Το κλίμα φόβου και γενικευμένης ανασφάλειας που προκάλεσε το μακελειό της Νέας Ζηλανδίας ήλθε χθες να επιδεινώσει μια ένοπλη επίθεση στην καρδιά της Ευρώπης, η οποία αρχικά τουλάχιστον έδινε την εντύπωση μιας μορφής "αντιποίνων". Αργότερα πάντως ήλθαν στο φως πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες ο Τούρκος μετανάστης που άνοιξε πυρ σε τραμ της Ουτρέχτης σκοτώνοντας τρία άτομα και τραυματίζοντας άλλα πέντε το έκανε για "οικογενειακούς λόγους".
Η επίθεση έθεσε ολόκληρη την Ολλανδία σε κατάσταση συναγερμού. Τα σχολεία έκλεισαν, τα μέτρα ασφαλείας στα αεροδρόμια έγιναν δρακόντεια, ενώ ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις αναπτύχθηκαν γύρω από δημόσια κτήρια και θρησκευτικούς ναούς. Ο πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε εξέφρασε τη βαθιά του ανησυχία για το περιστατικό τονίζοντας ότι "δεν μπορεί να αποκλειστεί το τρομοκρατικό κίνητρο".
Η αστυνομία εξαπέλυε, την ίδια ώρα, ανθρωποκυνηγητό για τη σύλληψη του δράστη, o οποίος τελικά συνελήφθη αρκετές ώρες μετά την επίθεση. Σύμφωνα με τις ολλανδικές αρχές, ο ύποπτος ονομάζεται Γκοκμέν Τάνις και είναι γεννημένος στην Τουρκία.
Το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu είχε μεταδώσει πάντως λίγο νωρίτερα, επικαλούμενο μαρτυρίες συγγενών του Τάνις, ότι το έγκλημα δεν συνδέεται με την τρομοκρατία, αλλά οφείλεται σε "οικογενειακούς λόγους".
Την ερμηνεία αυτή επιβεβαίωναν μαρτυρίες που ανέφεραν ότι ο ένοπλος στόχευε γυναίκα που επέβαινε στο τραμ και πυροβολούσε όσους επιχειρούσαν να τη βοηθήσουν. Μια από τις φωτογραφίες από τον τόπο του εγκλήματος δείχνει μια γυναίκα με μαντίλα να μεταφέρεται σε φορείο.
Το ολλανδικό τηλεοπτικό δίκτυο RTV Utrecht μετέδωσε ότι ο Τάνις είχε ποινικό μητρώο και είχε στο παρελθόν κατηγορηθεί για βιασμό, ληστείες και απόπειρα ανθρωποκτονίας. Η τουρκική υπηρεσία του BBC ανέφερε από την πλευρά της ότι ο δράστης είχε στο παρελθόν πολεμήσει στην Τσετσενία στο πλευρό των αυτονομιστών. "Συνελήφθη για σχέσεις με το Ισλαμικό Κράτος αλλά αφέθηκε ελεύθερος" ανέφερε υπό καθεστώς ανωνυμίας ένας Τούρκος επιχειρηματίας.
Αν και έχει γίνει συχνά στόχος απειλεών, η Ολλανδία δεν έχει γνωρίσει κάποιο μεγάλο τρομοκρατικό χτύπημα όπως αυτά που έχουν σημειωθεί σε πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης τα τελευταία χρόνια. Τον περασμένο Αύγουστο ένας 19χρονος Αφγανός μετανάστης από τη Γερμανία μαχαίρωσε και τραυμάτισε δύο Αμερικανούς τουρίστες στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό του Άμστερνταμ. Τον Σεπτέμβριο οι αρχές συνέλαβαν επτά πρόσωπα στο Άρνεμ και το Βέερτ και ανακοίνωσαν ότι απέτρεψαν μια "μεγάλη επίθεση".
Προεκλογική καπηλεία από τον Ερντογάν
Ταυτόχρονα στην Τουρκία, που είχε την τιμητική της στο "μανιφέστο" του νεοναζί δολοφόνου της Νέας Ζηλανδίας, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνέχιζε να καλλιεργεί την αίσθηση ότι η χώρα του αποτελεί στόχο της Δύσης αλιεύοντας έτσι ψήφους ενόψει των επικείμενων δημοτικών εκλογών στη χώρα του.
"Μας δοκιμάζουν από απόσταση 16.500 χιλιομέτρων, από τη Νέα Ζηλανδία, με τα μηνύματα που στέλνουν από εκεί. Δεν πρόκειται για μια μεμονωμένη ενέργεια, είναι οργανωμένο" τόνισε ο Τούρκος Πρόεδρος χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες για το συγκεκριμένο σχέδιο.
Σε προεκλογικές συγκεντρώσεις κατά τη διάρκεια του σαββατοκύριακου ο Ερντογάν δεν δίστασε να προβάλει ακόμα και βίντεο από τις δολοφονικές επιθέσεις, τις οποίες ο δράστης μετέδιδε ζωντανά στο Facebook, προκαλώντας τη δυσφορία του υπουργού Εξωτερικών της Νέας Ζηλανδίας, που τον κατέκρινε καθώς θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τους Νεοζηλανδούς στο εξωτερικό.
"Βρισκόμαστε εδώ για 1.000 χρόνια και θα είμαστε εδώ μέχρι την Αποκάλυψη, θεού θέλοντος" τόνισε ο Ερντογάν σε προεκλογική συγκέντρωση που συνέπεσε με τη μάχης της Καλλίπολης του 1915, όταν Οθωμανοί στρατιώτες νίκησαν εκστρατευτικό σώμα από Βρετανούς, Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς στρατιώτες. "Δεν θα μετατρέψετε την Ινσταμπούλ σε Κωνσταντινούπολη" υπογράμμισε. "Οι παππούδες σας ήρθαν εδώ... και επέστρεψαν σε φέρετρα. Μην έχετε καμία αμφιβολία ότι θα σας στείλουμε πίσω όπως τους παππούδες σας" είπε.
"Πνευματική διαύγεια" είχε ο νεοναζί δολοφόνος του Κράιστσερτς
Ο 28χρονος Αυστραλός Μπρέντον Τάραντ, που την Παρασκευή εκτέλεσε εν ψυχρώ 50 μουσουλμάνους την ώρα που προσεύχονταν σε δύο τεμένη της πόλης Κράιστσερτς, οδηγήθηκε το Σάββατο στο δικαστήριο, όπου του απαγγέλθηκαν αρχικά κατηγορίες για ανθρωποκτονία. Ο Τάραντ αρνήθηκε να εκπροσωπηθεί από δικηγόρο. "Είχε πνευματική διαύγεια. Φαινόταν να μπορεί να εκτιμήσει τι αντιμετωπίζει και γιατί βρισκόταν εδώ" δήλωσε ο Ρίτσαρντ Πίτερς, ο δικηγόρος που ορίστηκε από το δικαστήριο.
Ο επικεφαλής της αστυνομίας της Νέας Ζηλανδίας δήλωσε ότι οι έρευνες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως ο Τάραντ έδρασε μεμονωμένα χωρίς να διαθέτει συνεργούς. "Θέλω να δηλώσω κατηγορηματικά πως πιστεύουμε ότι υπήρχε μόνο ένας δράστης που ευθύνεται για αυτό το φρικτό περιστατικό" δήλωσε ο Μάικ Μπους, σημειώνοντας ωστόσο ότι οι έρευνες συνεχίζονται για να εξακριβωθεί κατά πόσον υπήρχαν κάποιοι "σε υποστηρικτικό ρόλο".
Τους πιθανούς δεσμούς του δράστη με ευρωπαϊκές ακροδεξιές οργανώσεις διερευνούσαν την ίδια ώρα και αστυνομικές υπηρεσίες σε πολλές χώρες της ηπείρου καθώς είναι πια γνωστό ότι ο μακελάρης του Κράιστσερτς πραγματοποίησε τα τελευταία χρόνια πολυήμερα ταξίδια σε Τουρκία, Βουλγαρία, Γαλλία, Ισπανία, Ουγγαρία και Ελλάδα μεταξύ άλλων.
Η πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας Τζασίντα Αρντερν ανακοίνωσε, τέλος, ότι η κυβέρνησή της έλαβε "επί της αρχής" την απόφαση να αλλάξει τη νομοθεσία για την οπλοκατοχή στη χώρα. Η προώθηση αυστηρότερης νομοθεσίας για την οπλοκατοχή στη Νέα Ζηλανδία ήταν κάτι που δεν εξεταζόταν καν σοβαρά στο παρελθόν. Εκτιμάται ότι στη χώρα υπάρχουν σήμερα 1,5 εκατομμύριο πυροβόλα όπλα, δηλαδή σχεδόν ένα για κάθε τρεις κατοίκους.
