Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
21.7°C24.6°C
2 BF 54%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
18.0°C24.3°C
2 BF 53%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C20.9°C
4 BF 66%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
21 °C
19.9°C20.8°C
3 BF 56%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
24 °C
23.4°C23.9°C
2 BF 35%
Προσοχή, τα καυσαέρια προκαλούν πρόωρο θάνατο
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Προσοχή, τα καυσαέρια προκαλούν πρόωρο θάνατο

Αν και δεν είναι η πρώτη φορά που οι βλαβερές συνέπειες των καυσαερίων απ’ τα κάθε λογής οχήματα και μέσα μεταφοράς τεχνολογίας ορυκτών υδρογονανθράκων έρχονται στο κέντρο της δημόσιας προσοχής και γίνονται θέμα, είναι ίσως η πρώτη φορά που μια λεπτομερώς τεκμηριωμένη επιστημονική μελέτη παγκόσμιας κλάσης συνδέει ευθέως την ατμοσφαιρική ρύπανση από τις μεταφορές με χιλιάδες πρόωρους θανάτους σ' όλο τον κόσμο κάθε χρόνο.

Η εν λόγω έρευνα έγινε από τη ΜΚΟ Παγκόσμιο Συμβούλιο για τις Καθαρές Μεταφορές (ICCT) και την υπογράφουν οι Δρ. Σούζαν Ανεμπέργκ της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Τζορτζ Ουάσιγκτον, ο Δρ. Ντέιβεν Χενζ του τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του Πανεπιστημίου του Κολοράντο και οι ειδικοί ερευνητές του ICCT Τζος Μίλερ και Ρέι Μίντζαρες.

Στην επιτροπή αξιολόγησής της συμμετείχαν εκπρόσωποι του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολούμπια, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, της Παγκόσμιας Τράπεζας και της Ελβετικής Υπηρεσίας Ανάπτυξης και Συνεργασίας.

Οι ερευνητές συνυπολόγισαν αθροιστικά την ατμοσφαιρική επιβάρυνση από τις εκπομπές καυσαερίων από τροχοφόρα οχήματα ντίζελ -ανάμεσά τους ιδιωτικής χρήσης, λεωφορεία και φορτηγά- από οχήματα που χρησιμοποιούν βενζίνη, υγραέριο, φυσικό αέριο ή ακόμα και ηλεκτρισμό, από τον σιδηρόδρομο, τα γεωργικά μηχανήματα, τον μηχανολογικό εξοπλισμό και φυσικά από τη διεθνή ναυσιπλοΐα, τα πλοία εμπορευματικών μεταφορών, τα πετρελαιοφόρα, τα αλιευτικά, τα κρουαζιερόπλοια, τα φέρι μπόουτ κ.ο.κ.

Η μελέτη συσχετίζει τις εκπομπές καυσαερίων, τη γενικότερη ατμοσφαιρική ρύπανση και τα υπάρχοντα επιδημιολογικά μοντέλα για να εκτιμήσει το μερίδιο συνεισφοράς του τομέα των μεταφορών στη συγκέντρωση αιωρούμενων μικροσωματιδίων και όζοντος στην ατμόσφαιρα και να εντοπίσει το «αποτύπωμά» τους στη δημόσια υγεία λαμβάνοντας ως «δειγματοληπτικές» χρονικές περιόδους τα έτη 2010 και 2015.

Όζον και μικροσωματίδια

Τα συμπεράσματα είναι συνταρακτικά: 361.000 πρόωροι θάνατοι το 2010 και 385.000 το 2015 οφείλονται στις εκπομπές ρύπων από τις εξατμίσεις οχημάτων και μεταφορικών μέσων. Οι αριθμοί αυτοί αντιστοιχούν σε ποσοστό άνω του 11% των συνολικών πρόωρων θανάτων παγκοσμίως (3,4 εκατομμύρια) εξαιτίας της συγκέντρωσης όζοντος και μικροσωματιδίων στην ατμόσφαιρα.

Το 84% των θανάτων σημειώθηκαν στις χώρες των G20 και το 70% αφορούν τις τέσσερις μεγαλύτερες αγορές οχημάτων στον κόσμο: Κίνα, Ινδία, Ευρωπαϊκή Ένωση, Ηνωμένες Πολιτείες.

Κύριος υπαίτιος του φαινομένου θεωρούνται οι κινητήρες ντίζελ. Τα πετρελαιοκίνητα οχήματα ευθύνονταν για το 47% των πρόωρων θανάτων εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από τις μεταφορές, ωστόσο στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ινδία, όπου τα αυτοκίνητα ντίζελ είναι περισσότερα, το συγκεκριμένο ποσοστό φθάνει στο 66%.

Συνδυαστικά οι συγκεντρώσεις όζοντος και αιωρούμενων μικροσωματιδίων από τις εκπομπές καυσαερίων μεταφορικών μέσων προκάλεσαν σχετιζόμενες με την ατμοσφαιρική ρύπανση ασθένειες, όπως καρδιακά νοσήματα, παθήσεις των πνευμόνων και εγκεφαλικά, που επιβάρυναν τα συστήματα υγείας με το αστρονομικό κόστος του ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων το 2015.

Ιατρικές μελέτες έχουν ανακαλύψει την ύπαρξη στενής σχέσης μεταξύ της έκθεσης σε αιρούμενα μικροσωματίδια και του πρόωρου θανάτου από καρδιακές και πνευμονικές παθήσεις. Τα μικροσωματίδια με διάμετρο μικρότερη των 2,5 μικρόν (χιλιοστών του χιλιοστού) εκπέμπονται στον αέρα απευθείας από διάφορες ανθρωπογενείς ή φυσικές δραστηριότητες (π.χ. καύση υδογονανθράκων, εκπομπές καυσαερίων, δασικές πυρκαγιές, εκρήξεις ηφαιστείων) ή σχηματίζονται όταν αέρια και σωματίδια αλληλεπιδρούν μεταξύ τους στην ατμόσφαιρα.

Για παράδειγμα, το διοξείδιο του θείου που εκπέμπεται από τους θερμικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής αντιδρά με το οξυγόνο και τα σταγονίδια νερού της ατμόσφαιρας σχηματίζοντας μικροσωματίδια θειικού οξέος. Τα αιωρούμενα μικροσωματίδια, γνωστά και ως PM2.5, προκαλούν ή επιδεινώνουν χρόνιες νόσους όπως το άσθμα και η βρογχίτιδα, ενώ είναι γνωστό ότι μπορούν να οδηγήσουν σε καρδιακή προσβολή.

Λόγω του εξαιρετικά μικρού μεγέθους τους που τα καθιστά ανιχνεύσιμα μόνον από ηλεκτρονικό μικροσκόπιο, τα σωματίδια με διάμετρο 2,5 μικρόν είναι ικανά να εισχωρήσουν στον οργανισμό από τη μύτη και τον λαιμό και να διεισδύσουν βαθιά στους πνεύμονες. Κάποια μπορούν να εισέλθουν ακόμη και στο κυκλοφορικό σύστημα...

Μελέτη που δημοσιεύθηκε στην "Επιθεώρηση της Αμερικανικής Ιατρικής Εταιρείας" (Journal of the American Medical Association) συμπεραίνει ότι η μακροχρόνια έκθεση σε PM2.5 μπορεί να οδηγήσει στην εναπόθεση πλάκας στις αρτηρίες προκαλώντας αγγειακή φλεγμονή και σκλήρυνση των αρτηριών με αποτέλεσμα καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι για κάθε 10 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αύξησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης με αιωρούμενα μικροσωματίδια υπάρχει αυξημένος κίνδυνος θνησιμότητας από γενικά αίτια, καρδιοαναπνευστικές παθήσεις και καρκίνο του πνεύμονα κατά 4%, 6% και 8% αντίστοιχα.

Οι αστικές περιοχές με τις υψηλότερες συγκεντρώσεις ατμοσφαιρικών ρύπων από τις μεταφορές το 2015 ήταν το Γκουνγκζού (βιομηχανικό και εμπορικό κέντρο της νότιας Κίνας), το Τόκιο, η Σαγκάη, η Πόλη του Μεξικού, το Κάιρο, το Νέο Δελχί, η Μόσχα, το Πεκίνο, το Λονδίνο και το Λος Άντζελες.

Αντίθετα, με βάση τον πληθυσμό, οι αστικές περιοχές με τον υψηλότερο αριθμό θανάτων ανά 100.000 κατοίκους εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης απ’ τις μεταφορές ήταν το Μιλάνο, το Τορίνο, η Στουτγκάρδη, το Κίεβο, η Κολωνία, το Χάαρλεμ (στην Ολλανδία), το Βερολίνο, το Ρότερνταμ, το Λονδίνο και το Λιντς στην κεντρική Αγγλία.

Σημειωτέον ότι οι επιστήμονες θεωρούν τις παραπάνω εκτιμήσεις "συντηρητικές", καθώς στη μελέτη τους δεν έλαβαν υπόψιν όλους τους τύπους των επιβλαβών εκπομπών ή όλων των συνδεόμενων με τη ατμοσφαιρική ρύπανση ασθενειών.

Μόνο στην Κίνα περίπου 114.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τις εκπομπές ρύπων οχημάτων το 2015. Στις ΗΠΑ 22.000 θάνατοι φέρεται ότι συνδέονται με τη ρύπανση από τις εξατμίσεις, εκ των οποίων το 43% αποδίδεται σε εκείνες των πετρελαιοκίνητων. Η Ινδία επίσης κατέγραψε 74.000 πρόωρους θανάτους από τα καυσαέρια οχημάτων, 13.000 η Γερμανία, 7.800 η Ιταλία και 6.400 η Γαλλία.

Γενικά, η εικόνα είναι χειρότερη για τη Γερμανία, όπου καταγράφονται κατά μέσον όρο 17 πρόωροι θάνατοι ανά 100.000 κατοίκους λόγω της ρύπανσης από τα μέσα μεταφοράς, ένα ποσοστό που είναι τρεις φορές υψηλότερο από τον παγκόσμιο μέσο όρο.

Δράση τώρα

Παρά την υιοθέτηση αυστηρότερων κανονισμών για τις εκπομπές ρύπων σε μερικές μεγάλες αγορές οχημάτων, ο τομέας των μεταφορών εξακολουθεί να συνεισφέρει σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση, σε παγκόσμια κλίμακα, των ασθενειών που προκαλούνται από την ατμοσφαιρική ρύπανση, καταλήγουν στο συμπέρασμά τους οι ερευνητές.

Το στοιχείο αυτό υποδηλώνει την ανάγκη να καταστεί κεντρικό θέμα των εθνικών και τοπικών διαχειριστικών σχεδίων για τον περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της επιβάρυνσης που αυτή προκαλεί στη δημόσια υγεία η μείωση των εκπομπών ρύπων από τις δημόσιες και ιδιωτικές μεταφορές.

Σε περιοχές του κόσμου όπου τα διεθνή πρότυπα εκπομπών ρύπων δεν έχουν ακόμα υιοθετηθεί οι αρχές πρέπει να αναλάβουν δράση για να επιταχύνουν τη διαδικασία υιοθέτησής τους, επισημαίνεται στη μελέτη.

«Η μεγάλη επιβάρυνση της δημόσιας υγείας από τα πετρελαιοκίνητα οχήματα στην Ευρώπη υπογραμμίζει την ανάγκη θέσπισης κανονισμών παγκόσμιας κλίμακας για τις εκπομπές ρύπων, αλλά σαφώς και της τήρησης και της επιβολής αυτών των κανονισμών» επισημαίνει ο ένας εκ των συντακτών της έκθεσης του ICCT, ο Τζος Μίλερ, κάνοντας παράλληλα έκκληση για επείγουσες ενέργειες ώστε να αντικατασταθούν τα ρυπογόνα οχήματα με νέα, πιο «καθαρά».

Οι ερευνητές καλούν επίσης τις ρυθμιστικές αρχές κυβερνήσεων και εμπορικών μπλοκ που έχουν ήδη υιοθετήσει τα διεθνή πρότυπα για τις εκπομπές καυσαερίων να υπολογίσουν τα οφέλη, περαιτέρω μείωσης της ατμοσφαιρικής επιβάρυνσης από τις μεταφορές με στρατηγικές για τη μείωση των εκπομπών από τα ήδη χρησιμοποιούμενα οχήματα, όπως π.χ. με την καθιέρωση κυκλοφοριακών ζωνών χαμηλών εκπομπών, με προγράμματα απόσυρσης, αλλά και στοχευμένης ανανέωσης του υπάρχοντος στόλου.

Για τους ερευνητές του ICCT, ειδικά οι αστικές περιοχές μπορούν να δικαιολογήσουν πιο φιλόδοξες δράσεις λόγω της δυσανάλογης έκθεσής τους στις εκπομπές ρύπων από τις μεταφορές.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL