοβαρή οπισθοδρόμηση» στο δικαστικό σύστημα της χώρας και επικρίνει επίσης την Άγκυρα για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η Φ. Μογκερίνι έσπευσε, ωστόσο, χθες να σημειώσει ότι η Τουρκία “παραμένει υποψήφια” προς ένταξη χώρα και στρατηγικός εταίρος της Ε.Ε., και ότι θα ήταν “προς το κοινό συμφέρον όλων” να αντιστραφεί η τάση απομάκρυνσης από την Ε.Ε., τονίζοντας τη σημασία των σχέσεων καλής γειτονίας και της αποφυγής εντάσεων.
Ερωτηθείσα σχετικά με την προοπτική κυρώσεων, η Φ. Μογκερίνι σημείωσε ότι το ζήτημα θα συζητηθεί σε πρώτη φάση στο συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε., στις 17 Ιουνίου και στη συνέχεια στη σύνοδο κορυφής του Ιουνίου. “Δεν θέλω να προδικάσω τις αποφάσεις” είπε και σημείωσε ότι μέχρι τότε υπάρχει αρκετός χρόνος και ότι συνεχίζονται οι επαφές με όλες τις πλευρές.
Σχολιάζοντας την έκθεση, ο Τούρκος υφυπουργός Εξωτερικών Φαρούκ Καϊμακτσί έκανε λόγο για ανακρίβειες και άδικες επικρίσεις.
