Βαρύς ήταν και ο φετινός χειμώνας στον Καναδά. Σε πολλές περιοχές της χώρας το θερμόμετρο συνεχίζει να δείχνει έως και δέκα βαθμούς κάτω απ' το μηδέν. Σε μια από αυτές, τη Ρεγγίνα, πρωτεύουσα της επαρχίας Σασκάτσουαν, στη μεγάλη κεντρική πεδιάδα, το θερμόμετρο έδειχνε χθες -11 και ο πρωθυπουργός Τζαστίν Τριντό ματαίωσε την προγραμματισμένη επίσκεψή του όπου επρόκειτο να μιλήσει στους κατοίκους. Όχι βέβαια λόγω των βαθμών που έδειχνε το θερμόμετρο -που είναι άλλωστε κάτι συνηθισμένο για τον Καναδά- αλλά εξαιτίας εκείνων που δείχνει τις τελευταίες ημέρες το πολιτικό θερμόμετρο, ο υδράργυρος του οποίου έχει κολλήσει στην κόκκινη περιοχή.
Η κυβέρνηση της Οτάβα κλυδωνίζεται άσχημα από ένα βαθύ βαρομετρικό χαμηλό σκανδαλολογίας και αλλεπάλληλων αναγκαστικών ανασχηματισμών, καθώς την εγκαταλείπουν πρωτοκλασάτα στελέχη της. Η αιτία της άνευ προηγουμένου πολιτικής θύελλας δεν είναι άλλη από ένα σκάνδαλο «κουκουλώματος» σε υπόθεση διαφθοράς με πρωταγωνίστρια διεθνή καναδική κατασκευαστική εταιρεία, στο οποίο φέρεται να εμπλέκεται άμεσα, ή μέσω στενών συνεργατών του, ο ίδιος ο Τριντό.
Μίζες στον Καντάφι
Η εταιρεία, ονόματι SNC - Lavalin, κατηγορείται ότι από το 2001 έως το 2011 έδινε μίζες σε μέλη της οικογένειας Καντάφι για να παίρνει μεγάλες δουλειές στη Λιβύη. Η υπόθεση ήρθε στο φως της δημοσιότητας το 2015 και έκτοτε τελεί υπό διερεύνηση. Το συνολικό ποσό των δωροδοκιών φτάνει τα 32 εκατομμύρια ευρώ.
Ο Τριντό φέρεται να παρενέβη στη διαδικασία διερεύνησης της υπόθεσης για να υπάρξει εξωδικαστικός συμβιβασμός και να μην καταλήξει η υπόθεση στα δικαστήρια. Αυτό του στοίχισε την παραίτηση της υπουργού Δικαιοσύνης (και γενικής εισαγγελέως -είναι το ίδιο πρόσωπο στον Καναδά) Τζόντι Ουίλσον - Ρέιμπουλντ στις 12 Φεβρουαρίου, της πρώτης υπουργού σε αυτό το χαρτοφυλάκιο με καταγωγή από την κοινότητα των αυτόχθονων Καναδών, ένα ιδιαίτερα συμβολικό στοιχείο στο πλαίσιο του πολιτικού μάρκετινγκ του νεαρού πρωθυπουργού. Ο ίδιος ή οι άνθρωποι του περιβάλλοντός του φέρεται να «προειδοποίησαν» την Ουίλσον - Ρέιμπουλντ ότι πιθανή καταδίκη της SNC - Lavalin θα έχει ως συνέπεια να χαθούν θέσεις εργασίας.
Ο εξωδικαστικός συμβιβασμός θα επέτρεπε στη Lavalin, που απασχολεί 50.000 ανθρώπους παγκοσμίως, εκ των οποίων 9.000 στον Καναδά, να αποφύγει την καταδίκη και την επιβολή ενός προστίμου που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο το ίδιο το μέλλον της. Αλλά η Ουίλσον - Ρέιμπουλντ αρνήθηκε να σταματήσει την έρευνα κι έτσι παραμένει πάντα πιθανό να γίνει τελικά δίκη, αν και το πότε, παραμένει ακόμη απροσδιόριστο.
Το "κίνητρο"
Ίσως όμως δεν είναι μόνον αυτό. Η Lavalin έχει την έδρα της στο Κεμπέκ, την επαρχία που στην απλή γλώσσα της καναδικής πολιτικής είναι αυτή που «βγάζει» κυβέρνηση. Εδώ και πολύ καιρό αντιμετωπίζεται από το κυβερνητικό στρατόπεδο ως «προπύργιο» που πρέπει να πέσει προκειμένου να (ξανα)κερδίσει το κυβερνών Φιλελεύθερο Κόμμα του Τριντό τις επερχόμενες εκλογές του Οκτωβρίου. Όταν οι Φιλελεύθεροι κερδίζουν στο Κεμπέκ, κατά κανόνα κερδίζουν και την πλειοψηφία των εδρών στο Κοινοβούλιο. Όταν όμως χάνουν εκεί, χάνουν άσχημα...
Έντυπα και ενημερωτικά site έχουν πολλή ύλη τελευταία για ρεπορτάζ, σχόλια και αναλύσεις. Η πολιτική κρίση που συνταράσσει τη χώρα εξακολουθεί να τροφοδοτείται. Τη Δευτέρα ένα ακόμη κορυφαίο μέλος της κυβέρνησης, το δεύτερο στη σειρά, η πρόεδρος του Conseil du Trésor -η υπουργός Οικονομικών- Τζέιν Φίλποτ υπέβαλε την παραίτησή της δίχως, όπως σημειώνουν οι πολιτικοί παρατηρητές, να ευχαριστήσει τον πρωθυπουργό ή να «εξυμνήσει» την κυβέρνηση στην οποία υπηρέτησε. Είχε αναλάβει τα καθήκοντά της μόλις στα μέσα Ιανουαρίου όταν ο Τριντό είχε προχωρήσει σε «τακτικό» ανασχηματισμό. Είχε χρηματίσει προηγουμένως υπουργός Υγείας και υπουργός αρμόδια για τις Υποθέσεις των Αυτοχθόνων. Σ’ εκείνον τον ανασχηματισμό η Ουίλσον - Ρέιμπουλντ «υποβιβάστηκε» σε υπουργό αρμόδια για τις Υποθέσεις των Βετεράνων, κάτι που η ίδια χαρακτήρισε «τιμωρία» επειδή δεν υπέκυψε στις πιέσεις για να κλείσει την υπόθεση Lavarin.
«Πρόκειται για έναν εμφύλιο πόλεμο, απ' τον οποίο ο κ. Τριντό ίσως δεν επιβιώσει. Για να το πούμε απλά: Τι είδους κυβέρνηση είναι αυτή που αλλάζει υπουργούς τρεις φορές μέσα σε δύο μήνες» έγραψε χχες χαρακτηριστικά ο Τζον Ίμπιτσον της "The Globe and Mail".
«Λόγω των γεγονότων που συνταράσσουν την ομοσπονδιακή κυβέρνηση τις τελευταίες εβδομάδες και έπειτα από σοβαρό στοχασμό κατέληξα στο συμπέρασμα ότι οφείλω να υποβάλω την παραίτησή μου» έγραψε από την πλευρά της η 58χρονη Φίλποτ, την οποία συνδέει φιλική σχέση με την Ουίλσον - Ρέιμπουλντ, στην επιστολή της προς τον πρωθυπουργό. Εξηγώντας τους λόγους της απόφασής της τόνισε πως δεν έχει πλέον «εμπιστοσύνη στον τρόπο που διαχειρίστηκε την υπόθεση» της Lavalin η κυβέρνηση ούτε στην «αντίδρασή της στα ερωτήματα» που εγείρονται εξαιτίας της. «Μπορεί να έχει κόστος το να ενεργείς βάσει αρχών, αλλά το τίμημα είναι ακόμη πιο βαρύ όταν τις εγκαταλείπεις» υπογράμμισε με νόημα στην επιστολή παραίτησής της.
Φυσικά την κατάσταση έσπευσε να εκμεταλλευτεί ο επικεφαλής της δεξιάς αντιπολίτευσης Άντριου Σιρ προτρέποντας τους υπόλοιπους υπουργούς της κυβέρνησης Τριντό να θέσουν στους εαυτούς τους τα ίδια ερωτήματα με αυτά της Φίλποτ... Έκανε μάλιστα λόγο για μια κυβέρνηση «σε απόλυτο χάος», της οποίας ηγείται «ένας ατιμασμένος πρωθυπουργός». Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις τον φέρουν να προηγείται στην πρόθεση ψήφου.
Η μόνη αντίδραση μέχρι στιγμής του Τριντό ήταν να ακυρώσει τη χθεσινή επίσκεψή του στη Ρεγγίνα. Μέχρι σήμερα, επαναλαμβάνει πως τόσο ο ίδιος όσο και το περιβάλλον του έδρασαν με «προσήκοντα» και «επαγγελματικό» τρόπο στην υπόθεση της Lavalrin. Ο Τζέραλντ Μπατς, πρώην προσωπικός γραμματέας και στενός σύμβουλός του, που επίσης παραιτήθηκε εξαιτίας του σκανδάλου τον περασμένο μήνα, πρόκειται να καταθέσει σήμερα ενώπιον επιτροπής της Βουλής των Κοινοτήτων για το σκάνδαλο Lavalin. Τα περισσότερα μέλη των Φιλελευθέρων στο Κοινοβούλιο στηρίζουν σε γενικές γραμμές τον Τριντό αλλά υπάρχουν ενδείξεις πως σιγοβράζουν εντάσεις. Ο βουλευτής Γουέιν Λονγκ ζήτησε να υπάρξει έρευνα για την παραίτηση της Φίλποτ, αίτημα πάντως που ο πρωθυπουργός απέρριψε.
