Πολύ φασαρία έγινε στην Κύπρο όταν το ΑΚΕΛ ανακοίνωσε τη λίστα του για τις ευρωεκλογές. Κι αυτό επειδή για πρώτη φορά στις λίστες ενός ελληνοκυπριακού κόμματος εντάχθηκε ως υποψήφιος ένας Τουρκοκύπριος. Ο ιστορικός, καθηγητής στο Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Κύπρου Νιαζί Κιζίλγιουρεκ. Βέβαια, μεγαλύτερη φασαρία είχε γίνει όταν ο Κιζίλγιουρεκ άρχισε να εργάζεται στο Πανεπιστήμιο Κύπρου πριν από 24 χρόνια, ωστόσο σήμερα ουδείς έχει πλέον αμφιβολία ότι είναι ένας από τους σημαντικότερους μελετητές της Ιστορίας της Κύπρου και της Τουρκίας, και βεβαίως του Κυπριακού.
Το μακρινό 1993 στη Γερμανία, όπου ήταν ακόμη νωπή η χαρά από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, ο Κιζίλγιουρεκ μαζί με τον Ελληνοκύπριο σκηνοθέτη Πανίκο Χρυσάνθου παρουσίασαν μια ταινία για το δικό τους. “Το Τείχος μας” ήταν ένα ντοκιμαντέρ γροθιά στο στομάχι για όποιον είχε ακουστά το Κυπριακό μόνο από τη φειδωλή ειδησεογραφία των εφημερίδων. Έδειχνε τον πόνο, τα τραύματα και τις προκαταλήψεις από την κατοχή και τη διχοτόμηση του νησιού και από τις δύο πλευρές της Πράσινης Γραμμής της Λευκωσίας. Έτσι έμαθε και ο εκτός Κύπρου κόσμος ποιος είναι ο Κιζίλγιουρεκ και πόσο θάρρος επιδεικνύει -το ίδιο ισχύει και για τον Χρυσάνθου- ως συνεπής και μαχητική αντιεθνικιστική φωνή.
Ο Κιζίλγιουρεκ γεννήθηκε το 1959 στο μεικτό χωριό Ποταμιά. Η οικογένειά του πήρε τον δρόμο της προσφυγιάς στη διάρκεια των διακοινοτικών συγκρούσεων του 1963-1964 και μετακινήθηκε στο τουρκοκυπριακό γκέτο της Λουρουτζίνας στην ηλικία των 5 ετών. Σπούδασε Κοινωνιολογία, Πολιτικές Επιστήμες και Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Βρέμης και έκανε διδακτορικό για -τι άλλο;- το Κυπριακό.
Από το 1995 διδάσκει -ενίοτε μετ’ εμποδίων- στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, όπου το 2013 έγινε πρόεδρος της Σχολής των Ανθρωπιστικών Επιστημών.
Έχει γράψει σχεδόν δύο ντουζίνες βιβλία -κι έχει έναν μαγικό τρόπο να εξηγεί στους μη επαΐοντες τον κεμαλισμό-, ενώ αρθρογραφεί στην τουρκοκυπριακή αριστερή εφημερίδα "Yeni Düzen" και στη δεξιά ελληνοκυπριακή "Σημερινή".
Στην Ελλάδα έχουν κυκλοφορήσει τα βιβλία του “Οι Τουρκοκύπριοι, η Τουρκία και το Κυπριακό”, “Κεμαλισμός. Η γένεση και η εξέλιξη της επίσημης ιδεολογίας της σύγχρονης Τουρκίας”, “Κύπρος: Το αδιέξοδο των εθνικισμών”, καθώς και το “Γλαύκος Κληρίδης - Η πορεία μιας χώρας”, που ουσιαστικά είναι ένας διάλογος μεταξύ Κληρίδη και Κιζίλγιουρεκ για το τι έχει φταίξει στη διαχείριση του Κυπριακού και από τις δύο πλευρές από το 1950 μέχρι και το δημοψήφισμα για το σχέδιο Ανάν το 2004.
“Το Κυπριακό θυμίζει λίγο την Αλσατία - Λωραίνη: μέχρι να λυθεί το ζήτημα, Γαλλία και Γερμανία δεν συμφιλιώθηκαν. Σήμερα μπορούμε να φανταστούμε μια κοινή ζώνη Κύπρου - Ελλάδας - Τουρκίας, εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε μια προοπτική που αφήνει πίσω της τον 19ο αιώνα: από την εθνικιστική διεκδίκηση της πολιτικής της ασφάλειας, να περάσουμε σε μια άλλη φάση, της αλληλεξάρτησης και κοινών συμφερόντων”. Αυτά έλεγε ο Νιαζί Κιζίλγιουρεκ στην "Αυγή" και στον Στρατή Μπουρνάζο το 2009.
Όταν ο Ερντογάν ήταν ακόμη στον δρόμο της ευρωπαϊκής προοπτικής, η Ευρωπαϊκή Ένωση κάπως πιο... ανοιχτή στην τουρκική ένταξη και οι περιβόητοι υδρογονάνθρακες πρακτικά άγνωστοι. Σήμερα, μάλλον θα ήταν δύσκολο να φανταστεί αυτή την άλλη φάση, ειδικά μετά το ναυάγιο του Κραν Μοντανά. Πλην όμως, γι' αυτή, την άλλη φάση, θα αγωνίζεται πάντα. Και το δείχνει με την τολμηρή του υποψηφιότητα στη λίστα του ΑΚΕΛ.
